Xác định giác quan thứ 6 của con người: Khác xa tưởng tượng

Trong nghiên cứu mới vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature, nhóm khoa học gia từ Đại học Duke (Mỹ) chỉ ra rằng "trục não - ruột" đủ tinh vi để có thể coi như một loại giác quan mới và riêng biệt.

Trục não - ruột với kênh giao tiếp chính là dây thần kinh phế vị có thể coi như một giác quan riêng biệt - Ảnh: SCIENCE PHOTO LIBRARY

"Trục não - ruột" là một hệ thống giao tiếp phức tạp, đa chiều giữa hệ thần kinh trung ương (não bộ và tủy sống) và hệ tiêu hóa (ruột), trong đó ruột giống như một bộ não thứ hai, có thể điều khiển ngược lại não bộ trong nhiều trường hợp.

Nhóm tác giả dẫn đầu bởi nhà khoa học thần kinh Diego Bohórquez đã theo dõi một loạt các hoạt động sinh hóa từ đường tiêu hóa đến não của chúng ta.

"Chúng tôi tò mò liệu cơ thể có thể cảm nhận các mô hình vi khuẩn theo thời gian thực hay không, không chỉ như một phản ứng miễn dịch, mà còn như một phản ứng thần kinh điều khiển hành vi theo thời gian thực" - TS Bohórquez nói với tờ Science Alert.

Các nhà nghiên cứu đã xem xét protein flagellin, được tìm thấy trong vi khuẩn đường ruột và đã được biết là có khả năng kích hoạt phản ứng của hệ miễn dịch, nhưng cũng có thể đóng vai trò như một chất truyền tin.

Để làm rõ, họ đã cho những con chuột nhịn đói một thời gian, sau đó cho chúng ăn một ít flagellin.

Kết quả là flagellin đã truyền tín hiệu "no" từ ruột lên não thông qua các tế bào thần kinh đặc biệt ở ruột già và dây thần kinh phế vị (dây thần kinh số 10), khiến chúng ăn ít hơn bình thường.

Khi các nhà nghiên cứu "tắt" các thụ thể tiếp nhận flagellin trên những con chuột khác, chúng trở nên không biết no, do đó ăn liên tục không dừng.

Trước đây người ta đã xác định rằng phản ứng của não đối với các tín hiệu trong ruột có thể điều chỉnh sự thèm ăn của chúng ta, nhưng việc chứng kiến cả quá trình vi khuẩn đường ruột kích hoạt giao tiếp và được phản hồi theo thời gian thực vẫn là bất ngờ.

Quá trình phức tạp nói trên đủ điều kiện để xem xét cả quá trình như một giác quan mới.

"Giác quan này cho phép vật chủ điều chỉnh hành vi của mình để đáp ứng với mô hình phân tử từ các vi sinh vật cư trú trong ruột" - các nhà nghiên cứu viết, đồng thời cho biết họ tạm đặt tên cho giác quan thứ 6 này là "giác quan thần kinh sinh học".