Ngừng hoạt động cách đây khoảng 1 thập kỷ, tàu sân bay The São Paulo của Hải quân Brazil hiện đang được kéo đi lòng vòng ngoài khơi nước này sau khi nó bị từ chối nhập cảng ở Thổ Nhĩ Kỳ để bắt đầu tái chế. Được cho là chở đầy amiăng (thứ vật liệu được đánh giá là vô cùng độc hại), không quốc gia nào muốn cho tàu nhập cảng, ngay cả nước chủ nhà.
The São Paulo là tàu sân bay lớp Clemenceau được Brazil mua từ Pháp vào năm 2000 với giá 12 triệu USD, chưa bao gồm máy bay. Sau khi bị loại biên, tàu được một công ty Thổ Nhĩ Kỳ tên là Sok Denizcilik mua lại với giá 1,8 triệu USD để xẻ thịt lấy sắt vụn. Tuy nhiên, khi con tàu được kéo tới nơi, nó đã bị từ chối nhập cảng vì nghi ngờ chở nhiều vật liệu nguy hiểm.
Con tàu dài hơn 266m này đã từng phục vụ trong Hải quân Pháp dưới cái tên Foch từ năm 1963 cho tới khi bị bán lại năm 2000. Sau hơn 10 năm phục vụ Hải quân Brazil, con tàu bị loại biên khoảng 1 thập kỷ trước. Các điều tra cho rằng một số phần của thân tàu đã tích tụ nhiều khí độc tới mức không thể bước vào.
Vấn đề với São Paulo bắt đầu khi các nhà môi trường nghi ngờ tàu có nhiều hơn 10 tấn amiăng như báo cáo công bố. Hải quân Brazil cũng nói rằng đã loại bỏ nhiều chất độc hại trên tàu trong những năm qua nhưng không cung cấp bằng chứng, điều khiến các nhà hoạt động vì môi trường không cảm thấy hài lòng.
Thậm chí, trong quá trình khảo sát con tàu, nhiều khu vực đã bị phong tỏa và những người kiểm tra không thể tiến vào bên trong. Chính điều đó cho thấy 10 tấn amiăng trên tàu chỉ là ước tính. Con số thực tế có thể nhiều hơn.
Và chỉ trong vài tuần, các nhà hoạt động vì môi trường đã buộc nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ từ chối cho con tàu nhập cảng. Con tàu và tàu kéo của nó đã buộc phải quay lại. Tuy nhiên, hải trình của nó còn lâu mới kết thúc. Khi đến Brazil, Hải quân nước này đã không cho phép con tàu cập cảng. Họ lập luận rằng đây không còn là tài sản của họ nữa.
Theo quy định, khi hàng xuất khẩu bị nước nhập khẩu từ chối thông quan, nó sẽ phải được đưa trở lại nước đã xuất đi. Tuy nhiên, ngay cả may mắn đó cũng không thuộc về The São Paulo. Không cảng nào ở quốc gia mà nó từng đảm trách vai trò soái hạm chịu tiếp nhận lại nó.
Thời gian dài “bơ vơ” trên biển đã khiến thân tàu xuất hiện các vết nứt, khiến nhà chức trách Brazil lo ngại nó sẽ chìm và gây ra thảm họa môi trường. Chính vì thế, họ yêu cầu kéo nó ra khu vực cách bờ tới 200 hải lý. Khi mọi sự lâm vào bế tắc, Hải quân Brazil có ý định đánh chìm con tàu.
Tuy nhiên, điều này đã gặp phải sự phản đối gay gắt của các nhà hoạt động môi trường, những người lo ngại con tàu sẽ gây ra thảm họa với sinh vật biển bởi các chất ô nhiễm nó mang theo. Chính bởi vậy, số phận con tàu từng là niềm tự hào của Hải quân Brazil vẫn đang vô cùng bấp bênh.
Tham khảo: New York Times
