Nhu cầu cấp bách về khung pháp lý tài sản ảo
Nhằm thúc đẩy tăng trưởng và bắt kịp xu thế toàn cầu, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính xây dựng báo cáo để ban hành một nghị quyết cho phép thí điểm vận hành sàn giao dịch “tiền ảo”, tài sản ảo. Điều này sẽ tạo điều kiện cho các nhà đầu tư, tổ chức và cá nhân tại Việt Nam có môi trường hợp pháp để giao dịch, đầu tư và mua bán tài sản số.
Theo Chainalysis, Việt Nam hiện nằm trong top 3 toàn cầu về chỉ số chấp nhận tiền mã hóa. Trong giai đoạn từ tháng 7/2022 đến tháng 7/2023, dòng tiền mã hóa và tài sản ảo chảy vào Việt Nam đạt 120 tỷ USD, tăng 20% so với mức 100 tỷ USD của giai đoạn 2021-2022.
Thực tế trên cho thấy, Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế để phát triển tài sản số. Đồng thời, cơ quan quản lý cũng cần sớm có những quy định pháp lý để quản loại hình tài sản mới này.
Tại hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm quản lý, vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung” do Hiệp hội Blockchain Việt Nam tổ chức, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội đánh giá, việc triển khai thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc xây dựng khung pháp lý để quản lý tài sản ảo.
Theo ông Trung, việc luật hóa tài chính phi tập trung không chỉ đảm bảo tính pháp lý của các tài sản mã hóa, mà còn thúc đẩy đổi mới công nghệ, giúp Việt Nam tận dụng nguồn lực từ thị trường tài sản số đang phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc vận hành sàn giao dịch sẽ đi kèm với chi phí tuân thủ đáng kể. Đây là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp chưa có đủ tiềm lực tài chính.
Nguy cơ từ các sàn tiền ảo không phép
Bên cạnh cơ hội phát triển, khi triển khai thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa, sự tồn tại của các sàn giao dịch tiền ảo không phép đặt ra nhiều rủi ro, đặc biệt liên quan đến an ninh tài chính và phòng chống tội phạm.
Thượng tá Dương Đức Hùng, Phó Trưởng phòng Phòng chống khủng bố, Cục An ninh Nội địa, Bộ Công an, nhận định dù Việt Nam chưa ghi nhận các vụ việc lớn liên quan đến tài trợ khủng bố bằng tiền mã hóa, nhưng nguy cơ này hoàn toàn hiện hữu và ngày càng gia tăng.
Đại diện Bộ Công an đề xuất cần có chính sách xử lý nghiêm các sàn giao dịch không phép, với mức phạt hành chính cao và truy cứu trách nhiệm hình sự nếu phát hiện có liên quan đến hoạt động tài trợ khủng bố hoặc rửa tiền.
Bên cạnh đó, theo ông Hùng, cần công khai danh sách các sàn giao dịch không phép để cảnh báo người dân và phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ Internet chặn truy cập vào các nền tảng này.
Việc đảm bảo an toàn và minh bạch trong giao dịch tài sản mã hóa cũng là một vấn đề quan trọng. Tiến sĩ Hoàng Văn Thức, Giám đốc Học viện Kỹ thuật Mật mã, Ban Cơ yếu Chính phủ, cho rằng cần có hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật về mật mã, stablecoin (tiền mã hóa có giá trị ổn định) và sàn giao dịch tài sản mã hóa. Việc xây dựng bộ tiêu chí an toàn thông tin và quy định kiểm tra, chứng nhận mức độ bảo mật sẽ giúp đảm bảo sự vận hành an toàn và tin cậy của thị trường.
Từ góc độ quản lý tài chính, bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cho hay các sàn giao dịch tiền mã hóa cần thực thi nhiều yêu cầu chặt chẽ về phòng chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố theo chuẩn mực quốc tế. Ngân hàng Nhà nước sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp tuân thủ quy định để vừa đảm bảo an toàn tài chính, vừa phát triển thị trường một cách bền vững.
Trong bối cảnh Chính phủ đang thúc đẩy các quy định thử nghiệm, việc xử lý nghiêm các sàn giao dịch không phép và xây dựng khung pháp lý cho thị trường tài sản số là yêu cầu cấp thiết, nhằm tạo ra một môi trường đầu tư minh bạch, an toàn và hạn chế các hoạt động bất hợp pháp.
