Sáng 20.6, trong khuôn khổ Diễn đàn báo chí toàn quốc 2025 diễn ra phiên thảo luận với chủ đề "Nguồn thu trong thời đại số: Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn".
Lãnh đạo nhiều cơ quan báo chí cùng khách mời tham gia phiên thảo luận
ẢNH: NGUYỄN TRƯỜNG
Báo chí đang bán quảng cáo… quá rẻ
Phát biểu tại diễn đàn, Tổng biên tập Báo VietNamNet Nguyễn Văn Bá nhấn mạnh, các cơ quan báo chí đang đối diện với vấn đề không chỉ là phải thông tin nhanh, kịp thời, chính xác… mà còn là áp lực "sống bằng gì". Trong kỷ nguyên số hiện nay, vai trò của báo chí đang bị thách thức, đặt vấn đề làm sao báo chí phải tự nuôi sống được chính mình. Báo chí sẽ không tồn tại nếu không có dòng tiền. Vì thế, tiếp nối chủ đề này từ hội báo năm 2024, các diễn giả tiếp tục phân tích, đề xuất các kiến nghị về giải pháp nguồn thu cho báo chí trong giai đoạn hiện nay.
Thông tin đề dẫn tại diễn đàn cho thấy, nguồn thu truyền thống từ quảng cáo của báo chí đang sụt giảm mạnh, với hơn 70% quảng cáo hiện rơi vào các nền tảng xuyên biên giới.
Nhiều cơ quan báo chí đã có những giải pháp tăng thêm nguồn thu từ tổ chức sự kiện, hội thảo, diễn đàn, thu phí bạn đọc. Tuy nhiên, có một số hạn chế nhất định ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của cơ quan báo chí.
Tại diễn đàn, bà Phan Đặng Trà My, Phó tổng giám đốc chiến lược VCCorp, cho biết doanh thu của các cơ quan báo chí đang cạn kiệt, không phải vì nội dung kém, mà vì mô hình khai thác giá trị đã lỗi thời.
Trong nhiều gợi ý cho các cơ quan báo chí về vấn đề tăng nguồn thu, bà My cho rằng, báo chí không thiếu nội dung để xuất bản, mà quan trọng là thiếu sản phẩm thương mại để bán ra thị trường. Quan trọng hơn nữa, tòa soạn cần chủ động định giá, định vị và định hình rõ ràng những giá trị của mình mang lại để chuyển hóa sản phẩm.
Một vấn đề khác, cần chuyển trọng tâm từ bán quảng cáo - đăng tin sang mô hình kinh doanh đáp ứng nhu cầu thị trường như cung cấp giải pháp marketing và xây dựng thương hiệu thông qua truyền thông tích hợp.
"Nếu chính chúng ta còn không định giá đúng giá trị của mình, đừng kỳ vọng thị trường sẽ làm điều đó", bà My nói và cho biết, các cơ quan báo chí hiện đang bán quảng cáo rẻ hơn giá trị của mình theo kiểu tận thu. Trong khi đó, doanh nghiệp chỉ cần được gắn banner lên trang của một cơ quan báo chí đã có tác động rất khác.
Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng doanh nghiệp nên có trách nhiệm với báo chí, góp phần để báo chí chính thống tồn tại và phát triển
ẢNH: NGUYỄN TRƯỜNG
Phải sống được bằng sự chi trả của bạn đọc thì mới bền vững
Chia sẻ tại diễn đàn, ông Trần Xuân Toàn, Phó tổng biên tập Báo Tuổi trẻ, cho rằng báo chí phải sống được bằng sự chi trả của bạn đọc thì mới bền vững.
Trong phần kiến nghị, ông Toàn nhắc lại vấn đề về thu phí bạn đọc, nhấn mạnh phải có sự chung tay của cộng đồng các cơ quan báo chí, chứ một cơ quan không thể làm được. Đồng thời cần xử lý dứt điểm vấn đề vi phạm bản quyền báo chí, vì "anh em phóng viên rất vất vả làm việc, nhưng chỉ cần bài lên mạng vài phút là bị sao chép lại".
Nhà báo Lê Quốc Minh, Tổng biên tập báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, nhấn mạnh nguồn thu đối với báo chí là rất quan trọng. Theo ông Minh, dù quảng cáo truyền thống đang sụt giảm, nhưng vẫn chiếm khoảng 50% nguồn thu của các cơ quan báo chí.
Theo ông Minh, truyền thông chính sách là đặc trưng riêng biệt của báo chí cách mạng Việt Nam. Và, Thủ tướng đã nói, trách nhiệm truyền thông chính sách không phải chỉ có các cơ quan báo chí, mà còn phải của các bộ, ngành. Vì thế, các bộ, ngành cần quan tâm đến vấn đề này, dành ra khoản ngân sách nhất định nhưng không phải từ đó nảy sinh cơ chế xin - cho mà dựa trên năng lực, uy tín, hiệu quả của mỗi cơ quan báo chí.
Về câu chuyện thu phí, nhà báo Lê Quốc Minh nhấn mạnh quan điểm, thu được tiền từ độc giả là bền vững nhất. Khi thu được tiền từ người đọc, thì chứng tỏ bạn đọc "tin mình, sẵn sàng trả tiền cho mình". Tuy nhiên, người đọc chỉ mua bài chất lượng, có tác dụng chứ với "thông tin đồng phục" thì không ai mua.
Đáng chú ý, ông Minh cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam phải dành một tỷ lệ nhất định, thỏa đáng trong doanh thu để chi phí vào quảng cáo trên báo chí Việt Nam.
Theo ông Minh, các doanh nghiệp thấy khi quảng cáo trên các nền tảng xuyên biên giới vừa thuận tiện, trúng đích, giá rẻ nhưng vô tình điều này lại khiến báo chí trong nước gặp "khó khăn".
"Khi báo chí gặp khó khăn, bị thu hẹp thì ai được lợi, ai bị hại. Chính doanh nghiệp cũng sẽ bị hại. Lúc đó, người ta lên mạng xã hội đọc tin lăng nhăng, còn đâu nền tảng báo chí chính thống để bảo vệ doanh nghiệp", ông Minh nêu quan điểm và nhấn mạnh việc doanh nghiệp nên có trách nhiệm với báo chí chính thống, góp phần để báo chí chính thống tồn tại và phát triển, để đóng góp cho sự phát triển của doanh nghiệp, đất nước.
