Hộ kinh doanh lớn “chạy đua” trước thời điểm xóa bỏ thuế khoán
Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ, từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm và thuộc các nhóm ngành nghề như: ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, bán lẻ… sẽ phải xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, không còn phải nộp thuế theo phương pháp khoán.
Với quy định trên, hộ kinh doanh thuộc diện áp dụng hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền phải thực hiện đăng ký với cơ quan thuế và được cơ quan thuế chấp nhận và khẩn trương rà soát và thực hiện chuyển đổi. Chậm nhất đến ngày 30/5, hộ kinh doanh phải hoàn thành việc đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
Từ ngày 1/5, một số lượng lớn các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đến thực hiện các thủ tục đăng ký kinh doanh.
Cùng với đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị cũng nêu rõ, chậm nhất trong năm 2026, xóa bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh; Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân đặt ra mục tiêu xóa bỏ thuế khoán từ 1/1/2026.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, việc bãi bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước nhằm đảm bảo minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp.
“Bộ Tài chính đang cho thực hiện thí điểm tại một số địa bàn và thấy rằng chính sách này rất tốt, rất hiệu quả và cần phải được triển khai chính thức trong thời gian sớm nhất. Hiện nay, Bộ Tài chính đang chuẩn bị các điều kiện, nhất là điều kiện về công nghệ thông tin và cơ sở vật chất cũng như các quy định để chúng ta sớm triển khai", ông Thắng cho biết.
Hiện nay, trên địa bàn Hà Nội, cơ quan thuế đã rà soát hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn thực hiện...nhờ đó số lượng các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đến thực hiện các thủ tục đăng ký kinh doanh tăng mạnh trong những ngày gần đây.
Các Đội Thuế trực thuộc trên địa bàn cũng đã đồng loạt triển khai nhiều giải pháp tích cực để hỗ trợ, hướng dẫn người nộp thuế thực hiện các quy định về đăng ký thuế, đăng ký kinh doanh, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền…
Theo ghi nhận tại Trung tâm phục vụ hành chính công TP. Hà Nội - Chi nhánh số 6, từ ngày 1/5, Trung tâm đã tiếp nhận một số lượng lớn các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đến thực hiện các thủ tục đăng ký kinh doanh.
Riêng chỉ trong 3 ngày (từ ngày 20/5 đến ngày 22/5), trung bình một ngày số lượng hồ sơ đăng ký khoảng 150-200 hồ sơ/ngày, so với trước đây đã tăng lên gấp 3 - 4 lần và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới.
Liệu hộ kinh doanh có “hụt hơi”?
Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến lo ngại, việc xóa bỏ thuế khoán sang áp dụng phương pháp thuế khác sẽ mang lại không ít khó khăn cho hộ, cá nhân kinh doanh, từ đó làm tăng chi phí tuân thủ.
Bà Phạm Thị Thìn, một hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán tại Đại La, quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội chia sẻ, bà bán hàng đã hơn 10 năm nay và hiện đang nộp thuế khoán 800.000 đồng/tháng, thêm 1 triệu đồng thuế môn bài. Tới đây, khi bỏ phương pháp thuế khoán chuyển sang hóa đơn điện tử liên thông với máy tính tiền, điều bà lo lắng nhất là phát sinh thêm chi phí, sổ sách kế toán, lưu trữ hóa đơn điện tử đầu vào và đầu ra…
Nhiều hộ kinh doanh lo “hụt hơi” khi chuyển sang áp dụng hóa đơn điện tử liên thông với máy tính tiền (Ảnh minh họa)
"Tôi chưa rõ khi chuyển sang hình thức kê khai thuế sẽ phải phát sinh thêm bao nhiêu chi phí, rồi nhập sổ sách cũng lằng nhằng hơn. Tôi cũng có tuổi rồi nên máy móc công nghệ không rành, nếu không làm được thì lại phải thuê người, lại thêm chi phí, không biết duy trì được không vì tôi chỉ bán hàng cho khu vực xung quanh đây", bà Thìn lo lắng.
Cùng chung lo lắng, anh Phạm Ánh Dương, chủ một cửa hàng ăn tại phố Tôn Đức Thắng, quận Đống Đa, TP. Hà Nội cho biết, việc nhập số liệu trên máy tính đôi khi xảy ra sai sót sẽ rất khó để sửa đổi, nhất là ngành hàng ăn, đơn hàng nhiều nhưng đôi khi mỗi đơn chỉ vài chục nghìn, khá lắt nhắt.
"Vật giá đều tăng trong khi thu nhập giảm, giờ lại phải đầu tư máy móc, phần mềm kết nối thuế thì không biết xoay xở sao. Tôi cũng lo ngại việc không có chuyên môn kế toán sẽ làm sai sổ sách, số liệu và dẫn đến bị phạt. Nếu thuê thêm người thì lại tốn tiền, ảnh hưởng đến lợi nhuận", anh Dương bày tỏ.
Những lo lắng này cũng là băn khoăn của rất nhiều hộ, cá nhân kinh doanh hiện nay. Đứng ở dưới góc nhìn của chuyên gia thuế, ông Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội cho rằng, xóa bỏ thuế khoán đối với các hộ kinh doanh có doanh thu lớn là chủ trương đáng hoan nghênh.
Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán sẽ góp phần quan trọng giải quyết những bất cập như thất thu thuế hay tình trạng tiêu cực, tuy nhiên, khi triển khai cần có lộ trình và giải pháp hỗ trợ phù hợp cho các hộ kinh doanh. Trước mắt, nên lựa chọn diện áp dụng theo quy mô hộ kinh doanh và ngành hàng kinh doanh. Ví dụ, các ngành hàng như: ăn uống, vận tải, bán thuốc, bán sữa… cần đưa vào diện triển khai sớm.
"Cơ quan quản lý phải tính toán làm sao để các hộ kinh doanh có thể tuân thủ quy định dễ dàng, hình thức hóa đơn, chứng từ đơn giản. Cần tránh để hộ kinh doanh hoang mang, dẫn tới có thể xảy ra tình trạng hộ kinh doanh chây ỳ thực hiện hoặc mỗi hộ kinh doanh làm một kiểu", ông Tú nêu ý kiến.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh kê khai nộp thuế sau khi bỏ thuế khoán, Bộ Tài chính đã chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chính sách thuế, phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh. Đặc biệt, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ trong lĩnh vực thuế, như: sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ và giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho hộ kinh doanh.
Đồng thời, để giảm gánh nặng chi phí, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi số, theo quy định tại Nghị quyết số 68-NQ/TW, Nhà nước hỗ trợ kinh phí xây dựng, thuê, mua các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung để cho hộ kinh doanh sử dụng miễn phí.
