Vì sao sử dụng quá mức đồ uống có đường làm tăng nguy cơ ung thư?

Tránh nghiện đồ ngọt, ngừa béo phì

Theo Bộ Y tế, đồ uống có đường là nguy cơ hàng đầu gây thừa cân, béo phì do calo từ đường lỏng hấp thụ cực nhanh trong cơ thể, khó kiểm soát năng lượng nạp vào, từ đó gây tích tụ mỡ thừa. Năng lượng nạp vào từ đồ uống này là năng lượng rỗng, thiếu dinh dưỡng thiết yếu.

Trong khi đó, các thực phẩm được tạo ngọt bằng đường hay bằng chất tạo ngọt, đều kích thích cảm giác thèm ăn các thức ăn ngọt, gây nghiện đồ ngọt. 

ẢNH: WHO

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng cho biết, béo phì làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, bệnh tim, đột quỵ và ung thư. Thường xuyên dùng đồ uống có đường liên quan đến tăng cân và béo phì ở trẻ em và người lớn, là những yếu tố nguy cơ chính gây ra nhiều bệnh mạn tính.

Về mối liên quan béo phì và ung thư, theo Trung tâm dinh dưỡng lâm sàng (Bệnh viện K), các nghiên cứu cho thấy việc sử dụng vượt quá nhu cầu đường dẫn đến tăng nguy cơ thừa cân béo phì (nguy cơ này tăng lên 1,55 lần). Và thừa cân béo phì dẫn đến gia tăng 2 - 4 lần tỷ lệ các bệnh ung thư. Do đó, không tiêu thụ quá nhu cầu đường cần cho cơ thể; và kết hợp thêm tập thể dục để giảm nguy cơ thừa cân béo phì, từ đó giảm nguy cơ ung thư.

Thay đổi thói quen tiêu dùng, giảm gánh nặng bệnh tật

Theo một khảo sát của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam, trong năm 2024, cứ 3 em trong độ tuổi 13 - 17, có một em uống nước ngọt mỗi ngày; 43% thiếu niên, thanh niên (11 -  25 tuổi) được khảo sát về sử dụng đồ uống có đường, cho biết, uống trung bình 2 lần/tuần.

WHO khuyến nghị người trưởng thành dưới 50 gam đường/ngày, nhưng chỉ một lon 330 ml nước ngọt có ga có thể chứa 10 thìa cà phê hoặc 40 gam đường.

WHO cho rằng, để giảm các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm, nên có các can thiệp hiệu quả để thay đổi thói quen tiêu dùng "càng sớm càng tốt, đặc biệt với giới trẻ".

Trong đó, áp thuế với nước giải khát có đường làm tăng giá thành, từ đó giảm tiêu dùng, đặc biệt giúp thay đổi thói quen của trẻ em và thanh thiếu niên, những người bị ảnh hưởng nhiều hơn do giá cả.

WHO khuyến nghị áp thuế 20% với đồ uống có đường; nâng cao nhận thức của cộng đồng về chế độ ăn uống lành mạnh, cùng với các biện pháp giảm hút thuốc và uống rượu để giảm gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm của Việt Nam.

Cả nước hiện có khoảng 4,6 triệu người từ 18 - 69 tuổi sống chung với bệnh tiểu đường; hơn 180.000 ca ung thư mắc mới với hơn 120.000 ca tử vong mỗi năm; và 9,4% trẻ em dưới 5 tuổi, 19% trẻ em từ 5 tuổi trở lên bị thừa cân béo phì.