Vịnh Hạ Long "ngộp thở" vì rác

Thu gom không xuể

Đã hơn một tháng nay với hàng chục lượt ra quân, phát động rồi huy động và kêu gọi cả nghìn người cùng hàng trăm lượt phương tiện, tiêu tốn hàng chục tỷ đồng để thu gom rác trên vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long nhưng tình trạng rác thải vẫn ngập ngụa trên vịnh di sản.

Một du khách quốc tịch Anh đã viết trên trang du lịch “Những điểm đến châu Á” rằng: “Chúng tôi không thể chấp nhận việc có quá nhiều rác trong suốt chuyến hành trình thăm di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long. Họ để rác tự do trôi nổi kín mặt biển. Việc này ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng chuyến đi. Nó không xứng là cảnh quan của di sản”.

Để vớt sạch rác trên vịnh vào thời điểm trước 30/4 là bất khả thi vì phao xốp tràn ngập khắp nơi

Trước đó, ngày 15/3/2023, Trung tâm Di sản thế giới đã có văn bản gửi quốc gia thành viên Việt Nam phản hồi về hiện trạng bảo tồn Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, trong đó gửi kèm thư của khách du lịch quốc tế phản ánh tình trạng rác thải trôi nổi quá nhiều trên vịnh làm ảnh hưởng đến chất lượng trải nghiệm chuyến du lịch của họ.

Trước tình trạng rác phao xốp xuất hiện nhiều trên vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) và vịnh Lan Hạ (Hải Phòng), Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch) đã có công văn gửi Ban Quản lý vịnh Hạ Long yêu cầu làm rõ.

Không chỉ du khách quốc tế, nhiều đoàn khách trong nước cũng liên tục phản ánh về tình trạng rác thải bủa vây vịnh Hạ Long. Nhiều hướng dẫn viên, du khách đã gọi vào số đường dây nóng để phản ánh tình hình. Thậm chí, nhiều bloger, tiktoker còn làm clip “review rác trên vịnh” thu hút nhiều lượt xem và bình luận.

Trao đổi về vấn đề này, đại diện Ban Quản lý vịnh Hạ Long xác nhận tình trạng rác thải đang tồn tại quá nhiều trên vịnh. Họ cũng như nhiều ban ngành địa phương đã vào cuộc để thu gom rác nhưng với lực lượng mỏng, phương tiện thiếu nên không thể xử lý triệt để vấn đề rác thải trôi nổi trên vịnh trong thời gian ngắn.

“Mỗi ngày trung bình chúng tôi thu gom được khoảng 2.000m3 phao xốp trôi nổi trên vịnh Hạ Long. Số lượng phao xốp này xuất phát từ việc ngư dân tháo dỡ lồng bè vứt bỏ lại dẫn đến sự cố môi trường như hiện nay. Các loại phao xốp này sẽ được tập kết tại bến rồi mang vào nhà máy xi măng để đốt thay cho các loại vật liệu khác”, vị đại diện Ban Quản lý vịnh Hạ Long nói.

Theo ghi nhận của phóng viên Tiền Phong, tại khu vực bến Đoan, phường Hòn Gai, TP Hạ Long có hàng núi rác vớt từ vịnh Hạ Long chờ xe chở đi xử lý. Các loại phao xốp này đang trong quá trình mục ruỗng, bốc mùi hôi thối. Mỗi ngày có khoảng 15 chuyến xe của công ty môi trường đến chở vào nhà máy xi măng chờ xử lý.

Ai gây ra sự cố môi trường biển?

Theo báo cáo của các sở, ban ngành và địa phương có liên quan, nguyên nhân chủ yếu gây nên sự cố môi trường biển trên là do ngư dân ý thức kém, trong quá trình tự tháo dỡ các lồng bè nuôi hàu, hà đã cố tình xả rác ra biển khiến vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long ngập trong rác.

Hàng núi rác vớt lên từ vịnh Hạ Long chất đống chờ xử lý

Mới đây, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, ông Cao Tường Huy đã có chuyến thị sát tình trạng rác thải bủa vây di sản. Ông Huy đã chỉ ra nguyên nhân mấu chốt gây nên sự cố môi trường biển và yêu cầu các sở ban ngành cùng các địa phương nhanh chóng vào cuộc để làm sạch biển.

“Nguyên nhân chính khiến lượng rác thải, phao xốp trôi nổi ở trên vịnh Hạ Long và Bái Tử Long là do các địa phương mới chỉ quan tâm đến hoàn thành việc tháo dỡ, di dời số lượng công trình nuôi trồng trái phép. Khi người dân thực hiện tháo dỡ, di dời, các địa phương đã không vào cuộc cùng với người dân ngay từ ban đầu; không tổ chức hướng dẫn, kiểm tra đôn đốc, giám sát mà để cho thực hiện một cách tự phát, dẫn đến không có ý thức trách nhiệm đối với việc thu gom rác tại chỗ”, ông Cao Tường Huy khẳng định.

Trước tình trạng này, ông Huy yêu cầu tất cả các địa phương (Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn, Quảng Yên) phải có trách nhiệm thu gom rác ở trên địa bàn. Đặc biệt, ông Huy yêu cầu Ban Quản lý vịnh Hạ Long phải nghiên cứu phương án thu gom rác thải trên biển bằng các công nghệ hiện đại thay vì vớt rác theo hình thức thủ công như hiện nay.

Riêng TP Hạ Long phải phối hợp cùng với Ban Quản lý Vịnh Hạ Long trong việc tăng cường nhân lực, nguồn lực thực hiện thu gom rác thải, phao xốp, đảm bảo trước ngày 28/4/2023 phải thu gom xong toàn bộ phao xốp trôi nổi trên vịnh Hạ Long để đảm bảo cảnh quan môi trường, phục vụ cho mùa du lịch sắp tới.

Nhiều công nhân vớt rác trên vịnh cho biết, không thể vớt sạch rác trên vịnh trước 30/4, phao xốp tràn ngập khắp nơi. Họ chỉ vớt được những mảnh lớn, còn vô số mảnh vụn vẫn chưa có phương án cụ thể để vớt được loại này.