Sứ mệnh mang tên EscaPADE sẽ hướng đến một quỹ đạo quỹ đạo chưa từng được thử nghiệm trước đây, hãng hàng không vũ trụ Advanced Space, đơn vị hỗ trợ dự án, cho biết. Nếu thành công, đây có thể là một nghiên cứu quan trọng, tạo đà cho các sứ mệnh khoa học hành tinh trong tương lai.
Hai tàu quỹ đạo sao Hỏa trong sứ mệnh EscaPADE của NASA được cố định bên trong đầu tên lửa New Glenn của Blue Origin ngày 31/10 tại Cape Canaveral, Florida. (Ảnh: AP)
EscaPADE dự kiến sẽ mất 1 năm để bay trên quỹ đạo trước khi hướng đến đích.
Dự án này là một phần của chương trình SIMPLEx, còn gọi là Sứ mệnh khám phá hành tinh nhỏ của NASA, nhằm thúc đẩy các nhà nghiên cứu và công ty tìm ra cách sử dụng tàu vũ trụ nhỏ để thực hiện sứ mệnh khoa học với chi phí thấp.
EscaPADE - do Đại học California Berkeley dẫn đầu, là một trong những dự án tham vọng nhất.
“Chúng tôi không dùng từ ‘rẻ’. Chúng tôi nói ‘giá trị cao’”, Jeff Parker, giám đốc công nghệ tại Advanced Space có trụ sở tại Colorado, đơn vị đang tham gia dự án cùng với Rocket Lab có trụ sở tại California, nói đùa.
“Chúng tôi muốn tạo nên nền tảng khoa học ở mức độ tương đương các sứ mệnh tốn kém hàng trăm triệu đô la, nhưng với ngân sách thấp”, ông cho biết thêm.
EscaPADE tốn chưa đến 100 triệu USD, trong khi các tàu của NASA đang bay quanh sao Hoả tiêu tốn 300 - 600 triệu USD.
Hai tàu vũ trụ EscaPADE dự kiến sẽ cất cánh bằng tên lửa New Glenn của Blue Origin vào chiều 9/11, từ cảng vũ trụ Cape Canaveral ở Florida.
Thông thường, tàu vũ trụ định hướng đến sao Hỏa sẽ đợi cho đến khi hành tinh này thẳng hàng với Trái đất trong một khoảng thời gian được gọi là cửa sổ chuyển tiếp, giúp tàu có thể nhanh tiến vào quỹ đạo của hành tinh đỏ.
Tên lửa New Glenn của Blue Origin cất cánh ngày 16/1 từ cảng vũ trụ Cape Canaveral ở Florida. (Ảnh: AP)
Khi mới lên kế hoạch, EscaPADE dự kiến sẽ đi theo đường thẳng. Nhưng một loạt chậm trễ khiến con tàu bỏ lỡ giai đoạn thuận lợi nhất vào cuối năm 2024.
Thay vì chờ đợi giai đoạn cửa sổ tiếp theo vào năm 2026, các nhà thiết kế sứ mệnh đã chọn cách để EscaPADE cất cánh vào bất kỳ ngày nào trong năm và vẫn có thể đến sao Hỏa với lượng nhiên liệu dự trữ.
“Ý tưởng là phóng bất cứ lúc nào, nán lại cho đến khi các hành tinh thẳng hàng hoàn hảo, rồi sau đó khởi hành chuyến đi liên hành tinh đến sao Hỏa”, ông Parker giải thích.
Sau khi cất cánh, tàu vũ trụ đôi EscaPADE sẽ bay vào không gian sâu thẳm. Nhưng thay vì hướng về sao Hỏa, cặp tàu sẽ hướng đến Điểm Lagrange 2, hay L2 - điểm cân bằng vũ trụ cách Trái đất khoảng 1,5 triệu km.
Điểm Lagrange đặc biệt vì chúng hoạt động như những giếng hấp dẫn, tại đó lực kéo của Mặt trời và Trái đất cân bằng hoàn hảo, cho phép tàu vũ trụ dừng lại mà không bị kéo đi.
Điểm L2 cũng là nơi có môi trường bức xạ tốt trong không gian vũ trụ, cho phép tàu vũ trụ ở trên một quỹ đạo rất cao bên ngoài vành đai bức xạ.
Sau đó, tàu vũ trụ sẽ bay trên quỹ đạo hình hạt đậu quanh L2 cho đến khi cửa sổ chuyển tiếp sao Hỏa mở ra vào năm sau. Cặp tàu EscaPADE sẽ quay trở lại Trái đất trong một thời gian ngắn vào tháng 11/2026, sau đó thực hiện hành trình đến sao Hỏa.
Hai con tàu dự kiến sẽ đi vào quỹ đạo sao Hỏa vào tháng 9/2027.
Các sứ mệnh chi phí thấp khác được thực hiện theo chương trình SIMPLEx của NASA đã thất bại do một loạt trục trặc, trong đó Lunar Trailblazer gặp sự cố về liên lạc; LunaH-Map bị hoãn phóng vì chưa đạt được trạng thái tối ưu.
Nếu thành công, EscaPADE có thể là điểm sáng đầu tiên trong chiến dịch của NASA nhằm tiến hành các sứ mệnh khoa học hành tinh với chi phí thấp.
