Bệnh viện Chợ Rẫy có nguy cơ ngưng hoạt động, điều gì xảy ra?

Vừa qua, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy đã gửi Bộ Y tế và Vụ Pháp chế báo cáo đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết số 144/NQ-CP ngày 5-11-2022, những khó khăn vướng mắc trong công tác mua sắm tại Bệnh viện Chợ Rẫy.

Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Báo Người Lao Động đã phỏng vấn bác sĩ Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, về Quản lý trang thiết bị y tế và thông tin bệnh viện có nguy cơ tạm ngưng hoạt động cũng như những kiến nghị quan trọng, cấp bách của Bệnh viện Chợ Rẫy.

*Thưa bác sĩ, ông có thể nói rõ hơn về việc quản lý giá trang thiết bị y tế cũng như việc sửa chữa, bảo trì, linh kiện thay thế?

Bác sĩ Nguyễn Tri Thức: Quản lý giá trang thiết bị y tế đã được qui định tại Điều 43, Điều 44, Điều 45 của Nghị định 98/2021. Tuy nhiên, trong thực tế, việc kê khai và công khai giá trang thiết bị y tế chưa thực hiện đầy đủ chi tiết cấu hình tính năng. Giá kê khai của trang thiết bị y tế chưa được kiểm soát, có tình trạng giá kê khai cao hơn rất nhiều so với giá bán thực tế. Việc này dẫn đến bệnh viện không thể xác định giá trị thật của trang thiết bị y tế để xây dựng giá gói thầu mua sắm.

Đối với sửa chữa, bảo trì, linh kiện thay thế trang thiết bị y tế chưa có quy định cụ thể, chưa được quản lý giá, chưa có quy định kê khai, công khai giá trong khi việc vận hành trang thiết bị y tế luôn đòi hỏi phải mua sắm linh kiện thay thế sửa chữa, bảo trì.

*Việc này, ảnh hưởng đến hoạt động của Bệnh viện Chợ Rẫy như thế nào, thưa ông?

Thực tế từ ngày 1-1-2022, khi Nghị định 98/2021 có hiệu lực thi hành đến nay thì việc thu thập đầy đủ các báo giá cũng như tham khảo giá kê khai, công khai trên cổng thông tin gặp rất nhiều khó khăn, hầu hết các trang thiết bị y tế kỹ thuật cao.

Cụ thể: Máy chụp cắt lớp vi tính (CT scanner) máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy Siêu âm doppler màu … đều không có đủ 3 báo giá theo quy định để thực hiện đấu thầu mua sắm mới trang thiết bị y tế cũng như sửa chữa bảo trì. Điều này ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân. Bệnh viện thường xuyên trong trạng thái thiếu trang thiết bị y tế, thiết bị hư hỏng không sửa chữa được phải chuyển bệnh nhân đến cơ sở khác để thực hiện gây rất nhiều khó khăn, phiền toái cho người bệnh.

Đối với số lưu hành, giấy phép nhập khẩu của trang thiết bị y tế được quy định tại Nghị định 98/2021 hiện nay hầu hết không còn hiệu lực, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác điều trị người bệnh. Các nhà thầu không thể nhập khẩu được trang thiết bị y tế để cung ứng cho bệnh viện đặc biệt là hóa chất xét nghiệm khí máu, xét nghiệm chẩn đoán nhồi máu cơ tim, vôi sô đa…

Trang thiết bị y tế (bao gồm cả vật tư y tế, hóa chất, …) là một loại hàng hóa đặc thù của ngành y tế, liên quan trực tiếp đến tính mạng của người bệnh. Do đó cần phải được quy định cụ thể, đầy đủ, rõ ràng, công khai, kịp thời để đáp ứng nhu cầu điều trị cho người bệnh. Tuy nhiên đến nay Nghị định 98/2021 vẫn chưa được điều chỉnh bổ sung theo điểm a khoản 1 của Nghị quyết 144/NQ-CP ngày 5-11-2022.

*Trước tình hình cấp bách như hiện nay, Bệnh viện Chợ Rẫy đã có những kiến nghị gì?

Chúng tôi đã kiến nghị lãnh đạo Bộ Y tế chỉ đạo các Vụ, Cục khẩn trương thực hiện sửa đổi, bổ sung Nghị định 98/2021 nhằm giải quyết các vướng mắc, khó khăn hiện nay để các bệnh viện có thể triển khai được công tác đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế như sau:

Quản lý giá trang thiết bị y tế (bao gồm cả vật tư y tế, hóa chất, …), linh kiện thay thế sửa chữa bảo trì,…phải đảm bảo tính công khai khách quan với giá trị thực của thiết bị, phải có cơ quan kiểm soát và chịu trách nhiệm việc kê khai và công khai giá.

Bên cạnh đó, cần khẩn trương cấp mới/cấp lại/gia hạn số lưu hành, giấy phép nhập khẩu được quy định tại Nghị định 98/2021 để nhanh chóng có vật tư y tế, hóa chất phục vụ điều trị người bệnh.

Về lâu dài cần thiết xây dựng luật đấu thầu riêng cho ngành y tế hoặc bổ sung chương đấu thầu cho ngành y tế trong Luật Đấu thầu.

*Có thông tin cho rằng Bệnh viện Chợ Rẫy có nguy cơ ngưng hoạt động, thực hư thông tin này ra sao, thưa bác sĩ?

Đúng vậy, "Giá gói thầu" là vấn đề mà bệnh viện gặp khó khăn nhất. Hiện nay, xây dựng giá gói thầu mua sắm cho hoạt động thường xuyên có 2 thông tư hướng dẫn, một là Thông tư 15/2019/TT-BYT hướng dẫn đấu thầu mua sắm thuốc, hai là Thông tư 68/2022/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của TT 58/2016/TT-BTC.

Đối với căn cứ xây dựng giá gói thầu mua sắm thuốc đã được hướng dẫn rõ ràng tại Thông tư 15/2019/TT-BYT, do đó bệnh viện không gặp phải khó khăn khi xây dựng giá gói thầu thuốc. Tuy nhiên, đối với giá gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế (bao gồm cả vật tư y tế, hóa chất, …), hàng hóa thông thường, dịch vụ sửa chữa bảo trì trang thiết bị y tế và các dịch vụ phi tư vấn khác, bệnh viện đang gặp rất nhiều khó khăn, bất cập.

Trong thực tế hiện nay có rất nhiều trang thiết bị y tế, hóa chất và vật tư y tế tiêu hao thiết yếu trong điều trị. Trong quá trình triển khai xây dựng giá gói thầu, Bệnh viện Chợ Rẫy không thể nhận được đầy đủ 3 báo giá trên địa bàn và cũng không thu thập được báo giá trên địa bàn khác. Vấn đề này đã gây rất nhiều trở ngại cho công tác điều trị và cấp cứu bệnh nhân.

Nếu bệnh viện tiếp tục chờ đợi 3 báo giá thì bệnh viện không thể xây dựng được giá gói thầu. Từ đó, chắc chắn bệnh viện sẽ tạm ngưng hoạt động vì không đủ hóa chất để xác định chẩn đoán và không đủ vật tư y tế tiêu hao để điều trị cho người bệnh.

*Ngoài những vấn đề trên thì bệnh viện còn gặp khó khăn gì, thưa ông?

Nếu áp dụng theo theo hướng dẫn tại điểm 2 khoản 7 của Thông tư 68 trong xây dựng giá gói thầu thì cũng gặp nhiều khó khăn.

Cụ thể, rất ít công ty tư vấn thẩm định giá thực hiện mặc dù bệnh viện đã đăng nhiều lần thông báo mời Tư vấn thẩm định giá. Phương án này chỉ thực hiện được rất ít gói thầu, hầu hết các gói thầu mua sắm đều không thực hiện được theo phương án thẩm định giá vì không có nhà thầu tư vấn thực hiện.

Nếu áp dụng "Giá trúng thầu của gói thầu mua sắm loại hàng hóa tương tự trong thời gian trước đó gần nhất, tối đa không quá 90 ngày" thì cũng gặp khó khăn do có rất ít các gói thầu tương tự trong vòng 90 ngày, tình hình thực tế hiện nay là các cơ sở đang triển khai công tác đấu thầu mua sắm cho năm 2023, các gói thầu thu thập được đều đã quá thời hạn 90 ngày theo quy định.

*Trước nguy cơ ngừng hoạt động, Bệnh viện Chợ Rẫy đã làm gì?

Chúng tôi đã có văn bản số 354/BVCR-ĐVĐT ngày 13-2-2023 gửi Bộ Y tế, Bộ Tài chính để xin hướng dẫn cụ thể các căn cứ thực tế mà bệnh viện thu thập được có đủ cở sở để xây dựng giá gói thầu nhưng vẫn chưa được sự trả lời hướng dẫn từ các Bộ.

*Cụ thể, bác sĩ có thể nói rõ hơn những nội dung Bệnh viện Chợ Rẫy kiến nghị?

Trường hợp 1: Bệnh viện chỉ có 1 báo giá của đơn vị cung cấp (công ty A) thấp hơn giá được kê khai trên cổng thông tin của Bộ Y tế do chính Công ty A kê khai.

Trường hợp 2: Bệnh viện chỉ có 1 báo giá của đơn vị cung cấp (công ty A) thấp hơn giá được kê khai trên cổng thông tin của Bộ Y tế do Công ty khác kê khai (Công ty B).

Trường hợp 3: Chỉ có duy nhất giá được kê khai trên cổng thông tin của Bộ Y tế (tài liệu từ các nguồn thông tin do cơ quan có thẩm quyền, tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam công bố).

*Cám ơn ông.