Nghĩ nghèo khó là đương nhiên
Cassidy Horton, một cây bút tài chính và thạc sĩ kinh doanh người Mỹ, cho rằng lớn lên trong môi trường mọi người xung quanh mình đều vật lộn để kiếm sống, bạn có thể nghĩ cuộc sống vốn luôn cực nhọc như vậy.
Vì vậy, khi kiếm được nhiều tiền hơn những người xung quanh, bạn thấy xa lạ hoặc tội lỗi.
Không tin mình xứng đáng có nhiều tiền hơn
Lớn lên trong gia đình nghèo hoặc thu nhập thấp dễ đánh mất niềm tin vào giá trị bản thân.
Một nghiên cứu năm 2019 phát hiện trẻ lớn lên trong nghèo đói thường nghĩ mình vô giá trị. Đơn giản vì họ không được đáp ứng những nhu cầu cơ bản, chưa nói đến mong muốn hay ước mơ.
Khi không tin mình xứng đáng thành công về tài chính, vô thức ảnh hưởng đến cách họ xử lý tiền, với các biểu hiện như: Thấy không xứng đáng tiêu tiền cho mục tiêu của mình, ngại yêu cầu tăng lương, nghĩ người giàu hạnh phúc hơn mình.
Ảnh minh họa: xueqi
Thiếu kiến thức tài chính
Một trong những rào cản lớn nhất để phá vỡ thói quen khiến người nghèo mãi vẫn nghèo là tiếp cận giáo dục tài chính. Tính đến năm 2023, ở Mỹ chỉ có 25 bang yêu cầu học sinh trung học phải tham gia khóa học về tài chính. Ở Việt Nam, chương trình giáo dục cho học sinh về kiến thức tài chính gần như chưa có.
Theo Cassidy Horton, quản lý tiền bạc không phải một tài năng mà là một kỹ năng cần được học. Vì vậy, khi xuất thân từ một gia đình không có nền tảng kiến thức về quản lý, bạn thường gặp khó khăn trong việc này.
Không có hình mẫu thành công tài chính
Nếu không ai trong cuộc sống của bạn đạt thành công về tài chính, bạn khó hình dung tương lai thành công và an toàn tài chính cho chính mình.
Hình mẫu không nhất thiết phải nằm trong gia đình hoặc nhóm bạn bè. Hãy tìm một người có câu chuyện tương tự, đã thành công như bạn mong, dù đó chỉ là người quen trên mạng xã hội.
Tìm hiểu các bước và thói quen họ áp dụng để đạt được điều đó và noi theo.
Lớn lên với mục tiêu tồn tại chứ không phải phát triển
Trong bộ phim ăn khách Atlanta, nhân vật chính Earnest "Earn" Marks từng nói "Người nghèo không có thời gian đầu tư, vì người nghèo bận cố gắng để không nghèo".
Khi bạn chỉ có tiền sống qua ngày, rất khó tập trung vào bất cứ điều gì khác ngoài sống sót. Kế hoạch dài hạn thường bị xếp sau những mối quan tâm cấp bách hơn như kiếm bữa ăn hoặc giữ mái nhà che nắng mưa.
Điều đó khiến những người đang gặp khó khăn về tài chính đưa ra quyết định giúp họ thoát hiểm trước mắt nhưng dẫn đến nghèo đói lâu dài, ví dụ trả một nửa hóa đơn thay vì toàn bộ tiền để thưởng cho mình thứ gì đó; Rút tiền từ khoản hưu trí để trang trải nợ nần, dù bị phạt; Mua xe mới dù không đủ tiền trả thay vì trả khoản nhỏ sửa xe cũ.
Những cái bẫy
Khi đang phải vật lộn trả tiền điện, mua đồ tạp hóa hoặc trả tiền thuê nhà, một số công ty sẽ lợi dụng bạn bằng cách cung cấp những thứ trông giống như giải pháp, ví dụ cho vay lãi ngày, ưu đãi thẻ tín dụng, vay thế chấp lãi cao...
Ban đầu, bạn thấy nhẹ nhõm khi có thể thanh toán hóa đơn hoặc chi trả cho trường hợp khẩn cấp, nhưng về lâu dài, bạn sẽ phải trả nhiều hơn.
Mua nhiều vì được giảm giá
Khi lớn lên trong gia đình có bố mẹ phải vật lộn để kiếm sống, có lẽ bạn đã quen lướt qua khu bán đồ thanh lý hoặc các đợt giảm giá.
Hành động này giúp tiết kiệm tiền mua những thứ bạn cần, nhưng cũng hình thành một thói quen có thể khiến bạn tốn kém hơn về lâu dài: mua đồ chỉ vì chúng đang được giảm giá.
Đây là tư duy khan hiếm có thể rất khó phá vỡ. Muốn thoát khỏi chế độ sinh tồn, phải nhận ra vai trò của hành vi này, đồng thời thay nó bằng một tư duy tốt hơn.
(Theo Finamasters)
