Thị trường chứng khoán vừa khép lại tháng 2 nhiều biến động theo chiều hướng không thuận lợi. VN-Index giảm 7,78% qua đó đánh mất gần như toàn bộ thành quả tăng giá của tháng đầu năm đầy rực rỡ trước đó. Giá trị vốn hóa HoSE cũng theo đó bị thổi bay khoảng 350.000 tỷ đồng (~15 tỷ USD) chỉ trong một tháng.
Thị trường đi xuống trong bối cảnh thanh khoản ngày càng heo hút. Dù VN-Index vẫn giữ được sắc xanh nhẹ trong phiên cuối tháng nhưng giá trị khớp lệnh trên HoSE đã rơi xuống dưới 5.300 tỷ đồng, thấp nhất trong vòng gần 28 tháng kể từ tháng đầu tháng 11/2020.
Tính chung trong cả tháng 2, giá trị khớp lệnh bình quân trên HoSE chỉ đạt 8.700 tỷ đồng/phiên, giảm 9% so với tháng trước. Như vậy, thanh khoản thị trường qua kênh khớp lệnh đã có 2 tháng liên tiếp sụt giảm sau khi bất ngờ sôi động trở lại vào cuối năm ngoái.
Một trong những yếu tố khiến thị trường giao dịch ảm đạm đến từ động thái chững lại của khối ngoại sau giai đoạn mua gom “ồ ạt” trong 2 tháng cuối năm 2022. Các phiên giao dịch hàng nghìn tỷ của nhà đầu tư nước ngoài trên cả 2 chiều mua/bán đã ít hơn rõ rệt từ đầu năm 2023.
Lực mua cũng không còn duy trì được thế áp đảo trên diện rộng thay vào đó các phiên bán ròng xuất hiện ngày càng nhiều. Riêng trên HoSE, khối ngoại đã bán ròng cả 10 phiên gần nhất. Tính chung trong tháng 2, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng tổng cộng 640 tỷ đồng trên HoSE qua đó kết thúc chuỗi 3 tháng mua gom liên tiếp.
Bên cạnh động thái bán ra của các quỹ ngoại chủ động như Dragon Capital, dòng vốn ngoại vào chứng khoán Việt Nam qua các quỹ ETF cũng có dấu hiệu yếu dần thời gian gần đây. Sau nhiều tháng liên tiếp mua gom mạnh tay, nhà đầu tư Thái Lan đã bắt đầu rút bớt vốn khỏi các ETF Việt Nam qua kênh DR. Lượng DR mô phỏng theo 2 chứng chỉ quỹ DCVFM VNDiamond ETF và DCVFM VN30 ETF đều đã xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm 2023.
Ngoài ra, lực mua từ Fubon FTSE ETF đã yếu đi đáng kể sau khi quỹ giải ngân mạnh tay hết khoản huy động 160 triệu USD (~4.000 tỷ đồng) cuối năm ngoái. Theo nhiều đồn đoán, ETF này đang có kế hoạch huy động thêm để đầu tư vào cổ phiếu Việt Nam, thời gian dự kiến trong tháng 3. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có thông báo chính thức nào và mọi con số mới chỉ dừng lại ở mức "tin đồn".
Một trong những yếu tố khiến lực mua của khối ngoại suy yếu đến từ mức định giá không còn thực sự hấp dẫn của chứng khoán Việt Nam, đặc biệt sau mùa báo cáo quý 4 với lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết sụt giảm sâu. Dù thị trường liên tiếp điều chỉnh gần đây nhưng P/E của VN-Index vẫn ở mức 11,x - cao hơn đáng kể so với đáy.
Mặt bằng lãi suất duy trì ở mức cao cộng với suy thoái kinh tế toàn cầu được dự báo sẽ tác động tiêu cực đến hoạt động của các doanh nghiệp thời gian tới. Với nền so sánh cao cùng kỳ, lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết nhiều khả năng sẽ còn giảm sâu trong quý 1 và xa hơn có thể là cả năm 2023. Điều này sẽ khiến định giá thị trường đã không thật sự rẻ lại càng thêm đắt và trở thành rào cản đối với việc thu hút dòng vốn ngoại trong ngắn hạn.
