Người lập nên nhóm trà đặc biệt ấy là nhà báo Uyên Viễn. Nhóm ra đời ngày 26.9.2012 tại TP.HCM, chính thức hoạt động 26.7.2016. Mượn tên gọi một công án thiền của thiền sư Triệu Châu (778 - 897) để đặt tên cho nhóm là Uống trà đi, Uyên Viễn giải thích: "Tôi tập hợp người yêu trà, thông qua trà chia sẻ trước hết là đam mê, sau là những khía cạnh khác của cuộc sống. Chúng tôi tụ lại với nhau rất chân phương, hồn nhiên và bình đẳng, lấy trà làm trung tâm kết nối người cùng đam mê. Chọn tên nhóm dựa theo công án thiền "Uống trà đi!" cũng là cách để thể hiện sự vô ngã trong đam mê với trà ở các thành viên".
Theo nhà báo Uyên Viễn, tinh thần chủ đạo của nhóm hướng đến sự lành mạnh, không thu hút câu kéo, ai đồng cảm thì hội tụ vào, ai không hợp sẽ tự tách ra. Tất cả tùy duyên tương ngộ, không xem ai đối nghịch mà chỉ có những người bạn cảm thông và chưa cảm thông.
Nhóm Uống trà đi giao lưu cùng bạn trà từ Đài Loan với chủ đề Chân vị lưu hương
ẢNH: LAM PHONG
Tôn vinh trà
Nhìn lại các hội nhóm về trà và sản phẩm liên quan đến trà thành lập tự phát trong 20 năm trở lại đây, nhóm Uống trà đi đang có số lượng thành viên chất lượng cùng sinh hoạt ổn định, thông qua những việc làm thiết thực, phi lợi nhuận. Nhóm tự định ra bộ nội quy gồm 6 "Không" với những điều như: không bán trà dưới mọi hình thức mang danh nghĩa nhóm Uống trà đi; không tranh biện, khích bác, xúc xiểm; không vì lợi dưỡng mà hại người hại vật; không lôi kéo, giăng bẫy, bày mưu lập kế và thỏa hiệp với điều xấu ác…
Từ chung đam mê, trưởng nhóm và các thành viên lập kế hoạch định kỳ họp mặt theo tháng, theo quý, theo năm, cùng những hoạt động cụ thể. Giản đơn nhất là những buổi họp trà bàn sâu một chủ đề nhất định, chia sẻ thông tin về trà cho người tham gia. Nhà báo Uyên Viễn cho biết: "Điều chính yếu là chia sẻ, cung cấp kiến thức thực tiễn về trà Việt. Trung bình 2 tháng một lần, sẽ làm hội ngộ lớn, còn sinh hoạt nhóm nhỏ diễn ra tùy hứng".
Nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng (thành viên Uống trà đi) trình diễn trong một lần họp nhóm
ẢNH: NVCC
Các hoạt động họp nhóm đều nhắm vào những chủ đề liên quan đến trà, Uyên Viễn nói thêm: "Ví dụ khi đến vụ trà xuân, tôi chủ động tìm mua từ các nhà sản xuất, hoặc kêu gọi tài trợ nguồn trà, sau đó tổ chức cho mọi người nếm thử, trải nghiệm. Các phẩm trà công khai nguồn gốc, xuất xứ, đơn vị chế biến. Mọi người cùng đánh giá theo thang điểm nhóm đưa ra, sau đó thu thập nhận xét, gửi lại các nhà sản xuất để họ hiểu được thế mạnh, điểm yếu, qua đó điều chỉnh hoặc phát huy sản phẩm tốt hơn. Trong các buổi hội ngộ ấy tôi cũng mời thêm chuyên gia dinh dưỡng, các nhà văn hóa, nhà nghiên cứu… để có thể chia sẻ thêm kiến thức về trà ở góc độ chuyên môn cho mọi người".
Tai nghe mắt thấy
Trong bối cảnh thị trường trà huyền ảo, thật giả khó lường, để giúp người mới bắt đầu chơi trà, Uống trà đi có cách làm thực tế là mời các nhà sản xuất uy tín về giao lưu cùng nhóm.
Minh Trang, thành viên kỳ cựu của nhóm từ những ngày đầu thành lập, cho hay: "Được gặp trực tiếp người sản xuất, có thể học thêm nhiều điều, nhất là những mặt hạn chế, khó khăn họ đang đối mặt. Đặc biệt với trà shan cổ thụ, vùng nguyên liệu thường ở nơi sâu xa, khó tiếp cận, được trực tiếp gặp gỡ người làm trà giúp hiểu rõ hơn về sản phẩm, hiểu về vùng trà, qua đó dễ dàng chọn được loại trà phù hợp sử dụng".
Thăm công xưởng của nhà sản xuất trà Hà An (H.Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang)
ẢNH: NVCC
Sau quá trình trải nghiệm sản phẩm, gặp gỡ nhà sản xuất, có một hoạt động thiết thực và quý giá hơn với Uống trà đi. Đó là nhóm đi về các vùng trà, từ trà trồng công nghiệp trong Nam ngoài Bắc cho đến trà shan cổ thụ núi cao ở Đông - Tây Bắc Việt Nam, gần như đủ hết trên bản đồ trà Việt. Mỗi chuyến đi, lại thêm kiến thức cho người yêu trà được mở mang, thêm nhiều mối quan hệ gắn kết được xác lập.
Mục đích về vùng trà được trưởng nhóm đúc kết ngắn gọn: "Có là người yêu trà thực sự, bạn sẽ mong đến tận vùng trà, ngồi dưới gốc trà. Khi hái lá, đem về xưởng, tham gia công đoạn sản xuất, mới thấy làm ra phẩm trà uống là cả kỳ công, không dễ dàng như tưởng tượng. Qua đó thêm trân quý công sức của người trồng trà, làm trà, kiến thức trà cũng sẽ chuẩn mực, khách quan, thực tế và vững vàng hơn".
Việc nghĩa nơi chén trà
Ngồi ở thành thị trước chén trà, nhấp một ngụm, có thể dễ dàng phê phán, đánh giá và nhận xét thậm chí có phần gay gắt một phẩm trà không vừa miệng. Tuy nhiên, góc nhìn sẽ khác nếu đi về vùng trà, đặc biệt là những vùng xa xôi, chỉ trong đất Việt nhưng phải mất đôi ba ngày mới đến, chứng kiến nông dân vất vả đi hái trà trong điều kiện sống thiếu thốn, chống chọi với thiên tai qua các mùa mưa lũ. Hiểu được cơ cực người làm trà, chén trà khi ấy, không chỉ là giá trị, là phong vị núi rừng, không chỉ là ngọt hậu, hay đắng chát, mà đậm tình bao dung. Tiếp xúc sâu đậm với trà, mới thấy trà vẫn cứ là trà, hay dở do con người định, người tốt ắt sẽ gặp phẩm trà xứng hợp.
Các thành viên Uống trà đi thăm rừng trà shan cổ thụ Lùng Vài, Hà Giang
ẢNH: NVCC
Và lại thêm một gắn kết mới của những người Uống trà đi và các nông hộ nơi có cây trà, nói như Uyên Viễn là: "Để cảm ơn những người làm trà, nhóm đi đến tận nơi, biết được người bản địa đang thiếu thốn điều gì. Khi về, vận động thành viên ở mỗi lần hội ngộ bằng hình thức đem tặng trà, trà cụ, tranh, đồ sưu tầm… để đấu giá gây quỹ. Sau đó, nhóm mua hạt giống trà, mua bồn đựng nước, tặng học bổng, mua gia súc cho các gia đình, mua nhu yếu phẩm cho học sinh mầm non…".
Câu chuyện từ tách trà, hiểu thêm về trà, về nguyên liệu, về vùng trà và người sản xuất trà, như một khởi đầu, từ đó mở ra bao mối tình thân. Từng thành viên trong nhóm Uống trà đi qua mỗi chuyến đi lại là cơ hội tiếp nối, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm cho đồng bào. Những việc nhỏ ấy, vừa nâng tầm tri thức về trà, vừa thêm trân trọng cộng đồng, trân trọng cây trà và cũng là cách để các thành viên của nhóm tôn vinh trà Việt - "vàng xanh" của núi rừng Việt Nam.
(còn tiếp)
