Trong khi các trung tâm thương mại và cửa hàng bán lẻ truyền thống đang "căng mình" với những biển giảm giá 50-80% để hút dòng người đổ về săn sale nhân dịp Black Friday, thì một bức tranh hoàn toàn trái ngược đang diễn ra trên không gian số: Sự thờ ơ đến mức "lạnh nhạt" của nhiều sàn thương mại điện tử và người tiêu dùng.
"Hụt hơi" sau 11/11 và tâm lý chờ đợi 12/12
Khác với cảnh chen lấn tại các cửa hàng trên phố hay trong các trung tâm thương mại, không khí trên các "chợ mạng" dịp Black Friday năm nay trầm lắng hơn hẳn. Nguyên nhân chính đến từ hiệu ứng "no dồn đói góp" của hành vi tiêu dùng hiện đại.
Chị Hiền (24 tuổi, TPHCM), một tín đồ mua sắm online chính hiệu, cho biết chị quyết định "đóng ví" trong ngày thứ Sáu đen tối (Black Friday) năm nay dù có nhiều chương trình giảm giá, tặng quà. "Thực tế, ngân sách mua sắm của tôi đã cạn sau đợt săn sale 11/11 vừa qua. Hơn nữa, kinh nghiệm cho thấy khuyến mãi dịp Black Friday trên sàn không bao giờ sâu bằng các ngày đôi Tôi thà tích xu, đợi đến 12/12 để bung sức mua một lần nữa," chị Hiền chia sẻ.
Đây không phải là tâm lý cá biệt. Chị Phương, một người tiêu dùng khác, cũng nhận định Black Friday trên sàn online thiếu vắng các ưu đãi hấp dẫn, ngoại trừ một số ít mặt hàng điện tử như camera hay thiết bị công nghệ.
Sự dịch chuyển này cho thấy người tiêu dùng Việt Nam đã được "giáo dục" kỹ lưỡng bởi các sàn thương mại điện tử: Ngày đôi (11/11, 12/12) mới là ngày hội thực sự của online, còn Black Friday vẫn mang "bản sắc" của bán lẻ truyền thống.
Black Friday “buồn tẻ” trên các sàn thương mại điện tử (Ảnh: DT).
Các sàn tập trung nhiều hơn cho ngày đôi
Theo lý giải của các chuyên gia bán lẻ, Black Friday có nguồn gốc từ Mỹ, vốn là sân chơi của thị trường bán lẻ truyền thống (phương thức bán hàng offline), với mục tiêu là tập trung giải phóng hàng tồn kho ở các nhóm ngành giá trị cao như thời trang, điện máy. Khi làn sóng này về Việt Nam, nó vẫn giữ nguyên bản sắc đó tại các cửa hàng vật lý.
Tuy nhiên, trên mặt trận thương mại điện tử, Black Friday lại rơi vào thế "kẹt". Nó bị kẹp giữa hai "gã khổng lồ" doanh số là 11/11 và 12/12. Chính vì thế, các sàn thương mại điện tử không quá mặn mà "đốt tiền" marketing cho một sự kiện không thuộc về bản sắc của họ.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, phía Shopee cho biết sàn tập trung nhiều hơn vào ngày đôi Năm nay, chương trình Black Friday trên sàn này chủ yếu xoay quanh nhóm voucher theo giá trị đơn hàng và khung giờ săn deal. Người dùng có thể tiếp cận các mã giảm theo phần trăm, tối đa đến 1 triệu đồng, kèm chính sách miễn phí vận chuyển. Các đợt ưu đãi được sàn phân bổ theo từng khung giờ 0h, 9h, 12h, 18h và 21h, tạo các đợt “cao điểm nhỏ” trong ngày.
Đại diện Lazada cũng khẳng định năm nay ngày siêu sale 11/11 là một trong số chiến lược quan trọng nhất, nhằm mở rộng hệ sinh thái hàng chính hãng LazMall. Ghi nhận, doanh thu dịp sale này của sàn tăng hơn 6 lần, số lượng đơn đặt hàng tăng gần 4 lần so với ngày thường. Trong đó doanh thu của LazMall chiếm 80%, tập trung tại các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như thiết bị tập thể dục thể thao (tăng hơn 73 lần), yếu phẩm, thiết bị điện tử gia dụng và thiết bị thông minh (bán chạy hơn ngày thường 21 lần)….
Dù vậy, dịp Black Friday nằm sát giai đoạn chuẩn bị cho mùa lễ hội cuối năm, đặc biệt là chu kỳ khuyến mãi 12/12, cũng giúp nhu cầu mua sắm trên sàn Lazada tăng nhanh và ổn định hơn so với trước.
Quan sát từ các nhà bán hàng, sàn này ghi nhận 4 nhóm sản phẩm dẫn dắt sức mua chủ yếu phục vụ nhu cầu lễ hội cuối năm, như mặt hàng Giáng sinh (cây thông, vòng nguyệt quế, đèn nháy và đồ trang trí tiệc cuối năm tăng trưởng mạnh ngay từ đầu tháng 11), trang phục lễ hội…
Tương tự trên TikTok Shop, Black Friday được lồng ghép vào chiến dịch “Siêu Sale Cuối Năm”, kéo dài từ 27/11-1/12. Nền tảng video ngắn tiếp tục duy trì cách phân phối ưu đãi dựa trên hoạt động livestream và flash sale, với các gói giảm giá theo voucher, miễn phí vận chuyển và ưu đãi 50% cho một số mặt hàng giới hạn trong phiên live.
"Thực tế, so sánh giữa Black Friday và ngày đôi, các khuyến mãi không có nhiều khác biệt. Black Friday thường là ngày ưu đãi lớn tại các cửa hàng bán lẻ truyền thống, trong khi các sàn thương mại điện tử như TikTok sẽ tập trung chạy chương trình cho ngày đôi", phía Tiktok Shop thông tin.
Số liệu từ nền tảng tổng hợp và khai thác dữ liệu Metric cũng cho thấy sự “buồn tẻ” của dịp Black Friday so với ngày đôi trên kênh thương mại điện tử. Cụ thể, thống kê những năm gần đây, doanh số ngày 11/11 thường cao hơn Black Friday khoảng 15-20%.
Theo Metric.vn, khoảng cách này ổn định qua nhiều mùa cao điểm, phản ánh hành vi tiêu dùng đã được định hình dưới tác động của các chiến dịch quảng bá dày đặc từ sàn thương mại điện tử.
