Thị trường chứng khoán đang trải qua chuỗi ngày đầy sóng gió khi "bốc hơi" đến hơn 100 điểm chỉ sau 4 phiên giao dịch. Yếu tố được cho là tác động mạnh đến thị trường chứng khoán là tỷ giá USD/VND liên tục tăng "nóng" vượt ngưỡng 25.000. Vậy yếu tố tỷ giá thực sự tác động đến thị trường chứng khoán ra sao?
Tỷ giá USD/VND liên tục tăng mạnh kể từ đầu năm
Đưa ra quan điểm về vấn đề này, ông Trần Ngọc Báu – CEO WiGroup cho rằng nguyên nhân thị trường giảm điểm không hoàn toàn do tỷ giá. Yếu tố tỷ giá chỉ là cộng hưởng về tâm lý và làm đảo chiều sự kỳ vọng của nhà đầu tư trung hạn. Thực tế, có nhiều yếu tố để chứng khoán điều chỉnh ngắn hạn sau giai đoạn tăng "vượt trên kỳ vọng" trong suốt gần 5 tháng qua, đơn cử như những tín hiệu vĩ mô, tiền tệ, địa chính trị toàn cầu, thậm chí là phân tích kỹ thuật đều cảnh báo thị trường đã bước vào vùng rủi ro.
VN-Index giảm sâu trong những phiên gần đây
Về cơ chế tác động của tỷ giá tới chứng khoán, ông Báu cho rằng nếu tỷ giá tăng 3-5%, thậm chí hơn nhưng nằm trong vùng mục tiêu SBV cam kết thì không tác động nhiều tới chứng khoán. Bởi lúc này SBV sẽ không can thiệp gì gây ảnh hưởng đến lãi suất hay thanh khoản hệ thống tài chính. Đó là lý do vì sao tỷ giá tăng từ đầu năm nhưng VN-Index giai đoạn đó cũng vẫn tăng tốt.
Nếu tỷ giá chạm vào vùng SBV sẽ can thiệp thì lúc này họ sẽ có nhiều công cụ để xử lý và tuỳ vào việc SBV dùng công cụ nào mà sự tác động đến thị trường sẽ khác nhau. Chuyên gia Wigroup đưa ra 4 khả năng có thể xảy ra và tác động của từng phương án đối với thị trường chứng kkhoán.
Thứ nhất, nới thêm trần để tỷ giá có phạm vị biến động lớn hơn. Để thực hiện biện pháp này có hai cách, một là tăng tỷ giá trung tâm, hai là mở rộng biên độ. Công cụ này sẽ tác động không nhiều đến chứng khoán, chỉ tác động nhất định vào dòng vốn ngoại FII trên sàn, tuy nhiên dòng vốn này thì chiếm tỷ lệ khá nhỏ và khối nội vẫn có thể "cân" được thị trường nếu dòng tiền mạnh. Tuy nhiên, phương án này có một rủi ro là làm tăng nguy cơ tâm lý kỳ vọng mất giá VND và từ đó thúc SBV phải hành động mạnh mẽ hơn.
Thứ hai, căng thẳng hơn thì SBV sẽ bán USD ra để can thiệp thông qua 2 hình thức là bán Giao ngay (Spot) hoặc bán Kỳ hạn (FW). Nếu bán Spot thì USD sẽ được cung ra thị trường luôn để xoa dịu tỷ giá nhưng VND sẽ bị hút về SBV và làm thị trường tài chính ít tiền hơn. Chứng khoán dĩ nhiên sẽ bị tác động mạnh nếu điều này xảy ra. Với việc bán FW thì mọi thứ sẽ "ít áp lực" hơn vì VND sẽ bị hút về trong tương lai và hợp đồng FW vẫn có thể huỷ ngang. Vậy nên nhà đầu tư cần phải theo dõi quy mô và hình thức bán để từ đó đánh giá tác động.
Thứ ba, nếu bán USD vẫn không ổn thì khả năng nâng lãi suất lên cần được tính đến. Việc nâng lãi suất cũng cần tách làm 2 đó là lãi suất chính sách hay lãi suất thị trường. Nếu khung lãi suất chính sách được nâng lên đồng nghĩa với việc SBV đã thay đổi định hướng chính sách và điều này sẽ tác động khá tiêu cực. Ngược lại, nếu âm thầm để lãi suất thị trường (huy động, liên ngân hàng) tăng khả năng sẽ tác động ít hơn. Hiện tại, SBV đang đi theo hướng mở lãi suất thị trường trước và động thái tiếp theo chúng cần sẽ theo dõi kỹ.
Thứ tư, trưởng hợp SBV phải bán USD nhiều đến mức dự trữ ngoại hối chạm mức cảnh báo và lãi suất cũng tăng trên cả hai mặt trần mà chưa giải quyết được tỷ giá thì khả năng SBV sẽ phải dừng bán và can thiệp bằng kết hối - việc các doanh nghiệp phải bán lại ngoại tệ cho các NHTM (một phần hoặc toàn bộ) để tránh tình trạng nắm giữ làm căng thẳng tình hình tỷ giá. Nếu trường hợp này xảy ra, chuyên gia Wigroup cho rằng sẽ tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán và nhà đầu tư cần hết sức thận trọng.
