Bậc thầy về nghi lễ hàng đầu thế giới William Hansen - người từng dạy cho hoàng tử William lễ nghi hoàng gia Anh chính thống từng nói: "Một người giỏi quan sát có thể biết xuất thân của bố mẹ bạn và trình độ học vấn của bạn ra sao chỉ trong một bữa ăn".
Lễ nghi trên bàn ăn có liên quan mật thiết với giáo dục của gia đình mà một người nhận được từ khi còn bé. Người thiếu lễ nghi trên bàn ăn, thứ phản ánh đầu tiên không phải là thói quen xấu của cá nhân người đó mà phản ánh sự giáo dục của phụ huynh và toàn bộ những biểu hiện của người đó trong gia đình.
Câu chuyện lý thú về giáo dục từ bàn ăn
Trong một bữa tiệc, có gia đình nhà nọ ngồi ăn. Đứa bé tầm 5-6 tuổi, vừa ăn vừa chạy loạn lên. Đến khi có món nào ngon được mang lên là người mẹ lớn tiếng gọi thằng bé lại. Một vị khách vừa cầm đũa gắp thức ăn thì đột nhiên có một cánh tay chồm qua: “Cái này là của cháu”, người này bất ngờ nên làm rơi đũa, nước bắn ra khắp xung quanh bàn. Thế mà mẹ của thằng bé lại vẫn vừa ăn vừa nói chuyện với người khác như thể mọi chuyện chẳng có liên quan gì đến cô ấy.
Khi bữa tiệc chưa kết thúc, người mẹ này không biết lấy từ đâu ra một cái túi, đổ mấy món trên bàn vào trong túi, vừa đổ vừa nói: “Mọi người ăn no rồi phải không? Món này tôi lấy nhé”, khiến người chồng ngại ngùng xấu hổ không biết giấu mặt vào đâu.
Nếu cứ tiếp tục phát triển theo xu hướng như vậy, sau 30 năm nữa, liệu đứa trẻ này có trở thành người sở hữu mức lương cao, đạt thành tựu to lớn và có địa vị xã hội? Trên thực tế, tất cả còn tùy vào sự biểu hiện thực chất của cậu bé và thái độ của người mẹ.
Một câu chuyện xảy ra tại một công ty nọ. Lúc đó, có một nhân viên đến tuyển dụng, tốt nghiệp từ một trường đại học danh tiếng với một bản sơ yếu lý lịch rất đẹp.
Trong bữa tiệc tối, người mới này nói chuyện hùng hồn, ba hoa khoác lác, thậm chí khạc nhổ lung tung, cậu ta hành xử như không có ai bên cạnh. Chính điều này đã khiến cậu “mất điểm” với ban lãnh đạo. Cuối cùng, sếp của cậu ta nói rằng, mặc dù cậu có năng lực xuất sắc, nhưng nếu không biết tôn trọng người khác và không có tu dưỡng, cậu sẽ không thể được nhận vào công ty.
Cha mẹ cần làm gì để con thành công từ chính bàn ăn gia đình?
Thông thường thì người lớn quan tâm nhất là làm thế nào để con ăn uống tốt, nhưng lại thiếu chú trọng đến việc giáo dục trẻ cách ăn.
Trên bàn ăn không ít những đứa bé có "tướng ăn" thiếu lễ phép: có trẻ bò lên bàn xáo tung món ăn trong đĩa lên, có trẻ cứ thế gắp món mình thích vào trong chén, có trẻ lại húp sùm sụp to tiếng khi uống canh. Còn cha mẹ thì thấy con mình như vậy thì cũng chỉ xem như chuyện bình thường.
Khi quan sát cách ăn uống của những đứa trẻ này, mọi người đều lập tức nhận ra ngay đứa trẻ bị khiếm khuyết về giáo dục, không được cha mẹ dạy dỗ đúng mực về các phép tắc trên bàn ăn. Trong khi đó, khi bạn phớt lờ cách cư xử trên bàn ăn của trẻ, bạn đã đóng một cánh cửa để trẻ tự thể hiện mình. Tại bàn ăn, tư thế ngồi, cử động, phong thái, biểu cảm, ánh mắt... của trẻ đã sử dụng ngôn ngữ thầm lặng và phong phú để nói cho mọi người biết trẻ là ai, trẻ có tâm lý như thế nào, trẻ có tôn trọng người khác hay không.
Dạy dỗ trẻ học tập những thói quen, lễ nghi phép tắc trên bàn ăn, xây dựng cho trẻ nền tảng giáo dục và nhân cách tốt sẽ quyết định sự thành công của con trẻ mai sau.
Vậy cha mẹ cần làm gì?
Cha mẹ phản ánh bản thân mình lên con cái, cha mẹ ra sao, con cái sẽ như thế đó. Vì vậy, người lớn cần tự rèn tính cách để con trẻ học tập theo.
Trước khi ăn (người lớn tuổi trước, người nhỏ tuổi sau), các thành viên trong gia đình vào vị trí của mình, đũa chỉ được di chuyển sau khi cả gia đình đã yên vị. Thông qua đó, cha mẹ có thể dạy trẻ cách kính trên nhường dưới, tôn trọng người lớn tuổi trong nhà.
Khi ăn phải nhai chậm, không vừa nhai vừa nói, cố gắng không phát ra tiếng động mạnh, ảnh hưởng đến người xung quanh.
Trẻ không được phép lật gắp hoặc chọn thức ăn, một số món ăn cần phải sử dụng đũa chung để đảm bảo vệ sinh, khi đũa bị dính thức ăn của cá nhân thì không nên gắp thức ăn.
Trong bữa ăn, luôn giữ bàn sạch sẽ, không vẩy đồ ăn vào người khác.
Khi rời bàn ăn, cần cho thức ăn thừa và đồ ăn bẩn vào bát riêng, kê ghế thẳng đứng, mời những người đang ăn tiếp tục thưởng thức bữa ăn.
Ngoài ra, cha mẹ nên rèn cho con tham gia các bữa ăn đều đặn và đủ lượng cho ba bữa một ngày, không ăn một phần, không ăn quá nhiều, quý trọng thức ăn và không lãng phí.