Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai, cho biết trong năm 2024 và 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng ghi nhận đàn voi rừng ở Đồng Nai vẫn hoạt động chủ yếu trên khu vực rừng tự nhiên thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, Công ty TNHH MTV lâm nghiệp La Ngà và Vườn Quốc gia Cát Tiên, thuộc địa giới hành chính thuộc các xã Trị An, Phú Lý, Thanh Sơn, Tà Lài, Đắk Lua (đều thuộc Đồng Nai).
Voi rừng trong một lần ra khu dân cư
ẢNH: NGƯỜI DÂN GHI LẠI VÀO DỊP LỄ 30.4 - 1.5.2025 ở địa bàn xã Mã Đà cũ
Thời điểm voi rừng xuất hiện ở khu dân cư
Khi voi rừng xuất hiện ở khu dân cư chủ yếu vào thời điểm mùa trái cây và đi vào ban đêm.
Cụ thể ở xã Trị An và Phú Lý: voi rừng xuất hiện từ tháng 1 - 3, tháng 5 - 7 và tháng 9 - 11 hằng năm. Địa điểm là ở các ấp 3, 4, 5 thuộc xã Mã Đà cũ (nay sáp nhập vào Trị An); còn ở xã Phú Lý là ấp 1 và ấp 2.
Ở xã Thanh Sơn: voi rừng xuất hiện thường xuyên vào tháng 1, 2 và từ tháng 5 - 12 tại khu vực ấp 3, 4, 5, 6.
Gần đây, địa bàn voi hoạt động rộng hơn trước
ẢNH:H.K
Về số lượng, Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết voi rừng xuất hiện ở khu dân cư từ 1 - 10 cá thể. Trong đó có 1 cá thể thường xuyên quật ngã cây rừng để "vô hiệu hóa" hàng rào điện, tạo lối đi vào khu vực canh tác của người dân.
Ngoài ra, cũng ghi nhận thời gian gần đây có một đàn voi rừng (khoảng 6 cá thể) di chuyển đến các khu vực bên ngoài hàng rào điện (thuộc xã Trị An), mà từ lâu voi đã không còn "ghé thăm", và chúng đi rất xa.
Như vậy voi rừng đã có sự thay đổi khá lớn về tình hình di chuyển, địa bàn có voi rừng xuất hiện đã được mở rộng nhiều so với trước đây, đặc biệt là sau khi đưa vào hoạt động hàng rào điện giai đoạn 2 và đấu nối với giai đoạn 1.
Tần xuất xung đột voi - người giảm
Về tình hình xung đột giữa voi và người, thống kê cho thấy 2 năm trước đây xung đột tập trung ở một số ấp thuộc xã Thanh Sơn, gần đây xung đột mở rộng ra xã Tà Lài, Trị An và Phú Lý.
Địa điểm xung đột giữa voi và người được mở rộng, nhưng số vụ và thiệt hại thì thấp hơn trước
ẢNH: H.K
"Khu vực xung đột ở nhiều điểm hơn nhưng diện tích và số vụ lại giảm hơn so với các năm trước. Tần suất số vụ phá hoại mùa màng, tài sản của bà con đã giảm mạnh", báo cáo nêu.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai nhận định, nhu cầu di chuyển của voi rừng là rất lớn, đặc biệt là voi đực trưởng thành. Tùy từng mùa vụ và thời điểm, voi rừng sẽ di chuyển ra bên ngoài khu vực hàng rào điện.
Cũng theo đơn vị này, giải pháp ngăn voi xung đột với người bằng hàng rào điện đã chứng minh hiệu quả ở từng khu vực nhất định; do vậy cần tiếp tục các hoạt động duy tu, bảo dưỡng, khắc phục, sửa chữa và đảm bảo vận hành hệ thống.
Theo thống kê cho thấy, ở khu vực mà người dân được hỗ trợ thiệt hại kịp thời và người dân không truy đuổi voi rừng đến cùng, thì ở đó mức độ xung đột thấp hơn.
Hiện nay, Sở Nông nghiệp và Môi trường đang đề nghị UBND các xã có voi rừng xuất hiện tổ chức thành lập các tổ, đội phản ứng nhanh để bảo vệ voi rừng, đồng thời hỗ trợ người dân trong việc điều phối, định hướng voi quay lại rừng.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai, cần có một tổ hợp các giải pháp bổ trợ lẫn nhau, hướng tới mục tiêu bảo tồn voi rừng và chung sống hài hòa với chúng
ẢNH: H.K
Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, Tổ chức Thế giới nhân đạo cho động vật tổ chức các lớp tập huấn nhằm nâng cao hiệu quả và tính chuyên nghiệp của các tổ, đội này.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai cho biết thêm qua tham vấn của các chuyên gia về voi trong và ngoài nước, về mặt khoa học, hiện nay trên thế giới chưa có mô hình nào thành công trong việc chấm dứt xung đột voi với người; và hiện cũng không có một giải pháp đơn lẻ nào có thể giải quyết dứt điểm xung đột, mà cần có một tổ hợp các giải pháp bổ trợ lẫn nhau, hướng tới mục tiêu bảo tồn voi rừng và chung sống hài hòa với chúng.
Đàn voi rừng lớn thứ 2 cả nước
Hiện nay Đồng Nai đang có quần thể voi rừng lớn thứ 2 cả nước, khoảng 25 - 27 cá thể. Trong đó có sự hiện diện của các cá thể voi con, đây là tín hiệu mừng cho thấy đàn voi đang phát triển tốt.
