Theo các văn bản pháp luật được cập nhật, việc sử dụng phương tiện của người thân trong gia đình không còn đơn giản như trước đây - ngay cả khi đó là xe của vợ/chồng mình. Để tránh những rắc rối không đáng có khi gặp lực lượng chức năng kiểm tra, người điều khiển xe cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ chứng minh mối quan hệ và quyền sử dụng phương tiện hợp pháp. Quy định này nhằm tăng cường quản lý trật tự an toàn giao thông, đồng thời bảo vệ quyền lợi của cả người cho mượn và người sử dụng xe trong trường hợp xảy ra sự cố.
Khái niệm thực sự về xe không chính chủ
Khái niệm "xe không chính chủ" không đơn thuần hiểu theo nghĩa người điều khiển không phải người đứng tên trong giấy đăng ký xe. Trên thực tế, pháp luật chỉ xử phạt khi cơ quan chức năng xác minh được có hành vi mua bán, chuyển nhượng, cho, tặng, thừa kế xe mà không làm thủ tục sang tên đổi chủ theo đúng quy định.
Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung năm 2025), các trường hợp có thể bị xử phạt bao gồm mua xe nhưng không sang tên, được cho, tặng, thừa kế xe nhưng không làm thủ tục đăng ký lại, hoặc phân bổ và điều chuyển phương tiện nội bộ trong tổ chức nhưng không cập nhật người sử dụng mới.
Kết luận quan trọng là việc sử dụng xe không đứng tên trong đăng ký không tự động bị xử phạt, trừ khi có căn cứ chứng minh hành vi mua bán, chuyển nhượng mà không thực hiện thủ tục pháp lý đầy đủ.
Từ tháng 7/2025, mức xử phạt lỗi "không sang tên đổi chủ" được điều chỉnh theo các quy định mới tại Nghị định sửa đổi. Mức phạt được chia theo loại phương tiện và đối tượng chủ xe.
Đối với xe mô tô, xe gắn máy, cá nhân là chủ xe sẽ bị phạt từ 400.000-600.000 đồng, trong khi tổ chức là chủ xe sẽ bị phạt từ 800.000-1.200.000 đồng.
Đối với xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng, cá nhân là chủ xe sẽ bị phạt từ 2.000.000-4.000.000 đồng, còn tổ chức là chủ xe có thể bị phạt từ 4.000.000-8.000.000 đồng.
Lưu ý quan trọng là Cảnh sát giao thông chỉ xử phạt nếu phát hiện được hành vi chuyển nhượng phương tiện không thực hiện sang tên. Người mượn xe của vợ/chồng hay bạn bè sẽ không bị phạt, miễn là chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của xe.
Ảnh minh họa
Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ để tránh rắc rối
Dù không bị xử phạt khi mượn xe hợp pháp, người điều khiển phương tiện vẫn cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ sau để tránh phiền phức khi bị kiểm tra.
Những giấy tờ cần thiết bao gồm giấy phép lái xe phù hợp với loại xe điều khiển, căn cước công dân, giấy đăng ký xe bản gốc hoặc bản sao công chứng, giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự còn hiệu lực, và giấy kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe ô tô.
Nếu không cung cấp đủ giấy tờ trên, lực lượng chức năng có thể tạm giữ phương tiện để xác minh, gây mất thời gian và phát sinh rắc rối không đáng có.
Để đảm bảo an toàn pháp lý, người dân nên luôn mang theo đầy đủ giấy tờ cần thiết khi tham gia giao thông, đặc biệt khi sử dụng xe không đứng tên mình. Điều này không chỉ giúp tránh xử phạt oan mà còn tiết kiệm thời gian khi bị kiểm tra.
Tổng hợp
