TS Lê Xuân Nghĩa: Nghị quyết 68 đưa chúng ta từ ngõ hẹp ra đường lớn

4 trụ cột sẽ đỡ ngành, lĩnh vực nào

TS Lê Xuân Nghĩa cho biết: "Đề tài kinh tế tự lực, tự cường tôi thấy hay đến mức kinh ngạc. Đây là chủ đề không chỉ bây giờ mà có thể thảo luận lâu dài mươi mười lăm năm sau vẫn là đề tài quan trọng. Đề nghị Báo Thanh Niên duy trì đề tài kinh tế tự lực, tự cường trên tất cả số báo trong thời gian dài. Việt Nam là nền kinh tế thị trường, kinh tế tư nhân mà không tự lực, tự cường thì thua". 

Theo ông Lê Xuân Nghĩa, Thái Lan, Philippines… hoàn toàn là nền kinh tế tư nhân. Năm 1960, GDP bình quân đầu người của Philippines ở mức 120 USD, còn Hàn Quốc 80 USD, Trung Quốc 60 USD. Nay, Hàn Quốc đã gấp 5 lần Philippines, Trung Quốc gấp 4 - 5 lần… Nói như vậy thể thấy, Nghị Quyết 68 vô cùng quan trọng, cho chúng ta đi từ ngõ hẹp ra đường lớn. 

ẢNH: ĐỌC LẬP

"Vậy Việt Nam tự lực tự cường đến đâu?", TS Lê Xuân Nghĩa đặt câu hỏi và phân tích: Mỗi năm Việt Nam xuất khẩu 400 tỉ USD, trong đó 300 tỉ USD của nước ngoài (FDI), DN Việt vỏn vẹn có 100 tỉ USD xuất khẩu. Trong 100 tỉ USD này thì 50 tỉ USD là về lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp. Còn lại toàn bộ công nghiệp chỉ chiếm 50 tỉ USD chủ yếu giày da, dệt may, nhựa, đồ gỗ… Hàm lượng nội địa trong 300 tỉ USD xuất khẩu của FDI chỉ chiếm 1,7%. "Như vậy, 50 tỉ USD xuất khẩu nông nghiệp thì 90% là hàm lượng nội địa, còn 50 tỉ USD xuất khẩu công nghiệp thì hàm lượng là 35% nội địa, coi như xuất khẩu hộ", ông Nghĩa nhấn mạnh.  

"Lâu nay, Việt Nam luôn trải thảm cho doanh nghiệp nước ngoài vào để tăng GDP thì nay lần đầu tiên Tổng Bí thư nói rằng chúng ta xuất khẩu lao động tại chỗ và ô nhiễm môi trường. Tôi nói thẳng, hiện nay ngành công nghiệp Việt Nam còn non trẻ mà mở toang thị trường thì chiến đấu với các ông lớn thì chịu sao được?" ông Nghĩa ví von. Dẫn một câu chuyện về một liên doanh 20 góp vốn với nước ngoài nhưng sau đó không được cchuyển giao công nghệ. Ông Nghĩa nói thẳng là phía đối tác sẽ không chuyển giao công nghệ, mà sơ sẩy một phát là DN nội địa có thể rủi ro.

Đầu tư vào khoa học công nghệ

Ông Lê Xuân Nghĩa cho rằng phải hướng nguồn vốn ngắn hạn và trung hạn vào những lĩnh vực có giá trị gia tăng cao nhất để tạo ra nền tảng về tài chính. Có 2 khu vực có giá trị gia tăng cao nhất, đầu tiên là nông nghiệp. Nông nghiệp xuất khẩu 50 tỉ USD nhưng trong đó 45 tỉ USD của người Việt, còn công nghiệp xuất khẩu 50 tỉ USD nhưng chỉ 17 tỉ USD của người Việt. Vì thế, Ngân hàng Nhà nước nên có định hướng bởi nông nghiệp là nền tảng phát triển lâu dài của chúng ta. Khu vực thứ 2 là dịch vụ. Dịch vụ có tính độc lập và tự chủ khá cao nhưng điều quan trọng là làm sao biến dịch vụ như du lịch sánh vai với các nước trong khu vực. Hiện dịch vụ chiếm 40% GDP nên trong trường hợp không khai thác dịch vụ như du lịch, khai thác biển thì sẽ thua thiệt.

Ông Nghĩa khẳng định, về lâu dài, tự lực tự cường phải có khoa học công nghệ. Mặc dù kinh tế toàn cầu có những chuỗi phân phối lẫn nhau nhưng phải làm chủ khoa học công nghệ. Thuỵ Sĩ có 3 ngân hàng bậc nhất châu Âu nhưng đây không phải là giúp họ tự chủ được, mà là nhờ khoa học công nghệ. Thụy Sĩ tự chủ công nghệ sản xuất được máy bay, xe tăng… Do đó, dù có 7 triệu dân nhưng không nước nào bắt nạt họ được. Họ tự lực tự cường về kinh tế và quốc phòng. Các nước trên thế giới hiện nay đầu tư vào đầu tư khoa học công nghệ rất lớn, chẳng hạn Mỹ chi 1.100 tỉ USD đổ vào các viện kinh tế tư nhân, đầu tư cho khoa học công nghệ để phát triển chip thế hệ mới, công nghệ AI. Nhật Bản 3 gói kích thích cũng 210 tỉ USD. Trung Quốc 3.000 tỉ USD đổ vào AI, robot điện tử mới… Trong khi mấy năm qua, Việt Nam chỉ mới giải ngân 500 tỉ đồng. "Việt Nam cần đổ thêm tiền vào khoa học công nghệ, dành một nguồn lực lớn thì mới tự lực tự cường được. Chính phủ cần nguồn lực thích đáng đầu tư vào khoa học công nghệ, vào công ty tư nhân chứ không lập ra viện nghiên cứu rồi 2 - 3 năm sau vào ngăn kéo" ông Lê Xuân Nghĩa cho hay.