"Hành động của NHNN là tương đối quyết liệt và kịp thời"
Theo báo cáo cập nhật vĩ mô của Chứng khoán VNDirect, các chuyên gia cho rằng ít có khả năng có thêm một đợt tăng lãi suất điều hành nữa trong năm 2022.
Sau khi Fed đưa ra quan điểm “diều hâu” hơn về thắt chặt chính sách tiền tệ trong cuộc họp tháng 9 vừa qua, đồng USD tiếp tục tăng giá mạnh và phá đỉnh 20 năm trên thị trường quốc tế.
Trước những diễn biến có phần bất lợi trên thị trường quốc tế, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quyết định tăng 1 điểm % đối với một loạt lãi suất điều hành chủ chốt từ ngày 23/9/2022.
Theo đó, lãi suất tái cấp vốn tăng từ mức 4,0% lên 5,0%, lãi suất tái chiết khấu tăng từ mức 2,5% lên 3,5%, trần lãi suất cho vay qua đêm & thanh toán bù trừ tăng từ 5,0% lên 6,0%, và mức lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tăng từ 4,0% lên 5,0%.
Các chuyên gia VNDirect đánh giá hành động trên của NHNN là tương đối quyết liệt và kịp thời trước những thay đổi nhanh chóng trên thị trường tài chính quốc tế. Tuy vậy, so với dự báo trước đó ở mức 50 điểm cơ bản cho năm 2022, các chuyên gia tỏ ra bất ngờ về mức tăng 100 điểm cơ bản lãi suất điều hành của NHNN.
Mặt bằng lãi suất tiền gửi sẽ tiếp tục tăng trong những tháng cuối năm 2022 và sang năm 2023
VNDirect dự báo lãi suất tiền gửi có thể tăng thêm 0,3 - 0,5 điểm % từ mức hiện tại trong những tháng cuối năm 2022. Theo đó, lãi suất tiền gửi 12 tháng của NHTM (bình quân) tăng lên mức 6,1-6,3%/năm vào cuối năm 2022, vẫn thấp hơn so với mức trước đại dịch là 7%/năm.
Sang năm 2023, VNDirect cho rằng đà tăng lãi suất tiền gửi sẽ duy trì do NHNN tăng lãi suất điều hành để kiềm chế lạm phát, ổn định tỷ giá, đồng thời ngân hàng thương mại (NHTM) tăng nhu cầu huy động vốn để tài trợ cho hoạt động cho vay trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ.
Theo các chuyên gia, lãi suất huy động có thể tăng thêm 50 điểm cơ bản trong năm 2023, theo đó lãi suất tiền gửi 12 tháng của NHTM (bình quân) tăng lên mức 6,6-6,8%/năm vào cuối năm 2023, vẫn thấp hơn so với mức trước đại dịch là 7%/năm.
Tính tới ngày 14/9, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 3 tháng và lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân đã tăng mạnh lần lượt là 44 điểm và 51 điểm cơ bản so với thời điểm cuối năm 2021.
Trong khi đó, lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước tăng chậm hơn đáng kể. Cụ thể, tính tới ngày 14/9, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 3 tháng và lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước mới tăng lần lượt là 3 diểm và 7 điểm cơ bản so với thời điểm cuối năm 2021.
Do đó, chuyên gia dự báo lãi suất tiền gửi sẽ tiếp tục tăng trong những cuối năm 2022 bởi tác động từ việc NHNN nâng lãi suất điều hành, đồng thời mới đây NHNN đã chính thức cấp thêm giới hạn tăng trưởng tín dụng cho một số NHTM kể từ đầu tháng 9, dẫn đến sự gia tăng nhu cầu vốn của các NHTM.
Ngoài ra, tăng trưởng tiền gửi có tốc độ chậm trong 7 tháng đầu năm 2022 (tăng 4,2% so với đầu năm và tăng 9,9% so với cùng kỳ) do lãi suất tiền gửi kém hấp dẫn hơn so với các kênh đầu tư khác. Bên cạnh đó Fed dự kiến sẽ tăng lãi suất điều hành lên mức 4,25-4,5% vào cuối năm 2022 và đồng USD mạnh hơn gây áp lực lên tỷ giá hối đoái và lãi suất của Việt Nam.
VND có thể mất giá khoảng 3,5 - 4% so với đồng USD trong năm 2022
Tỷ giá hối đoái sẽ tiếp tục chịu áp lực trong những tháng cuối năm 2022 do đồng USD neo cao khi Fed duy trì lộ trình tăng lãi suất. Tuy nhiên, VNDirect vẫn nhận thấy những yếu tố hỗ trợ tỷ giá, bao gồm dòng vốn FDI mạnh hơn, thặng dư thương mại cải thiện (dự báo đạt khoảng 8,9 tỷ USD trong năm 2022), thặng dư cán cân thanh toán, dự trữ ngoại hối đạt ngưỡng an toàn (tương đương 3,3 tháng nhập khẩu).
Năm 2023, chuyên gia kỳ vọng áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam sẽ hạ nhiệt đáng kể và dự báo Việt Nam Đồng sẽ tăng giá so với USD trong năm 2023.
Nguyên nhân là do Fed chuyển từ "thắt chặt chính sách tiền tệ" sang "bình thường hóa chính sách" trong năm tới, đồng thời lãi suất USD giảm nhẹ trong nửa cuối năm 2023 và lãi suất VND duy trì xu hướng tăng trong năm 2023. Ngoài ra, bộ đệm tốt từ thặng dư thương mại, thặng dư cán cân thanh toán, dự trữ ngoại hối cải thiện trong năm 2023 cũng là nguyên nhân của áp lực tỷ giá hối đoái hạ nhiệt.
Khả năng NHNN nới thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng trong năm nay là không cao
Với hạn mức tín dụng mới, tổng tăng trưởng tín dụng của nhóm ngân hàng được cấp thêm hạn mức tín dụng sẽ đạt khoảng 13% vào cuối năm – tiệm cận với mục tiêu 14% của NHNN. Theo VNDirect, NHNN đang ưu tiên mục tiêu kiềm chế lạm phát và ổn định vĩ mô, đồng thời duy trì lãi suất cho vay thấp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và phục hồi của nền kinh tế, vì vậy khả năng NHNN nới thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng trong năm nay là không cao.
NHNN thông báo đã cấp thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng cho một số NHTM. Cụ thể, khoảng 18 ngân hàng đã được cấp thêm hạn ngạch tăng trưởng tín dụng trong lần điều chỉnh này (chiếm khoảng 80% tín dụng hệ thống) với mức tăng nằm trong phạm vi 0,7-4,0%. Khoảng 279.000 tỷ đồng vốn tín dụng sẽ được bổ sung cho nền kinh tế trong 4 tháng tới, tương đương với tăng trưởng tín dụng thêm khoảng 2,7%.
