Xôn xao clip "máy đo huỳnh quang" trên tăm chỉ nha khoa

Ngày 29.8, một diễn đàn thông tin trên mạng xã hội Facebook tại Việt Nam xôn xao khi có người đăng tải clip sử dụng thiết bị được gọi là "máy đo huỳnh quang" để phát hiện chỉ số huỳnh quang trên mẫu tăm chỉ nha khoa giá rẻ, sau đó so sánh với sản phẩm cùng loại nhưng có mức giá cao và đóng gói bao bì chỉn chu hơn.

Ảnh: chụp màn hình

Chủ nhân clip cho rằng loại tăm chỉ nha khoa giá rẻ được đóng trong hộp nhựa hình chữ nhật có nguồn gốc từ Trung Quốc tiềm ẩn rủi ro tới sức khỏe của người dùng nếu sử dụng thường xuyên. Để chứng minh cho luận điểm của mình, người này đã sử dụng máy đo huỳnh quang dạng hình hộp chữ nhật có kích thước cỡ 2 ngón tay người lớn, với một màn hình hiển thị số và chữ Trung Quốc. Khi đo trên loại tăm chỉ nha khoa trong hộp, chỉ số hiện lên tương đối cao, dao động từ hơn 2.0 tới trên 5.0. Trong khi đó, con số này khi đo ở loại tăm chỉ lấy ra từ trong túi nylon có khóa zip là 0.0, thể hiện mức độ "hoàn toàn an toàn".

Clip nhanh chóng nhận hàng trăm lượt bình luận, trong đó nhiều người tỏ ra lo lắng cũng như đồng tình về việc sản phẩm giá rẻ tiềm ẩn nguy cơ xấu tới sức khỏe. Nhưng cũng có một bộ phận đặt nghi vấn về tính chính xác của quá trình đo đạc lẫn động cơ của người đăng.

Nghi vấn xung quanh "máy đo huỳnh quang"

Liên quan đến máy đo huỳnh quang được sử dụng trong clip, không ít người đã nghi ngờ về thiết bị này. Theo tìm hiểu của Thanh Niên, thiết bị đo xuất hiện trong video nói trên được bán nhiều trên Taobao - sàn thương mại điện tử lớn hàng đầu tại Trung Quốc. Mức giá bán cho bản tiêu chuẩn của thiết bị này là hơn 41 nhân dân tệ (khoảng 155.000 đồng), trong khi bản cao cấp hơn (kết nối được với điện thoại thông minh) có giá 76,5 nhân dân tệ (hơn 288.000 đồng).

Tại trang giới thiệu của người bán cũng không có bất kỳ chứng nhận của cơ quan chức năng Trung Quốc về kiểm định sản phẩm. Thiết bị này thậm chí còn được quảng cáo có khả năng "soi tiền giả". Cũng tại Taobao, "máy đo huỳnh quang" này được nhiều gian hàng kinh doanh giấy ăn, chăn, đệm... sử dụng trong video, hình ảnh minh họa để quảng cáo chất lượng và mức độ an toàn cho sức khỏe, nhưng tất cả đều không có bằng chứng cho thấy các chỉ số đo này là chính xác hoặc có thể tin tưởng.

Ảnh: chụp màn hình

Anh D.Q (Hà Nội), một người nhiều năm kinh nghiệm làm dịch vụ mua đồ trên Taobao cho biết những thiết bị đo đạc giá rẻ được bán đầy rẫy trên nền tảng này chỉ mang tính chất "tham khảo cho biết", hoàn toàn không thể hiện đúng vấn đề. "Hãy thử tưởng tượng một chiếc máy nhỏ gọn cầm tay, vừa soi được tiền giả, vừa đo chỉ số huỳnh quang, lại chiếu xạ tia cực tím và được quảng cáo độ chính xác cao, nhưng mức giá chỉ 41 tệ, bằng tiền một sợi cáp điện thoại hay ốp lưng smartphone thì có thể đáng tin tới đâu?", anh D.Q chất vấn.

Còn theo một người kinh doanh khác, chiếc máy trên thực chất chỉ sử dụng con chip để đo đạc dựa trên khúc xạ ánh sáng từ nguồn phát bên trong máy được phản hồi về cảm biến, từ đó đưa ra chỉ số "mang tính chất tham khảo", còn thực tế không dựa trên cảm biến nào về mặt hóa học.

Huỳnh quang được sử dụng trên nhựa để làm trắng, giúp bề mặt nhìn trắng sáng hơn nhờ hấp thụ ánh sáng UV và phát ra ánh sáng xanh lam. "Chiếc máy kia phát ra tia UV, bị bề mặt nhựa hấp thụ, cảm biến đo ánh sáng khúc xạ rồi đưa ra con số mà thôi", người này cho biết. Cũng theo anh, clip của người đăng không rõ ràng về phương án thử nghiệm, gây sai lệch rõ ràng về mặt kết quả.

Cụ thể, ở lần đo trong hộp tăm chỉ giá rẻ, người này để nguyên toàn bộ số tăm trong hộp, đưa máy vào đo. Trong khi đó, với loại tăm chỉ trong túi nylon, nhân vật chỉ bóc ra một chiếc và đo sơ qua. Sự bất thường này cũng được nhiều người khác nhận ra sau khi xem clip, đặt nghi vấn về tính minh bạch của việc đo kiểm.

"Một hộp chứa nhiều tăm sẽ phản xạ ánh sáng khác so với việc chỉ đo trên một cây tăm chỉ, tất nhiên cho ra kết quả không giống nhau. Đo một mẫu có bề mặt tiếp xúc với ánh sáng nhỏ thì ánh sáng được cảm biến nhận về tất nhiên sẽ nhỏ hơn việc đo trong một hộp đầy nhựa", một người dùng bình luận.