Tại Hội thảo “Hoàn thiện pháp luật đất đai tạo động lực phát triển trong kỷ nguyên số” doTạp chí điện tử VietTimes tổ chức ngày 21/8, ông Võ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), cho biết việc xây dựng dự thảo Luật Đất đai 2024 sửa đổi dự kiến trình Quốc hội trong kỳ họp tháng 10 năm nay. Trên cơ sở xây dựng dự thảo, Bộ đã tổ chức nhiều hội thảo với các tỉnh, thành để lắng nghe các ý kiến góp ý.
Ông Tuấn lý giải Luật Đất đai năm 2024 vừa được đưa vào vận hành đã phải sửa đổi trong khi chu kỳ sửa đổi Luật Đất đai là 10 năm bởi tình hình mới đã làm nảy sinh nhiều sự thay đổi. Bộ NN&MT sẽ dựa trên Nghị quyết 18 và Nghị quyết 69 củaBan Chấp hành Trung ương Đảng để tiến hành soạn dự thảo sửa Luật Đất đai. Ngoài ra,chính quyền địa phương 2 cấp cũng là cơ sở pháp lý để Bộ căn cứ, thể chế hóa trong Luật Đất đai sửa đổi lần này.
Ông Võ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường. (Ảnh: BTC).
Ông Tuấn cho biết thêm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 đã bộc lộ nhiều bất cập liên quan đến công tác quy hoạch đất, thu hồi đất, giao đất, hoàn thiện cơ sở đất đai… Đồng thời, chính quyền địa phương 2 cấp có nhiều thay đổi trong khi nhiều nội dung trong Luật Đất đai 2024 đã được cố định. Do đó, Luật cần được sửa đổi để phù hợp với tình hình mới.
Ông Tuấn nhấn mạnh có nhiều vấn đề lớn sẽ được Bộ NN&MT đề xuất sửa trong luật lần này. Thứ nhất là liên quan đến công tác quy hoạch sử dụng đất. Quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp cấp huyện không còn tồn tại đặt ra quy trình mới về việc chuyển đổi từ quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp cấp huyện xuống cấp xã hoặc xem xét phương án giữ quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp cấp xã hay không...
Một nội dung khác là thu hồi bồi thường hỗ trợ tái định cư, cần bổ sung một số trường hợp ngoài quy định tại Luật Đất đai 2024 để tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. Hay như giao đất, cho thuê đất cũng sẽ được sửa đổi, liên quan đến bất cập khi chuyển từ mô hình địa phương 3 cấp thành 2 cấp và có phân cấp phân quyền rõ hơn.
Đối với giá đất, ông Tuấn cho biết quá trình thực hiện Luật Đất đai 2024 cho thấy việc định giá đất còn nhiều bất cập. Đây cũng là việc thể chế hóa Nghị quyết 69 sửa đổi các nội dung của Nghị quyết 18. Trong quá trình xây dựng dự thảo luật và thảo luận, đã có rất nhiều ý kiến xung quanh vấn đề này, thậm chí trong nội bộ cơ quan soạn thảo cũng còn nhiều điểm chưa được thống nhất.
Một ví dụ được ông đưa ra là việc áp dụng bảng giá đất. Hiện nay, có ý kiến cho rằng bảng giá đất của Nhà nước chỉ nên áp dụng cho mục đích thu thuế, cho thuê đất. Tuy vậy, khi bồi thường cho người dân, nếu chỉ căn cứ vào bảng giá đất này thì khó có được sự đồng thuận, vì người dân luôn cảm thấy thiệt thòi. Ngược lại, nếu áp dụng giá thị trường thì sẽ phát sinh nhiều vướng mắc khác.
Ông Tuấn cho rằng cần một cơ chế bồi thường thống nhất, minh bạch, tránh “xin - cho”, đồng thời bảo đảm về tài khóa. Thực tế cho thấy, nếu áp dụng một cách máy móc bảng giá vào bồi thường dễ phát sinh khiếu nại. Ngược lại, nếu chạy theo “giá thị trường” mà thiếu chuẩn mực và phương pháp định giá rõ ràng thì sẽ nảy sinh vướng mắc khác.
Do đó, ông Tuấn cho rằng cần cơ chế định giá bồi thường độc lập, cập nhật, có phương pháp và dựa trên dữ liệu tin cậy. Thực tế, người dân khi bị thu hồi đất đã chịu nhiều thiệt thòi, vì vậy“cần tính toán phương án bồi thường thỏa đáng, hợp lý nhất cho người dân, để đảm bảo quyền lợi, hạn chế khiếu nại, đồng thời tạo sự đồng thuận xã hội.
Đây là vấn đề rất khó, tốn nhiều thời gian thảo luận và sẽ còn tiếp tục được đưa ra tại Quốc hội để hoàn thiện. Ông bày tỏ hy vọng trong thời gian tới, sẽ có thêm nhiều đóng góp, giải pháp để xây dựng cơ chế bồi thường công bằng, khả thi hơn.
Ông cập nhật đến nay đã có nhiều nội dung được tiếp thu qua các vòng lấy ý kiến và thẩm định, song một số vấn đề vẫn vượt ra ngoài phạm vi điều chỉnh của dự thảo nên cần được cụ thể hóa thêm ở cấp nghị định, thông tư. Nhìn chung, phần quy định trong luật còn “mỏng”, đòi hỏi hệ thống văn bản dưới luật phải chi tiết, khả thi hơn để bảo đảm tính thống nhất khi triển khai.
