30 tỷ USD đang "chôn chân"
Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VnREA), tính đến tháng 9/2021, cả nước có tổng số 239 dự án bất động sản du lịch nghỉ dưỡng. Trong đó, ước tính giá trị dự án condotel đạt khoảng 297.128 tỷ đồng; dự án villa ước tính 243.990 tỷ đồng và dự án shophouse khoảng 154.245 tỷ đồng. Tổng giá trị ba sản phẩm này khoảng 681.886 tỷ đồng, tương đương 30 tỷ USD.
Các dự án bất động sản du lịch chủ yếu tập trung tại 15 địa phương bao gồm: Hoà Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hoá, Quảng Bình, Huế (Thừa Thiên - Huế), Đà Nẵng, Quảng Nam, Quy Nhơn (Bình Định), Phú Yên, Nha Trang và Cam Ranh (Khánh Hoà), Ninh Thuận, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, Phú Quốc (Kiên Giang).
Tuy nhiên, sau một thời gian phát triển nóng, những năm gần đây, phân khúc này đã bị chững lại. Thị trường gần như đóng băng, lượng giao dịch không đáng kể. Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm mạnh của thị trường này, ngoài tác động của Covid-19 thì cơ bản là do khung pháp lý cho loại hình bất động sản du lịch vẫn chưa rõ ràng. Từ đó gây lúng túng cho công tác quản lý Nhà nước, áp dụng bất nhất, tạo nên "điểm nghẽn" cho hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản du lịch. Hệ quả là khiến khách hàng không còn "mặn mà" với sản phẩm, trong khi đó doanh nghiệp bị ảnh hưởng về uy tín, thiệt hại tài chính, mất niềm tin vào chủ trương, chính sách ban hành của một số cơ quan quản lý Nhà nước, và ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường đầu tư kinh doanh.
Bất động sản du lịch tác động tích cực tới mọi mặt
Bàn về vấn đề này, tại Hội thảo Thị trường bất động sản du lịch Việt Nam: Những nút thắt pháp lý, thực tiễn và giải pháp tháo gỡ do Hội luật gia Việt Nam tổ chức, PGS.TS. Nguyễn Thị Nga - Trưởng Bộ môn Luật Đất đai và Kinh doanh bất động sản, Khoa Pháp luật Kinh tế, Đại học Luật Hà Nội cho rằng, sự ra đời và phát triển của dòng sản phẩm bất động sản du lịch trong thời gian qua có ý nghĩa và tác động tích cực tới mọi mặt của đời sống kinh tế, chính trị, xã hội, an sinh và môi trường, nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần cho con người. Cụ thể:
Thứ nhất, bất động sản du lịch có vai trò quan trọng làm đa dạng hoá sản phẩm thị trường bất động sản từ đó đáp ứng nhu cầu và tăng vị thế của thị trường bất động sản so với các lĩnh vực khác, nâng cao về mặt kinh tế, tạo đà phát triển du lịch.
Thứ hai, thị trường bất động sản du lịch lại có vai trò lớn thúc đẩy ngành du lịch phát triển rộng khắp trong cả nước, điều tiết công ăn việc làm, tạo dòng tiền nhàn rỗi từ các khu vực giàu có đến các địa bàn khó khăn, giúp vực dậy nền kinh tế khu vực, hỗ trợ xóa đói giảm nghèo và thu hẹp khoảng cách trong xã hội.
Bất động sản nghỉ dưỡng tác động tích cực mọi mặt. (Ảnh minh họa)
Thứ ba, ở góc độ an sinh xã hội, thị trường bất động sản du lịch góp phần kéo giãn khu dân cư.
Thứ tư, thị trường bất động sản du lịch phát triển, là động lực để thúc đẩy sự hình thành đồng bộ hạ tầng cơ sở, điều có ý nghĩa quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế địa phương, kinh tế vùng. Góp phần làm thay đổi diện mạo và của địa bàn và khu vực.
Thứ năm, phát triển thị trường bất động sản du lịch là cơ hội tối ưu khai thác và sử dụng đất đai một cách có hiệu quả.
Thứ sáu, thị trường bất động sản du lịch cũng là thị trường duy nhất có khả năng và cơ hội để tối ưu hóa tiềm năng và thế mạnh của bất động sản mà không một phân khúc thị trường bất động sản nào khác có được...
Cần giải quyết kịp thời các vấn đề nổi cộm
Tuy nhiên, theo PGS.TS. Nguyễn Thị Nga, sự bùng nổ và phát triển nhanh chóng của hàng loạt các bất động sản du lịch trong thời gian qua cũng để lại những hệ lụy trái chiều cho thị trường bất động sản du lịch, pháp luật điều chỉnh đối với thị trường cũng bộc lộ nhiều khoảng trống.
Theo đó, nhiều vấn đề nổi cộm, có ảnh hưởng xấu tới môi trường đầu tư song chưa được giải quyết dứt điểm, đang bị bỏ ngỏ dây dưa kéo dài làm mất niềm tin của khách hàng, sự an toàn của các chủ thể tham gia thị trường không được đảm bảo.
Vì vậy, để giải quyết dứt điểm những tồn đọng, PGS.TS. Nguyễn Thị Nga kiến nghị, trong thời gian tới Nhà nước cần phải có chỉ đạo kịp thời giải quyết những vấn đề nổi cộm như: Cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với các sản phẩm bất động sản du lịch, đặc biệt là các Resort villa và Condotel; Các dự án giao đất ở không hình thành đơn vị ở; cải cách thủ tục hành chính trong việc tiếp cận đất đai để thực hiện dự án đầu tư và vận hành dự án vốn đang là điểm nghẽn đối với các doanh nghiệp trong thời gian qua.
Cần có văn bản hướng dẫn, giải pháp cụ thể.
Đồng quan điểm với PGS.TS. Nga, GS.TS. Phan Trung Lý – Uỷ viên Ban Thường vụ TW Hội, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội, kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết để tháo gỡ những vướng mắc pháp lý bất động sản du lịch.
GS.TS. Phan Trung Lý cho rằng, về lâu dài phải sửa đổi các luật quy định trực tiếp như: Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản… Tuy nhiên, trước mắt GS.TS. Phan Trung Lý cho rằng, phải có văn bản hướng dẫn, nhưng phải có giải pháp để hướng dẫn cụ thể…
Từ đó, GS.TS. Phan Trung Lý kiến nghị: “Quốc hội ban hành 1 Nghị quyết để tháo gỡ những vướng mắc pháp lý bất động sản du lịch. Đây cũng là giải pháp từng được áp dụng để vấn đề tồn đọng về vấn đề nhà đất do nhà nước đã quản lý như Nghị quyết 23 của Quốc Hội trước đây”.
