Nguyễn Phúc Lâm từng du học tại Canada, sau đó startup và exit thành công Veego Rent A Car, hoạt động trong lĩnh vực cho thuê xe.
Với 6 năm kinh nghiệm làm dịch vụ thuê xe tại Canada, khi trở về Việt Nam, Phúc Lâm phát triển startup Sencar cùng một đồng sáng lập khác có kinh nghiệm xây dựng hệ thống cho Socar – một "kỳ lân" đã IPO vào năm 2022.
Lên Shark Tank, Phúc Lâm muốn kêu gọi các Shark đầu tư 300 ngàn USD cho 10% cổ phần của Sencar.
Theo giới thiệu, Sencar là một mô hình chuyển đổi số dành cho xe tự lái, giúp người dùng thỏa mãn ước mơ ngồi sau tay vô lăng với mức chi phí thấp và đơn giản chỉ với 3 thao tác là tìm kiếm xe trên ứng dụng, đặt xe và tới nơi đỗ mở xe bằng ứng dụng.
Thuyết phục thêm các Shark về mô hình kinh doanh của mình, Phúc Lâm cho biết trong vòng 2 năm qua, Sencar phát triển cả về phần cứng và phần mềm với chi phí chỉ bằng 1/10 so với các giải pháp hiện tại trên thế giới. Các chức năng chính của Sencar là đóng mở cửa xe qua ứng dụng, xem dashcam – camera hành trình, có hệ thống security (bảo mật) không cho khởi động xe để bảo đảm tài sản.
Để chuẩn bị một chiếc xe cho thuê với các hệ thống động cơ từ xa, live dashcam (camera hành trình trực tiếp), Sencar cần đầu tư khoảng 110 USD để IoT (internet vạn vật) chiếc xe đó. Đây là một chi phí khá thấp so với thị trường bởi startup này nhập hàng từ một đơn vị OEM (Original Equipment Manufacturer – nhà sản xuất phụ tùng gốc) tại châu Âu và customize (điều chỉnh) theo chức năng mong muốn.
Mới có khoảng 20 xe, từ chối chiến lược peer-to-peer
Shark Erik tiết lộ tại chương trình ông từng gặp Phúc Lâm, nhưng thời điểm đó chiến lược của Sencar là own all the cars (sở hữu mọi chiếc xe), nên ông không đầu tư.
- "Giờ chiến lược của mình thế nào?", Shark Erik hỏi
- Bọn em thuê thêm xe để làm tăng đội xe một cách nhanh chóng, dù rằng return (lợi nhuận ròng) của việc đi thuê xe sẽ thấp hơn việc sở hữu xe.
- Tại sao không làm peer-to-peer (*)? Dễ hơn và scalable (dễ nhân rộng quy mô) hơn?
(*) Cho thuê xe Peer-to-peer (cho thuê ô tô ngang hàng) là quá trình trong đó các chủ sở hữu ô tô hiện tại cung cấp phương tiện của họ cho người khác thuê trong thời gian ngắn. Tức người làm dịch vụ cho thuê xe không cần sở hữu xe hay trực tiếp thuê xe.
- Chính xác. Tuy nhiên, hiện tại tỷ lệ sở hữu xe ở các thành phố lớn Việt Nam chỉ khoảng 6%, Peer-to-peer sẽ chưa sẵn sàng. Khi nào tỷ lệ sở hữu xe 15%, Peer-to-peer sẽ là mô hình dễ phát triển hơn.
Theo thông tin từ Lâm, Sencar hiện nhận được MOU (Biên bản ghi nhớ) cho thuê từ một nhà sản xuất xe điện tại Việt Nam với mức giá từ khoảng 9 triệu đồng/chiếc. Tính tổng đến hiện tại, Sencar có khoảng 20 chiếc xe trên hệ thống tại TPHCM, trong đó khoảng 50% thuộc sở hữu của Sencar, còn lại là đi thuê.
Mô tả về hiệu quả kinh doanh, Phúc Lâm chia sẻ, giá thuê mỗi 2 tiếng là từ 200 – 400 ngàn đồng tùy vào phân khúc xe. Một chiếc xe compact cỡ nhỏ trên thị trường có giá từ 250 – 300 triệu sẽ mang về cho Sencar khoảng 9 – 10 triệu/tháng, lợi nhuận thu về lên đến 40%/năm. Anh cũng cho biết có thể cam kết mang lại từ 20 – 25% lợi nhuận trên mỗi chiếc xe.
Vì đâu từng thành công trên đất Canada, mang mô hình về Việt Nam các Shark lại lắc đầu?
Khách hàng của ứng dụng này nằm trong độ tuổi từ 20 – 45, có mức thu nhập khoảng từ 15 triệu. Họ thuê xe với mục đích di chuyển trong thành phố khoảng 30 – 40km trong 2 – 3 tiếng hoặc đi du lịch ở các thành phố lân cận. Để tiếp thị, Sencar hợp tác đưa xe vào đặt ở các tòa nhà để cư dân ở đó chia sẻ sử dụng giống như hồ bơi, phòng gym.
"Tại sao em không tận dụng lượng xe trong chung cư đó. Giờ có rất nhiều xe, có thể để đó khoảng 2 tháng đến 1 năm người ta không đi luôn", Shark Hùng Anh nêu ý kiến.
Phúc Lâm cho biết thời gian đầu startup muốn thực hiện cam kết đặt xe là có xe. Và đó là xe biển trắng, bởi đây là hợp đồng ủy quyền ngắn hạn.
Shark Hùng Anh cho rằng đã là xe đi thuê của người khác và phải trả tiền thì phải là xe biển vàng. Bởi câu chuyện sẽ phức tạp hơn nếu lỡ chẳng may xảy ra sự cố trên đường.
Dù đánh giá ý tưởng của startup phù hợp với sự năng động của thành phố và giảm thiểu tình trạng lãng phí khi nhiều xe để trong kho cả năm không dùng đến nhưng Shark Hùng Anh cho rằng nó phải phù hợp với luật pháp của địa phương. Dưới góc độ đầu tư, mô hình này còn quá sớm để đánh giá hiệu quả nên ông rời khỏi thương vụ này.
Shark Bình phân tích đối thủ của Sencar chính là các mô hình cho thuê xe tự lái có thể dễ dàng tìm thấy trên Google. Vì chưa bị thuyết phục bởi tiềm năng thành công của mô hình kinh doanh, Chủ tịch Tập đoàn NextTech cũng từ chối đầu tư.
Shark Erik đánh giá startup đang có một đối thủ quá dữ là Bonbon car và doanh nghiệp này đang theo đuổi mô hình P2P dễ mở rộng hơn. Do đó, ông lần thứ hai quyết định không đầu tư.
Từng tiếp xúc với một startup tương tự, Shark Tuệ Lâm cho biết rào cản của mô hình này tại Việt Nam là nhu cầu thị trường thấp. Cô đã đi hỏi nhiều người và được biết rằng họ chỉ thuê xe trong điều kiện bất khả kháng còn trong cuộc sống hàng ngày họ sẽ có các giải pháp tốt hơn như gọi xe công nghệ, taxi. Vì startup chưa phù hợp khẩu vị đầu tư nên nữ "Cá mập" là người tiếp theo từ chối thương vụ.
Đây là lần thứ 2 Shark Tuệ Lâm nhìn nhận nhu cầu thị trường thấp trong một lĩnh vực bằng cách "đi hỏi nhiều người".
Trước đó với startup chế tạo xe điện 3 bánh, Shark Lâm cũng nêu ý kiến: "Tôi hỏi người khác là nếu bây giờ họ có tầm 100, 120 triệu thì họ muốn mua một cái xe SH hay họ muốn mua một cái xe như thế này, thì cả 10 người họ đều nói với tôi rằng họ sẽ không mua cái xe như thế này".
Shark Minh Beta là vị cá mập duy nhất hứng thú với startup, tuy nhiên tỷ lệ cổ phần hoán đổi lên đến 45% nên startup lắc đầu.
