Chiều 20.9, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức họp báo chuyên đề thông tin quan đến việc cưỡng chế, buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả khu đất do Nhà nước quản lý đã thu hồi tại ấp 7, xã Sông Đốc (trước đây là khóm 7, TT.Sông Đốc, H.Trần Văn Thời, Cà Mau). Cuộc họp do ông Nguyễn Minh Luân, Phó chủ tịch UBND tỉnh, chủ trì.
Ông Nguyễn Minh Luân, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau chủ trì buổi họp báo
ẢNH: GIA BÁCH
Thuê đất rồi phân lô, chuyển nhượng
Tại buổi họp báo, ông Đỗ Văn Sử, Chủ tịch UBND xã Sông Đốc, cho biết trước đây trên địa bàn TT.Sông Đốc có nhiều khu đất do Nhà nước quản lý; trong đó có phần đất kênh xáng tại khóm 7, hiện trạng là mặt nước.
Ngày 26.12.2011, ông Lê Thanh Tiền có đơn xin thuê phần đất trên với diện tích gần 7.600 m2, để làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh. Thời hạn thuê 4 năm. Ngày 3.4.2012, UBND H.Trần Văn Thời có quyết định cho hộ ông Tiền thuê đất. Trong quá trình thuê, ông Tiền sử dụng đất không đúng mục đích, tự ý cho thuê lại, chuyển nhượng cho các hộ dân không đúng quy định.
Theo kết luận thanh tra của UBND H.Trần Văn Thời (cũ), 16 hộ dân sử dụng đất có nguồn gốc nhận chuyển nhượng trái phép từ ông Tiền, trên khu đất có 14 căn nhà và 2 nền trống. Sau đó, 9 hộ tiếp tục sang nhượng cho các hộ dân khác sử dụng.
Khu đất ông Tiền từng thuê sau đó phân lô, chuyển nhượng cho nhiều hộ dân khác
ẢNH: GIA BÁCH
Theo thống kê vào tháng 3.2019 của H.Trần Văn Thời, khu đất ông Tiền thuê đã có 39 lô liên quan đến 35 hộ gia đình, cá nhân; trong đó nhiều hộ đã xây nhà trên đất thuê để ở kết hợp kinh doanh.
Ngày 4.6.2019, Chủ tịch UBND H.Trần Văn Thời ban hành quyết định cưỡng chế, thu hồi đất đối với ông Tiền. Sau đó, có 2 lô đất của ông bị thu hồi, giao UBND TT.Sông Đốc quản lý.
Từ sau khi ban hành kết luận thanh tra, phát sinh thêm 19 hộ dân nhận chuyển nhượng đất tại khu vực cho ông Tiền thuê. Đối với việc phát sinh công trình xây dựng trên đất, UBND TT.Sông Đốc đã lập biên bản vi phạm hành chính, tham mưu Chủ tịch UBND huyện ban hành quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng, buộc tháo dỡ công trình và hành vi chiếm đất. Tuy nhiên, các hộ dân không chấp hành và các công trình này vẫn tồn tại.
Nguyên nhân dẫn đến sự việc kéo dài
Ngày 2.1.2020, Chủ tịch UBND H.Trần Văn Thời ban hành 30 quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với 30 cá nhân sử dụng 32 lô đất (có 7/39 lô đất các hộ đã tự nguyện trả lại) trên khu đất ông Tiền thuê trước đây.
Quang cảnh buổi họp báo chuyên đề thông tin về vụ việc
ẢNH: GIA BÁCH
Từ thời điểm năm 2019 đến đầu năm 2024, huyện đã chỉ đạo xử lý đối với khu đất này; tuyên truyền, vận động các hộ tự nguyện tháo dỡ, trả lại đất cho Nhà nước quản lý. Qua đó, các hộ đã tự nguyện bàn giao đất cho nhà nước quản lý 10/39 lô đất; còn 29 lô đất của 27 hộ phải tiếp tục thực hiện cưỡng chế (trong đó 14 cá nhân vi phạm chưa chuyển nhượng, 13 người vi phạm đã chuyển nhượng cho người khác). Đến ngày 30.6, còn 25 lô đất của 23 hộ tiếp tục phải cưỡng chế, thu hồi.
Theo UBND xã Sông Đốc, nguyên nhân dẫn đến sự việc kéo dài là vì sự quản lý lỏng lẻo của chính quyền, không ngăn chặn, xử lý kịp thời đối với những trường hợp vi phạm; tại thời điểm các hộ dân xây dựng nhà, công trình chính quyền địa phương không ngăn chặn, xử lý kịp thời.
Ngoài ra, một số cán bộ tham gia nhận chuyển quyền sử dụng đất, rồi để người thân tham gia nhận chuyển sử dụng đất trái quy định pháp luật. Điều này dẫn đến một số hộ cho rằng việc sử dụng đất tại khu này là có cán bộ, người thân cán bộ đang sử dụng đất, nên đã nhận chuyển nhượng và chuyển nhượng qua nhiều lần.
Theo UBND xã Sông Đốc, việc 35 hộ dân yêu cầu thuê đất, giao phần đất nêu trên để được sử dụng ổn định lâu dài là không đủ điều kiện, đề nghị các hộ chấp hành thực hiện theo đúng quy định.
Ngoài ra, việc các hộ dân yêu cầu xin được tái định cư tại chỗ phần đất vi phạm là không phù hợp, do đất không phù hợp quy hoạch đất ở. Tuy nhiên, để giải quyết khó khăn cho hộ sau khi thực hiện cưỡng chế, có nơi tiếp tục mua bán, kinh doanh, địa phương rà soát các quầy trong khu nhà lồng Chợ Lớn, tạo điều kiện để hộ dân thuê quầy tiếp tục kinh doanh nếu đủ điều kiện.
Xử lý dứt điểm vụ việc để không tạo ra dư luận xấu
Liên quan vụ việc, hàng loạt cán bộ địa phương đã bị xử lý. Trong đó, ông Nguyễn Văn Mãi, nguyên Trưởng phòng TN-MT và ông Nguyễn Minh Út, Phó trưởng Phòng TN-MT H.Trần Văn Thời (cũ), bị kỷ luật về Đảng và hành chính bằng hình thức cảnh cáo. Ông Lê Hiếu, công chức Địa chính - Xây dựng TT.Sông Đốc (cũ), bị kỷ luật về hành chính bằng hình thức hạ bậc lương và kỷ luật về Đảng bằng hình thức cảnh cáo; nhiều cán bộ khác phải rút kinh nghiệm.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã có chỉ đạo và thành lập tổ công tác rà soát kết quả kiểm điểm, xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức sai phạm; xác định trách nhiệm cán bộ, công chức tham gia chuyển nhượng thành quả lao động trái phép trên đất đã thu hồi.
Phát biểu tại buổi họp báo, ông Nguyễn Minh Luân, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, cho biết UBND tỉnh sẽ tiếp tục giao chính quyền, cơ quan chức năng xử lý dứt điểm vụ việc để không tạo ra dư luận xấu. Một số hộ dân biết việc chuyển nhượng đất là không đúng với quy định pháp luật, nhưng vẫn thực hiện, việc này vừa đáng trách vừa đáng thương. Tuy nhiên, vụ việc vẫn phải xử lý theo đúng quy định, nghiêm minh và công bằng.
"Tỉnh chỉ đạo làm rõ từng trường hợp, cán bộ nào có vi phạm thì phải kiên quyết xử lý. UBND xã Sông Đốc cần tiếp tục rà soát để hỗ trợ các hộ bị ảnh hưởng an cư, có điều kiện làm ăn để ổn định cuộc sống", Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau nhấn mạnh.
