Sáng 9.9, TAND TP.Hà Nội tiếp tục xét xử 29 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Thuận An. Đại diện viện kiểm sát tham gia xét hỏi.
Bị cáo Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An
ẢNH: PHÚC BÌNH
Quy định đã có nhưng vì sao vẫn vi phạm?
Ngoài việc làm rõ hành vi phạm tội của các bị cáo, đại diện viện kiểm sát đề cập việc Tập đoàn Thuận An đã tham gia và trúng thầu rất nhiều dự án. "Thông qua các hoạt động trúng thầu như thế, bị cáo có ý kiến gì đề nghị chỉnh sửa hay bổ sung quy định gì về đấu thầu để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp?", kiểm sát viên hỏi bị cáo Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch tập đoàn này. Bởi theo kiểm sát viên, mục đích của xét xử không chỉ dừng lại ở việc trừng trị, răn đe, giáo dục những cá nhân sai phạm mà còn để rút ra bài học phòng ngừa chung.
Trả lời, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An cho rằng có một số tồn tại trong công tác đấu thầu, nhất là các gói thầu sử dụng ngân sách, "gần như đều được chỉ định thầu".
Dẫn chứng gói thầu xây dựng cầu Đồng Việt ở tỉnh Bắc Giang (cũ), Hưng nói khi biết thông tin về dự án đã chủ động mời gọi một số nhà thầu thành lập liên danh. Thế nhưng, các nhà thầu đều hỏi "thế có được sự ủng hộ của tỉnh và chủ đầu tư hay không?". Bị cáo bảo "chưa gặp" thì tất cả đều từ chối tham gia.
Từ câu chuyện trên, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An cho rằng, cơ chế xin - cho tồn tại từ rất lâu, ảnh hưởng đến nhiều nhà thầu ngay từ trong suy nghĩ. Vì thế, bị cáo mong muốn có được một cơ chế minh bạch, sòng phẳng cho tất cả các nhà thầu, để có thể thoải mái lựa chọn dự án, tham gia đấu thầu, không dẫn đến các vi phạm pháp luật.
Viện kiểm sát thì cho rằng, các quy định về đấu thầu đã tương đối chặt chẽ, "những hành vi bị cấm đã có cả rồi", nhưng các bị cáo vẫn vi phạm, "nói một cách dân giã là giẫm đạp lên các quy định". Vậy có khó khăn gì mà phải làm thế, có kiến nghị gì không. "Ví dụ như cơ chế xin - cho tồn tại từ lâu, bỏ thì cũng cần thời gian, doanh nghiệp cũng phải là người tiên phong trong cái này, phải ngay ngắn lên", kiểm sát viên nhấn mạnh.
Chủ tịch Tập đoàn Thuận An nói, thông qua vụ án này, bị cáo mong muốn đây là lời cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp khi tham gia các dự án có vốn ngân sách, cần chủ động tránh xa các hành vi vi phạm pháp luật, đồng thời chủ động liên danh liên kết với nhau để quá trình đấu thầu minh bạch, tạo sự yên tâm về pháp lý, an toàn cho về lâu dài.
Đại diện viện kiểm sát tại phiên tòa ngày 8.9
ẢNH: PHÚC BÌNH
Kiến nghị bịt "lỗ hổng"
Quá trình xét xử cho thấy, thông qua mối quan hệ với lãnh đạo T.Ư và địa phương, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An Nguyễn Duy Hưng đã chủ động liên hệ, nhờ vả để doanh nghiệp của mình được ưu ái tham gia thầu.
Nhờ được "bật đèn xanh", Tập đoàn Thuận An cùng các công ty liên danh dễ dàng "thâu tóm" hàng loạt gói thầu giá trị lớn. Nhóm doanh nghiệp sử dụng "quân xanh, quân đỏ", thông đồng với nhân viên các ban quản lý dự án trong việc cung cấp, tiếp nhận tài liệu, dữ liệu của hồ sơ mời thầu ngay từ khi chưa phát hành, gửi hồ sơ dự thầu để chấm trước…, gây thiệt hại tài cho nhà nước hơn 120 tỉ đồng.
Tại bản cáo trạng truy tố ra trước tòa, Viện KSND tối cao cho hay, quá trình điều tra và truy tố vụ án, cơ quan này nhận thấy còn có sơ hở, thiếu sót trong một số văn bản quy phạm pháp luật, trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực xây dựng công trình giao thông, đấu thầu, kiểm toán. Đây chính là nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội của các bị can.
Về trách nhiệm, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh Bắc Giang, Tuyên Quang, Hà Nội, Quảng Ninh đã không kịp thời phát hiện những sai phạm của Tập đoàn Thuận An và các công ty, đơn vị liên quan để xử lý kịp thời.
Từ thực tế trên, Viện KSND tối cao kiến nghị tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra hoạt động xây dựng, lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực, triển khai thi công thực hiện dự án đầu tư xây dựng đúng thời hạn, đảm bảo công bằng, minh bạch trong đấu thầu.
Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ và công khai kết quả hoạt động kiểm toán của các công ty kiểm toán xác nhận báo cáo tài chính và doanh thu của doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật.
