Nghị định 261/2025/NĐ-CP (gọi tắt là Nghị định số 261) điều chỉnh điều kiện về thu nhập theo hướng nâng mức thu nhập được mua, thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH).
Cụ thể, quy định người thu nhập thấp tại đô thị, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động chưa kết hôn hoặc độc thân có thu nhập bình quân không quá 20 triệu đồng/tháng.
Những người này, nếu đang nuôi con nhỏ dưới 18 tuổi, mức thu nhập tối đa được nâng lên 30 triệu đồng/tháng.
Trường hợp đã kết hôn, tổng thu nhập của vợ chồng không vượt quá 40 triệu đồng/tháng.
Ngoài ra, UBND cấp tỉnh được phép điều chỉnh hệ số thu nhập phù hợp với thực tế địa phương và ban hành chính sách khuyến khích đối với hộ gia đình có từ 3 người phụ thuộc trở lên.
Thời gian xác định điều kiện về thu nhập là trong 12 tháng liền kề, tính từ thời điểm cơ quan có thẩm quyền thực hiện xác nhận.
Trong khi đó, theo quy định cũ tại Nghị định số 100/2024 thì người độc thân thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng, vợ chồng không quá 30 triệu đồng/tháng.
Luật sư Phạm Thanh Tuấn, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, đánh giá, việc nâng mức thu nhập như trên là phù hợp với biến động giá cả và chi phí sinh hoạt. Mở rộng cơ hội tiếp cận cho công chức, viên chức và người lao động, người thu nhập thấp tại đô thị.
Cùng với đó, cơ chế linh hoạt cho phép địa phương điều chỉnh theo thực tế và ưu tiên hộ đông con là điểm tiến bộ trong chính sách an sinh.
Bên cạnh điều kiện thu nhập, quy định mới cũng thay đổi cơ quan xác nhận thu nhập với người không có hợp đồng lao động.
Theo Nghị định số 261, người thu nhập thấp tại đô thị không có hợp đồng lao động (như người bán hàng rong…) sẽ được Công an cấp xã nơi thường trú hoặc tạm trú xác nhận thu nhập dựa trên dữ liệu dân cư.
Trước đó, thẩm quyền xác nhận thuộc về UBND cấp xã.
Theo luật sư Tuấn, việc giao cho Công an cấp xã xác nhận giúp quá trình thẩm tra nhanh gọn, sát thực tế hơn. Tuy nhiên, luật sư cũng lưu ý, do công an chủ yếu nắm dữ liệu cư trú chứ không quản lý thu nhập, việc này vẫn tiềm ẩn nguy cơ “xin – cho”, hành chính.
Vấn đề về vay vốn ưu đãi mua, thuê mua NƠXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội cũng được điều chỉnh.
Lãi suất cho vay đối với cá nhân mua NƠXH được giảm còn 5,4%/năm, lãi suất quá hạn bằng 130% lãi suất cho vay.
Trường hợp cần thiết phải thay đổi mức lãi suất cho vay, giao Ngân hàng Chính sách xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan có liên quan trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Với các khoản vay đã ký trước ngày 10/10/2025 tại Ngân hàng Chính sách xã hội, người vay được điều chỉnh hợp đồng để áp dụng mức lãi suất mới cho cả dư nợ gốc và dư nợ quá hạn.
Hiện nay, mức lãi suất cho vay này bằng mức cho vay hộ nghèo do Thủ tướng quy định là 6,6%/năm.
“Việc giảm lãi suất từ 6,6% xuống 5,4% giúp người thu nhập thấp giảm đáng kể gánh nặng tài chính, tạo điều kiện dễ dàng hơn khi tiếp cận chính sách NƠXH. Quy định cho phép điều chỉnh các khoản vay cũ thể hiện tính nhân văn, công bằng và khuyến khích người dân mạnh dạn vay mua NƠXH”, luật sư Phạm Thanh Tuấn nhận định.
