6G sẽ thay đổi mạng di động: Nhanh hơn, sạch hơn

Trong khi thế giới đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên 6G, các chuyên gia viễn thông khẳng định: Thế hệ mạng tiếp theo không chỉ mang lại tốc độ vượt trội mà còn được thiết kế để thân thiện với môi trường. Dự kiến triển khai vào đầu thập niên 2030, mạng 6G sẽ tích hợp các nguyên tắc phát triển bền vững ngay từ khâu thiết kế.

Thực tế cho thấy, hạ tầng viễn thông hiện nay như trạm phát sóng, cáp ngầm và trung tâm dữ liệu đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ thời tiết cực đoan và nhiệt độ tăng cao do biến đổi khí hậu. Trước tình hình đó, các nhà mạng buộc phải triển khai các sáng kiến xanh nhằm vừa thích ứng, vừa giảm thiểu tác động môi trường.

Không chỉ là xu hướng nội bộ, áp lực từ các quy định quốc tế như CSRD của Liên minh châu Âu và CSDS của Trung Quốc đang buộc các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông (CSPs) phải chứng minh khả năng giảm phát thải trong toàn bộ vòng đời sản phẩm — từ sản xuất, triển khai, vận hành đến xử lý cuối vòng đời.

Các "ông lớn" tiên phong

Trong cuộc đua phát triển mạng 6G – thế hệ kết nối dự kiến sẽ ra mắt vào đầu thập niên 2030 – các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới không chỉ tập trung vào tốc độ và độ trễ, mà còn đặt yếu tố bền vững làm trọng tâm thiết kế. Những cái tên như Nokia, Ericsson, Samsung, Huawei, LG hay Qualcomm đều đang đầu tư mạnh vào các giải pháp tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và tối ưu hóa hạ tầng mạng.

Nokia là một trong những đơn vị tiên phong khi áp dụng 5 nguyên tắc “thiết kế bền vững” cho mạng 6G. Đáng chú ý, khoảng 80% năng lượng tiêu thụ trong vận hành mạng đến từ hệ thống truy cập vô tuyến (RAN). Để giải quyết bài toán này, Nokia đang ứng dụng các công nghệ như machine learning, phân tích dữ liệu và mô hình số hóa (digital twin) nhằm tự động hóa tiết kiệm điện, kích hoạt trạm thông minh và bảo trì dự đoán.

Subho Mukherjee – Phó Chủ tịch Toàn cầu phụ trách Phát triển Bền vững tại Nokia - nhấn mạnh: “Công nghệ số là nền tảng cho nhiều khía cạnh quan trọng trong cuộc sống, nhưng chúng ta có trách nhiệm đảm bảo rằng cái giá của những lợi ích này không phải do các thế hệ tương lai gánh chịu.”

Ericsson và Huawei thì hướng tới xây dựng mạng “nhận thức” – nơi AI và cảm biến giúp mạng tự điều chỉnh để giảm tiêu thụ điện. Còn Samsung và LG đang thử nghiệm truyền dữ liệu bằng sóng terahertz, đồng thời phát triển phần mềm và chip xử lý tiết kiệm năng lượng. Qualcomm thì tích hợp công nghệ xanh ngay từ nền tảng, kết hợp AI và cảm biến để tạo ra hệ sinh thái mạng thông minh.

Song song với đó, ngành viễn thông cũng đang chuyển hướng từ các chỉ số truyền thống như tốc độ và độ trễ sang các chỉ số giá trị bền vững (KVIs), chẳng hạn như mức tiêu thụ năng lượng tối thiểu và dấu chân carbon thấp.

Trước những rủi ro môi trường và địa chính trị ngày càng phức tạp, thiết kế mạng hiện đại cần đảm bảo khả năng phục hồi cao. Điều này bao gồm quản lý lưu lượng thích ứng, hệ thống dự phòng và khả năng khôi phục nhanh.

Sự cam kết của các quốc gia

Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển mạng 6G theo hướng bền vững, sáng kiến SUSTAIN-6G đã được Liên minh châu Âu triển khai như một dự án “lighthouse” – tức dự án kiểu mẫu dẫn đường cho các chương trình nghiên cứu tương lai. Dự án quy tụ 24 đối tác từ 10 quốc gia, bao gồm các nhà mạng lớn, tổ chức tiêu chuẩn quốc tế và viện nghiên cứu hàng đầu.

SUSTAIN-6G không chỉ tập trung vào công nghệ, mà còn đặt ra các tiêu chí môi trường, xã hội và kinh tế cho mạng 6G. Dự án đã công bố tài liệu D2.1 về “Yêu cầu nền tảng, trường hợp sử dụng và tiêu chuẩn hóa bền vững”, trong đó nhấn mạnh việc giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng và thúc đẩy công bằng số.

Ngoài ra, các quốc gia như Pháp, Đức, Phần Lan, Nhật Bản và Mỹ cũng đang tham gia các liên minh như Hexa-X, Next G Alliance và IOWN Global Forum để cùng xây dựng tiêu chuẩn 6G toàn cầu. Những tổ chức này không chỉ nghiên cứu công nghệ lõi mà còn tích hợp các yếu tố như khả năng phục hồi trước thiên tai, kết nối vùng sâu vùng xa và bảo vệ quyền riêng tư người dùng.

Đáng chú ý, EU đã đầu tư gần 14 triệu euro cho riêng dự án SUSTAIN-6G, trong đó gần 13 triệu euro là từ ngân sách Horizon Europe – chương trình tài trợ nghiên cứu và đổi mới lớn nhất của châu Âu. Khoản đầu tư này thể hiện rõ cam kết chính trị và tài chính của các quốc gia trong việc đưa 6G trở thành nền tảng kết nối xanh, thông minh và bao trùm.

Với những nỗ lực đó, có thể hy vọng rằng 6G sẽ mở ra một kỷ nguyên kết nối xanh, công bằng và toàn diện hơn.

Đọc thêm

Từ rác nhựa thành 'máy ăn CO₂': Giải pháp kép cho môi trường và khí hậu 0

Biểu tượng quyền lực tài chính của nước Anh bị tố cản trở chuyển đổi xanh 0

Vì sao cần sớm áp dụng tiêu chuẩn mức tiêu thụ nhiên liệu? 0

Pin xe điện hỏng thành 'tài sản sạch' được săn đón tại Úc 0