Vì sao uỷ quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân là "con dao hai lưỡi"?

Nhiều người nộp thuế vẫn chưa biết mình có thuộc diện được ủy quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho công ty/tổ chức mình đang làm việc hay không.

Chẳng hạn, nếu người nộp thuế ký hợp đồng lao động với công ty trong 6 tháng (áp dụng biểu thuế lũy tiến) và ký hợp đồng cộng tác viên trong 6 tháng (áp dụng mức thuế vãng lai - 10%) thì nên ủy quyền quyết toán hay tự quyết toán?

Chia sẻ về vấn đề này tại hội thảo về quyết toán thuế mới đây, ông Trịnh Hồng Khánh, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Kế toán - Thuế Ba Miền, khuyên người lao động có nhiều loại thu nhập rằng nếu công ty/tổ chức chi trả thu nhập đồng ý thì cứ ủy quyền cho công ty/tổ chức quyết toán thay.

Nếu công ty/tổ chức chi trả thu nhập không biết rõ nhân viên có nhiều thu nhập hay không thì nên để nhân viên đó tự quyết toán. Ảnh minh họa: Lê Anh Dũng

Tuy nhiên, ở góc độ của kế toán, ông Phan Tuấn Nam, đồng sáng lập Webketoan Academy, lưu ý công ty/tổ chức chi trả thu nhập không nên nhận làm ủy quyền quyết toán thay cho người lao động trong trường hợp này bởi khá rủi ro.

Lý do, biết đâu người lao động đó còn có thêm thu nhập ở nhiều nơi khác, chắc chắn sẽ thuộc diện tự quyết toán thuế TNCN.

“Kế toán không biết rõ nhân viên có nhiều thu nhập hay không thì nên để họ tự quyết toán. Trường hợp có nhiều nguồn thu nhập khác nhau, người lao động phải chủ động tính thử xem có được hoàn thuế hay phải nộp thêm thuế hay không, phát sinh thuế bao nhiêu. Tính theo biểu thuế lũy tiến sẽ thấp hơn nhiều so với khấu trừ 10%. Một số kế toán thận trọng sẽ không nhận ủy quyền quyết toán thuế cho trường hợp này”, ông Nam nói. 

Khoảng 3 năm gần đây, khi tư vấn thuế cho doanh nghiệp, bà Hoàng Thị Trà Hương, Phó Giám đốc Trung tâm Zbiz thuộc FPT IS, cũng thường cảnh báo, ủy quyền quyết toán thay là “con dao hai lưỡi”.

Theo bà, nếu người lao động không tự xác định được nguồn thu nhập của họ thì chỉ nên hỗ trợ cho người lao động tự quyết toán, phía doanh nghiệp/tổ chức chi trả thu nhập không nên nhận ủy quyền quyết toán bởi bản thân người lao động chưa chắc đã thu thập đủ chứng từ để làm hồ sơ quyết toán thuế TNCN.

Trên thực tế, nhiều người lao động làm việc nhiều nơi trong 1 năm (chủ yếu là nhân viên giao hàng, nhân viên kinh doanh...), nhưng kế toán công ty chủ quan, tự tích chọn vào phần ủy quyền quyết toán thuế trong khi người lao động không ủy quyền, dễ dẫn đến rủi ro về thuế.

Các chuyên gia khuyến nghị, kế toán phải chủ động hỏi người lao động hoặc đăng thông báo, gửi email cho người lao động trong công ty. Nếu thấy đủ điều kiện ủy quyền quyết toán thuế TNCN thì mới nhận quyết toán thay người lao động.