"Xuất khẩu 2025 tưởng sụt giảm vì thuế quan nhưng lại tăng trưởng cao, hỗ trợ vào tăng trưởng GDP"

Sáng 22/10, các chuyên gia cùng thảo luận về những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thị trường chứng khoán, tài sản số, thị trường vàng và kênh đầu tư tại Diễn đàn Kinh doanh 2026 với chủ đề “Không gian tăng trưởng mới: Cơ hội và chiến lược”.

TS. Võ Trí Thành, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, đánh giá nếu nhìn về 40 năm cải cách của Việt Nam có thể gói gọn trong hai từ khoá.

Thứ nhất là “tạo cơ hội”, tạo ra không gian để doanh nghiệp làm ăn, từ kinh tế thị trường mở rộng ra thế giới tài chính (mở cửa cho chứng khoán, các định chế tài chính, mở cửa FDI…).

Gần đây, kinh tế được nhắc nhiều gắn với “số” - tài sản mã hoá, kinh tế số. Thủ tướng cũng nói không gian phát triển đã được mở rộng rất nhiều, “sâu xuống lòng đất, bay ra vũ trụ, tràn ra biển”. Sắp tới, nhiều địa phương như Hải Phòng, Quảng Ninh, Phú Quốc… sẽ tiến hành các dự án lấn biển.

Thứ hai là từ “năng lực”, tức là đào tạo thêm năng lực, gồm năng lực nắm bắt, thích ứng, sáng tạo.

Ông Thành nhấn mạnh, năm 2025 mục tiêu tăng trưởng GDP mà Chính phủ đặt ra là 8,3 - 8,5%, cao hơn rất nhiều so với các dự báo từ các tổ chức quốc tế như: IMF, World Bank hay ADB đều đưa ra mức 6,5 - 6,7% cho thấy nỗ lực của Chính phủ.

Tăng trưởng năm 2025 sẽ rất tích cực

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh số VPBankS cho rằng, IMF cũng như nhiều tổ chức quốc tế dự báo tăng trưởng GDP khoảng 6,5- 6,7% song đây chỉ là con số tăng trưởng trong kịch bản bình thường với các chính sách tài khoá, tiền tệ ở mức thông thường.

Tuy nhiên, với Việt Nam, năm nay chúng ta đặt mục tiêu cao và cũng có những hành động thực sự để đạt được điều này. Cụ thể, tăng trưởng tín dụng thông thường chỉ khoảng 12%, nhưng năm nay Chính phủ đều đặt mục tiêu tăng trưởng cho các lĩnh vực này cao hơn, Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng đến 16-17%.

“Chúng ta đang ở giai đoạn quan trọng của đất nước khi chuyển từ mô hình tăng trưởng kinh tế dựa vào xuất khẩu, FDI, xuất nhập khẩu gấp đôi GDP. Trong khi đó, bối cảnh thế giới phân mảnh, phân cực nên vĩ mô đang rất khó khăn. Trong giai đoạn Việt Nam chuyển sang động lực kinh tế mới, quá trình này mất khoảng 3-4 năm mà muốn tăng trưởng cao cần huy động các nguồn lực mới”, ông Đức nói.

Với năm 2025, theo ông Nguyễn Việt Đức, động lực tăng trưởng đến từ chính sách tiền tệ phải tăng trưởng cao hơn, có thể lên tới 19%. Bên cạnh đó, đầu tư công cũng đang đặt mục tiêu giải ngân số tiền rất lớn. Năm nay có những khoản đầu tư công rất lớn.

Ngoài ra, xuất khẩu vẫn là một động lực quan trọng đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Nhờ Việt Nam cũng thoả thuận được mức thuế quan đối ứng với Mỹ sớm nên tăng trưởng xuất khẩu cao hơn kỳ vọng.

"Nhiều chuyên gia dự báo xuất khẩu năm nay có thể giảm 10% nhưng thực tế hiện đang tăng khoảng 17%. Điều này tác động rất lớn vào tăng trưởng GDP", ông Đức nói.

Với thị trường Mỹ, tuy rằng lạm phát Mỹ đang có dấu hiệu tăng nhưng không quá lớn, kinh tế vẫn tăng trưởng tốt hơn 3%, tiêu dùng của người dân vẫn tích cực.

Duy chỉ có đầu tư tư nhân hiện vẫn chưa khôi phục được như trước do nợ của khu vực này vẫn ở mức cao.

"Nợ tư nhân là chỉ số “không hồng” trong số tất cả các chỉ báo vĩ mô hiện nay. Nợ của khu vực tư nhân hiện đang rất cao lên tới 138-140%, cao hơn nhiều các nền kinh tế cùng quy mô", ông Đức chỉ ra.

Với tỷ lệ nợ cao như vậy cộng với lãi suất cho vay cũng cao thì tư nhân không thể nào gia tăng đầu tư cao được. Để giảm tỷ lệ nợ/GDP thì tư nhân phải giảm tỷ lệ/vốn chủ sở hữu. Làm điều này bằng cách tăng vốn điều lệ hoặc giảm nợ, ông cho biết.

Còn theo ông Huỳnh Minh Tuấn, Nhà sáng lập FIDT kiêm Phó Chủ tịch Chứng khoán APG, mục tiêu tăng trưởng GDP giai đoạn 2026–2030 được đặt ở mức cao nhất trong thập kỷ, song hành với chính sách tín dụng mở rộng trong môi trường lãi suất cho vay thấp kỷ lục và kế hoạch đầu tư công kỷ lục. Kết quả thuế quan thuận lợi với Mỹ cũng tạo thêm xung lực cho thu hút FDI, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu.

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tăng trưởng kinh tế quý III/2025 ở mức cao nhất trong nhiều năm, trong khi chỉ số CPI duy trì ở mức thấp, tăng trưởng tín dụng cao, tỷ giá USD/VND bớt áp lực. Tất cả những yếu tố này tạo đà cho mục tiêu tăng trưởng cao trong các năm tới.

Đối với năm 2025 có hai yếu tố đóng góp rất rõ vào tăng trưởng GDP là đầu tư công và tiêu dùng đang tăng trưởng tốt. Đặc biệt, từ nay đến cuối năm, hạ tầng sẽ có nhiều dự án mới chuẩn bị triển khai. Tổng đầu tư hạ tầng năm nay sẽ vượt dự kiến, nm sau tăng trưởng thêm 25% cho thấy triển vọng tích cực của kinh tế năm tới, ông Tuấn nhìn nhận.

Nhiều yếu tố hỗ trợ tăng trưởng có thể sụt giảm trong năm tới

Dự báo về triển vọng tăng trưởng năm 2026, ông Nguyễn Việt Đức nhấn mạnh năm nay Việt Nam đã làm rất tốt nên tăng trưởng GDP có thể cao trên 8%, song chuyên gia VPBankS cũng cảnh báo "năm sau chưa chắc đã có nhiều yếu tố hỗ trợ nhiều như hiện nay".

Giám đốc Kinh doanh số VPBankS phân tích, xuất khẩu năm nay tăng rất mạnh nhưng hai tháng gần đây đã có dấu hiệu chậm lại do thuế đối ứng đã bắt đầu gây tác động tiêu cực. Do đó, xuất khẩu năm tới có thể sẽ không giữ được đà tăng trưởng như năm nay.

Ngoài ra, chính sách tiền tệ năm nay nới lỏng, tăng trưởng tín dụng cao nhưng năm sau khả năng sẽ phải giảm đà tăng đôi chút còn khoảng 16%.

Chỉ có yếu tố đầu tư công vẫn sẽ mạnh, mục tiêu tăng trưởng khoảng 32 - 33%. Điều này do nợ công của Việt Nam còn nhiều dư địa, hiện mới chỉ tăng 32%, thấp hơn hầu hết các nước khác được xếp hạng thị trường mới nổi.

"Đây là dư địa để đẩy mạnh đầu tư công trong tương lai. Bên cạnh đó, câu chuyện về tái cơ cấu, cải cách tiền số, tài sản mã hoá sẽ là những động lực mới cho tăng trưởng giai đoạn tới", ông Đức phân tích.