Trong những năm gần đây, tại nhiều đô thị, mức ô nhiễm không khí ngày càng tăng và bụi mịn PM2.5 trở thành mối quan tâm lớn. Bụi mịn có kích thước siêu nhỏ, từ 2,5 micromet trở xuống. Do đó, chúng có thể xuyên sâu vào phế nang, gây viêm, căng thẳng ô xy hóa và tổn thương mạch máu trong phổi, theo chuyên trang sức khỏe Medical News Today (Anh).
Dùng máy lọc không khí đặt trong nhà và một số loại thực vật như cây dây nhện, cây lưỡi hổ, lan ý sẽ giúp giảm bụi mịn trong nhà
ẢNH: AI
Bụi mịn chủ yếu được tạo ra từ khí thải giao thông, công nghiệp, than đốt, cháy rừng và các phản ứng hóa học trong khí quyển. Do kích thước cực nhỏ, chúng dễ xâm nhập sâu vào phế nang, nơi diễn ra trao đổi ô xy. Tại đây, chúng kích hoạt phản ứng viêm, gây tổn thương tế bào và phá vỡ chức năng bình thường của mô phổi.
Nhiều bằng chứng nghiên cứu cho thấy phơi nhiễm bụi mịn lâu dài sẽ làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh hô hấp. Một nghiên cứu công bố trên chuyên san American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine cho thấy ngay cả tiếp xúc với bụi mịn ở mức thấp hơn ngưỡng khuyến cáo cũng có thể làm giảm thể tích thở ra gắng sức. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá chức năng hô hấp.
Hay nói một cách dễ hiểu, mỗi ngày hít phải bụi mịn sẽ làm phổi bị kích ứng âm thầm. Hệ quả là chức năng hô hấp suy giảm theo thời gian dù bạn không hút thuốc.
Trước đây, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thường chủ yếu xuất hiện ở người hút thuốc. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ô nhiễm bụi mịn cũng gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đặc biệt ở người sống nhiều năm tại các khu đô thị ô nhiễm. Ngoài ra, trẻ em và người lớn tuổi tiếp xúc với nồng độ bụi mịn cao có tỷ lệ hen suyễn cao hơn rõ rệt.
Không những vậy, bụi mịn còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp, giảm miễn dịch phổi và nguy cơ ung thư phổi ở người chưa bao giờ hút thuốc. Không chỉ dừng lại ở phổi, bụi mịn còn xâm nhập vào máu, gây viêm hệ thống, làm tăng đông máu, tăng huyết áp và tổn thương nội mạc mạch máu.
Với người không hút thuốc, tổn thương phổi kết hợp nguy cơ tim mạch tăng tạo ra tác động kép, khiến sức khỏe tổng thể suy giảm nhanh hơn nếu sống lâu trong môi trường ô nhiễm.
Dùng máy lọc không khí, đeo khẩu trang khi ra ngoài
Để bảo vệ phổi khỏi bụi mịn, mọi người cần theo dõi chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại nơi mình đang sống. Hạn chế ra ngoài khi AQI ≥100. Đây là mức không tốt cho nhóm nhạy cảm. Khi không khí ô nhiễm, hãy đeo khẩu trang đạt chuẩn là N95 hoặc KN95.
Với môi trường trong nhà, cần dùng máy lọc không khí trong phòng ngủ và phòng khách. Đóng cửa sổ giờ giao thông cao điểm. Trồng thêm một số loại cây có khả năng giữ bụi và hấp thu chất ô nhiễm để hỗ trợ cải thiện không khí trong nhà. Thế nhưng, cần lưu ý rằng cây xanh chỉ mang tính bổ trợ và hoàn toàn không thể thay thế máy lọc không khí, theo Medical News Today.
