"Xây dựng chính sách nhìn chung là tốt, nhưng thực hiện

"Xây dựng chính sách nhìn chung là tốt, nhưng thực hiện vẫn trục trặc"

Chủ tịch Hội Liên lạc người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Phú Bình dẫn nhiều ví dụ trong công tác người Việt Nam ở nước ngoài nhìn nhận, chính sách, văn bản được xây dựng tốt, song thực hiện vẫn còn nhiều trục trặc.

Sáng 10.10, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học "Phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

'Xây dựng chính sách nhìn chung là tốt, nhưng thực hiện vẫn trục trặc' - Ảnh 1. — Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga phát biểu khai mạc hội thảo

Mặt trận giám sát chính sách trước và sau khi ban hành

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga cho biết, Hiến pháp, luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vừa sửa đổi, bổ sung năm 2025 quy định rõ về vai trò, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam, trong đó nêu rõ nhiệm vụ "thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội" của Mặt trận.

Trong thực hiện dân chủ, MTTQ Việt Nam các cấp đã thể hiện vai trò nòng cốt để phát huy quyền làm chủ của nhân dân trên nhiều lĩnh vực, tích cực thực hiện dân chủ ở cơ sở, chú trọng nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng. Nhiệm vụ nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân đến các cơ quan nhà nước được MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện nền nếp.

Nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước của MTTQ Việt Nam các cấp được thực hiện ngày càng thực chất, đã chủ động phối hợp và duy trì thực hiện quy định người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đối thoại trực tiếp với nhân dân để kịp thời giải quyết các kiến nghị, phản ánh của nhân dân…

Từ đó, bà Nga đề nghị các đại biểu, nhà khoa học tham dự hội thảo phân tích, làm rõ thêm về lý luận, đánh giá thực trạng, chỉ ra tồn tại, hạn chế việc phát vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đồng thời, đề xuất các giải pháp cho công tác này.

'Xây dựng chính sách nhìn chung là tốt, nhưng thực hiện vẫn trục trặc' - Ảnh 2. — GS-TS Trần Ngọc Đường tham luận tại hội thảo

Tham luận tại hội thảo, GS-TS Trần Ngọc Đường cho rằng, MTTQ Việt Nam các cấp cần tiếp tục thu hút đông đảo các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý tham gia xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật; đồng thời tham gia kiểm soát quyền lực đối với chính sách, pháp luật trước và sau khi ban hành.

Chính sách đã cởi trói nhưng thực hiện làm sao?

Góp ý về công tác người Việt Nam ở nước ngoài, ông Nguyễn Phú Bình, Chủ tịch Hội Liên lạc người Việt Nam ở nước ngoài, nhìn nhận: "Việc xây dựng chính sách, văn bản nói chung là tốt nhưng khi thực hiện vẫn có trục trặc". Có những trục trặc thuộc về khách quan nhưng có những cái là do chủ quan của cơ quan quản lý.

Ông Bình dẫn ví dụ luật Quốc tịch Việt Nam năm 2008 đã cho phép những người chưa được cấp quốc tịch Việt Nam có quyền đăng ký để được xem xét cấp quốc tịch Việt Nam. Đây là quy định tiến bộ rất lớn so với luật Quốc tịch 1998. Tuy nhiên, theo ông Bình, thực tế số người được xem xét để nhận lại quốc tịch Việt Nam rất ít.

"Nhiều bà con ta đăng ký nhưng không được nên thường là người ta từ bỏ", ông Bình nói và cho biết, nhiều cơ quan quản lý vẫn khẳng định đây là luật cứng, luật đóng, không cho phép việc này.

'Xây dựng chính sách nhìn chung là tốt, nhưng thực hiện vẫn trục trặc' - Ảnh 3. — Ông Nguyễn Phú Bình

Hay như vấn đề giữ 2 quốc tịch, ông Bình nói cho biết một số nước châu Âu hiện nay do nhu cầu về nhân lực, đã khuyến khích người nước ngoài cư trú trên đất nước họ vẫn được giữ quốc tịch gốc. Nếu người Việt Nam thì không cần thôi quốc tịch Việt Nam mà vẫn có quốc tịch của họ. Theo ông Bình, đây là sự tiến bộ rất lớn và Nhà nước cần tạo điều kiện cho bà con ở nước ngoài.

Theo ông Bình, những vướng mắc nói trên đã được giải quyết với những chủ trương mới trong các nghị quyết "trụ cột" gần đây của Bộ Chính trị. Chẳng hạn bây giờ chỉ cần có bố, mẹ hoặc ông bà nội, ngoại có quốc tịch Việt Nam thì trẻ em đều có quyền đăng ký quốc tịch Việt Nam. "Tôi thấy rằng đây là một chủ trương rất tốt, nó cởi trói cho rất nhiều những khó khăn trước đây", ông Bình nêu.

Ông Bình cũng kể, trước đây TS Nguyễn Quang Riệu ở Pháp đưa một sinh viên ra nước ngoài học về thiên văn, sau khi tốt nghiệp đưa về Việt Nam, ông Riệu nói: "Khi đưa về tôi không hiểu là sẽ làm thế nào để cháu này có thể sống được bởi vì lương có 4 triệu một tháng".

Ông Bình cho biết, mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo phải thu hút được 100 tổng công trình sư. "Tôi nghĩ điều đó là rất tốt", ông Bình nói.

Tuy nhiên, điều ông Bình băn khoăn là với những chính sách mới thì "thực hiện ra làm sao". "Chúng ta cố gắng đừng quên công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Với những chủ trương mới như phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo… chúng ta có thể thu hút được nhiều người Việt Nam ở nước ngoài tham gia. Chúng ta nên tận dụng cơ hội này", ông Bình kiến nghị.