Kết luận điều tra vụ án Việt Á nêu các bị can ở khối Nhà nước tạo điều kiện để Công ty Việt Á biến test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước.
Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT, TGĐ Công ty Việt Á
Thông đồng với quan chức
Đầu năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, Chính phủ và Bộ KH&CN có chủ trương giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.
Với mục đích để Công ty Việt Á được tham gia thực hiện Đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm do Bộ KH&CN phê duyệt; Phan Quốc Việt, tổng giám đốc Công ty Việt Á, đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng, phó vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế, kỹ thuật (đơn vị đầu mối quản lý nghiên cứu khoa học thuộc Bộ KH&CN), để Công ty Việt Á được Bộ KH&CN phê duyệt tham gia phối hợp Học viện Quân y thực hiện đề tài.
Sau đó, Việt thông đồng với Trịnh Thanh Hùng để Công ty Việt Á được sử dụng kết quả nghiên cứu đề tài, lập hồ sơ đăng ký gửi Bộ Y tế.
Việt tiếp tục đề nghị Nguyễn Văn Trịnh (khi đó là cán bộ Văn phòng Chính phủ), Nguyễn Thanh Long (khi đó là bộ trưởng Bộ Y tế), Nguyễn Huỳnh (khi đó là Thư ký Nguyễn Thanh Long) can thiệp, tác động để Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức test xét nghiệm Covid-19.
Hành vi này đã biến test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước do Bộ KH&CN quản lý thành tài sản thuộc sở hữu của Công ty Việt Á, trái quy định pháp luật.
Khi Công ty Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 test xét nghiệm cho Bộ Y tế, Việt đã nâng khống cơ cấu đơn giá.
CQĐT xác định: Giá thành sản xuất test xét nghiệm tối đa 143.461 đồng/test, đã bao gồm 5% lợi nhuận và tất cả chi phí. Nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/test không có căn cứ.
Khi Bộ Y tế kiểm tra giá hiệp thương, xác định Công ty Việt Á thay đổi nguyên vật liệu sản xuất so với hồ sơ đăng ký lưu hành nhưng không ra kết luận kiểm tra, không kiến nghị biện pháp xử lý.
Từ đó dẫn đến Công ty Việt Á tiếp tục sử dụng giá hiệp thương, đăng cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế, tạo mặt bằng giá để bán cho các đơn vị, địa phương, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước, thu lợi bất chính của tổ chức, cá nhân.
Trong quá trình này, Việt đưa tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỉ đồng cho một số bị can như cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu thư ký bộ trưởng Y tế Nguyễn Huỳnh, Phạm Duy Tuyến, cựu giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Hải Dương; Trịnh Thanh Hùng, cựu phó vụ trưởng Vụ Khoa học - Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN…
Cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long và cựu Chủ tịch UBND Hà Nội Chu Ngọc Anh
Hậu quả vụ án hơn 1.235 tỉ đồng
CQĐT xác định số test Công ty Việt Á đã sản xuất trong các năm 2020, 2021 là hơn 8,7 triệu test.
CQĐT cũng xác định các chi phí nguyên vật liệu, chi phí bán hàng, chi phí sản xuất, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí tài chính, thuế GTGT, lợi nhuận định mức từ đó xác định giá thành 1 test xét nghiệm là 142.461 đồng.
Trong số hơn 8,7 triệu test đã sản xuất, Công ty Việt Á đã tiêu thụ hơn 8,3 triệu test, với giá bán 470.000 đồng, tổng trị giá test đã bán là 3.929 tỉ đồng.
Công ty Việt Á đã được thanh toán hơn 5,9 triệu test, tổng giá trị là 2.257 tỉ đồng. CQĐT xác định tổng số tiền hưởng lợi bất chính của Công ty Việt Á là 1.235 tỉ đồng.
Trong 1.235 tỉ đồng này, CQĐT xác định Phan Quốc Việt và một số bị can khác đã vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng ở hành vi tiêu thụ hơn 1,2 triệu test xét nghiệm tại các đơn vị, cơ sở y tế công lập, gây thiệt hại 402 tỉ đồng cho Nhà nước.
Cụ thể, Công ty Việt Á đã tiêu thụ 679.616 test tại CDC Hải Dương, Bắc Giang, Nghệ An, Bình Dương; gây thiệt hại cho Nhà nước 222 tỉ đồng. CQĐT Công an 15 tỉnh, thành phố đã khởi tố 15 vụ án, trong đó Công ty Việt Á tiêu thụ 597.727 test gây thiệt hại cho Nhà nước 180 tỉ đồng.
Phần còn lại là 833 tỉ đồng, CQĐT xác định đây là hậu quả hành vi phạm tội của các bị can Nhà nước, cần phải thu hồi cho Nhà nước.
