Được tìm thấy lần đầu tiên vào năm 1865, loài cá da xanh ngọc bích ở hạ lưu khu vực sông Mê Kông không biết từ bao giờ đã trở thành sản vật đặc biệt của miền Tây. Ấy là cá heo sông, hay còn gọi là cá heo nước ngọt. Đặc biệt khi vào mùa nước nổi, cá heo sông lại “đắt giá” hơn bao giờ hết.
Loài cá heo nước ngọt này chỉ khoảng 5cm, dài nhất cũng đến 10cm, đo tầm 3 ngón tay người mà thôi. Tên là cá heo nhưng hình dáng lại nhỏ bé, da trơn, mỏ nhọn, hai bên mang có ngạnh cong. Khi bắt khỏi nước, chúng có tiếng kêu "éc éc" nên được gọi là cá heo sông.
Vào mùa con nước lên, người dân thường giăng lưới, đặt dớn hoặc lợp để bắt cá. Cá heo sông thường sống trong hốc đá, góc trụ cầu bắc qua sông và cũng thường lang thang kiếm ăn vào bên đêm. Thức ăn chủ yếu của chúng là rong rêu, các loài giáp xác nhỏ nên thịt chắc, thơm dai.
Việc chọn cá heo sông ngon không khó. Ngoài việc lựa những con cá heo sông màu da xanh trơn ngọc bích đang nhảy tanh tách, mắt trong veo thì chọn cá heo cái cũng sẽ cho chất lượng thịt ngon ngọt, thơm dẻo, đậm đà hơn. Cá heo sông cái có màu da xanh ngọc bích, đuôi vây màu đỏ cam rực rỡ. Còn cá heo sông đực thì nhỏ hơn, thon dài, da lại có sọc.
Cá heo sông tự nhiên ngày càng khan hiếm nên chúng trở thành đặc sản của vùng sông Tiền, sông Hậu trên đồng bằng sông Cửu Long. Thịt cá heo sông béo và thơm ngậy nên được người tiêu dùng ưa chuộng.
Mặc dù ngày nay cá heo sông cũng được người dân nhân giống, nuôi trồng dưới mô hình lồng bè nhưng giá cả vẫn đắt đỏ khoảng 500.000 đồng/kg, cá heo sông tự nhiên thì khoảng 800.000 đồng, thậm chí lên tới cả triệu đồng/kg.
Loài cá sản vật vùng sông Mê Kông này chế biến món gì thì ngon? Cá heo sông trở thành đặc sản hiếm vì chế biến kiểu gì cũng ngon. Bạn có thể thử lẩu chua nhúng cá heo sông với lá me non. Ngoài cá heo sông kho tộ, cá heo kho sả ớt, cá heo nấu canh chua thì món cá heo nướng muối ớt lại là món kinh điển trong các nhà hàng, quán nhậu khi mùa nước về.
Từng miếng thịt mềm nhưng dai, thấm vị cay thơm sẽ giúp món cá heo nướng muối ớt này chinh phục bất cứ thực khách khó tính nào. Bởi đối với người sành ăn, cá heo nướng muối ớt chính là một lựa chọn "signature" khi đến miền Tây mùa nước nổi.
Gợi ý thực hiện cá heo sông nướng muối ớt
Nguyên liệu cần thiết
- Cá heo sông: 500g
- Tiêu, ớt xiêm, ớt sừng, gừng, sa tế, sả, muối biển
- Than hoa
Cách thực hiện
Cá heo đánh bắt được hoặc mua ở chợ phải chọn cá tươi, mắt trong, còn sống nhảy tanh tách. Cho cá vào chậu cùng ít muối hột, nước cốt chanh hoặc giấm gạo, chà nhẹ cho cá hết nhớt và mùi tanh. Có thể rạch mé bụng để bỏ ruột hoặc ướp nguyên con để nướng.
Muối biển hạt to chỉ cho một nửa thìa cà phê, giã cùng ớt sừng và ớt xiêm, thêm nhánh gừng nhỏ giã nhuyễn. Cho cá heo sông nguyên con vào ướp cùng gia vị muối ớt khoảng 15 đến 20 phút cho thấm.
Cá heo sông nướng than hoa ngon hơn so với nướng lò. Kẹp cá vào vỉ, sau đó đặt lên nướng, trở đều tay để tránh bị khét. Khi mặt cá vàng ruộm, mùi thơm nồng nàn là được. Cá heo sông nướng chấm với muối tiêu chanh giã nhuyễn cùng ớt xanh là “ngon hết sảy”.
Cá heo sông nướng muối ớt ăn kèm rau sống, vài lát dứa chua, chuối chát, dưa leo chẻ nhỏ mát lành cũng đủ dậy vị thơm ngon của thịt, béo ngậy của phần da cá. Cá heo sông nướng muối ớt dễ thực hiện vì phần cá tươi ngon đã đủ khiến món ăn để lại dư vị ấn tượng.
Một bản hòa tấu hương vị trên bàn ăn đến từ miền Tây yêu dấu, nếu có cơ hội bạn hãy trổ tài cho người thương cùng thưởng thức nhé.
