Liệu còn ai nhớ tới BlackBerry không? Nếu là một người dưới 30 tuổi, nhiều khả năng họ sẽ nghĩ về một loại trái cây. Nhưng không. BlackBerry từng là chiếc điện thoại thông minh phổ biến nhất cách đây 20 năm. Vào giữa những năm 2000, ai cũng thích bàn phím QWERTY và khả năng nhận email ngay lập tức của nó. Đây đều là những tính năng nghe rất “wow” trong thời đó!
BlackBerry thực sự rất ngầu. Nhiều người từng mê mệt chiếc điện thoại này, và cũng phải khá lâu sau mọi người mới bắt đầu đổi sang một thiết bị mới có tên là Apple iPhone. Cái tên này thì chắc quen thuộc với nhiều người hơn!
BlackBerry từng nằm trong nhóm các công ty giá trị nhất thế giới và là niềm tự hào của Canada, nơi hãng được thành lập. Cổ phiếu của hãng đạt đỉnh hơn 140 USD vào tháng 5/2008, sau đó lao dốc khi người tiêu dùng ồ ạt chuyển sang iPhone trong những năm tiếp theo. Hiện nay, cổ phiếu BlackBerry chỉ còn khoảng 3,65 USD. Đó là mức mất giá khổng lồ hơn 97%.
Vậy điều gì đã xảy ra? BlackBerry sở hữu một mô hình kinh doanh cực kỳ sinh lợi vào thời điểm đó. Nếu cạnh tranh trực tiếp với Apple, họ sẽ phải từ bỏ công thức thành công này và chấp nhận nguy cơ sụt giảm mạnh về doanh thu và lợi nhuận. Với một công ty đại chúng, việc xoay trục mạnh mẽ như vậy là vô cùng khó. Cổ đông không thích điều đó — họ muốn thu nhập tăng trưởng ổn định, chứ không phải những biến động lớn đầy rủi ro.
Vì vậy, BlackBerry tiếp tục kiên định với hướng đi cũ trong vài năm, và khi buộc phải thay đổi thì đã quá muộn: Mọi người đều đã “nghiện” iPhone chứ không còn “CrackBerry” (biệt danh xưa của BlackBerry) nữa.
Apple đã chiến thắng tuyệt đối trong cuộc cách mạng di động. Giá cổ phiếu của họ tăng hơn 3.000% kể từ tháng 5/2008, và hiện giá trị vốn hóa đạt 3,33 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, một cuộc cách mạng công nghệ mới đã bắt đầu. Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) đang thay đổi ngành công nghiệp một cách sâu rộng, và một số người ở Phố Wall lo ngại rằng Apple có thể đang đối mặt với chính “khoảnh khắc BlackBerry” của mình.
Cụm từ ấn tượng này xuất hiện ngay trong tiêu đề báo cáo nghiên cứu mới hôm thứ sáu của Dan Ives, nhà phân tích công nghệ tại Wedbush Securities. Trong một động thái khác thường so với giọng điệu lạc quan quen thuộc, Ives đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc với Apple: Hãy nhanh chóng lao vào AI hoặc sẽ trở thành BlackBerry tiếp theo.
Trong khi các đối thủ như OpenAI, Microsoft, Google, Meta và Amazon đang bứt phá mạnh mẽ trong đổi mới AI, Ives cho rằng Apple lại “ngồi trên ghế băng trong công viên uống nước chanh” và chỉ quan sát, thay vì nhập cuộc.
Với 2,4 tỷ thiết bị iOS và 1,5 tỷ chiếc iPhone đang hoạt động, Apple đang sở hữu nền tảng vô song, nhưng họ có nguy cơ lãng phí lợi thế này nếu không tung ra một chiến lược AI táo bạo, Ives viết.
Nhà phân tích này đã nêu ra ba chiến lược then chốt để Apple tránh một “khoảnh khắc BlackBerry”:
Thâu tóm Perplexity: Startup công cụ tìm kiếm gốc AI này có thể trở thành nền tảng cho Siri phiên bản cải tiến. Ives đánh giá công nghệ của Perplexity là “một trong những ấn tượng nhất trong thế giới AI” và cho rằng một thương vụ mua lại trên 30 tỷ USD là cái giá nhỏ so với tiềm năng kiếm tiền từ AI của Apple. (Người phát ngôn của Perplexity cho biết họ “không biết về bất kỳ cuộc đàm phán M&A nào liên quan đến công ty”).
Thu hút nhân tài AI từ bên ngoài: Ives cho rằng tốc độ đổi mới của Apple đã chững lại, so sánh các sản phẩm mới đây với những tập phim lặp lại của “Back to the Future”. Ông kêu gọi Apple thay đổi hàng ngũ lãnh đạo bằng các chuyên gia AI bên ngoài, cảnh báo rằng đội ngũ hiện tại, bao gồm cả Tim Cook, đang “dậm chân tại chỗ”.
Tăng cường hợp tác với Google Gemini: Bất chấp các rào cản pháp lý, Ives tin rằng Apple phải tích hợp sâu chatbot AI Gemini của Google vào hệ sinh thái iPhone. Ông cho rằng OpenAI không phải là đối tác lâu dài khả thi và Apple đang cạn dần thời gian để đặt cược.
Khi các fan trung thành của Apple bắt đầu khó chịu với công ty mà họ yêu thích, đó là lúc cần chú ý.
Thông điệp rất rõ ràng: Apple cần ngừng đứng ngoài nhìn bữa tiệc AI và bắt đầu dẫn dắt cuộc chơi.
Theo: BI
