Tại hội thảo "Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới" do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức sáng 19/3, các chuyên gia, doanh nghiệp đã đóng góp ý kiến, đề xuất hướng phát triển mới cho từng loại hình doanh nghiệp, góp phần vào mục tiêu hiệu lực, hiệu quả theo hướng đổi mới, sáng tạo để gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Phát biểu tại hội thảo,TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia dự báo, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất hai lần trong các đợt tháng 9 và tháng 12 trong năm 2025.
TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia. (Ảnh: Hạ An).
Tỷ giá khó dậy sóng
Lý giải về dự báo này, TS. Lực chỉ ra rằng, từ cuối năm 2024 Mỹ đã bắt đầu lộ trình giảm lãi suất khi nền kinh tế xấu đi. Thêm vào đó, lạm phát của Mỹ cũng đã giảm tạo dư địa cho Fed hạ lãi suất. Năm nay, tuy rằng chính sách của ông Trump là giữ cho đồng USD mạnh song với nền kinh tế đã yếu đi rõ rệt, Fed vẫn phải tiếp tục hạ lãi suất.
Chính vì vậy, tỷ giá năm 2025 sẽ diễn biến tích cực hơn. Từ đầu năm đến nay, VND biến động "khá êm", chỉ giảm khoảng 0,4%. Trong khi đó, kiều hối đạt 15 tỷ USD tạo tác động tích cực cho điều hành tỷ giá.
Năm 2024, USD Index tăng 6,5% nhờ Fed giữ lãi suất cao và kinh tế Mỹ tăng tốt 2,8% đã khiến đa số đồng tiền mất giá so với USD. Bước sang năm 2025, USD đã mất giá 4,3% vì vậy, tỷ giá khả năng cao sẽ không phải câu chuyện cần lo lắng năm nay.
"Tỷ giá trong hai tháng vừa qua biến động nhẹ nhàng, thậm chí đồng USD còn mất giá. Lạm phát cơ bản trong tầm kiểm soát. Cung tiền tăng, song vòng quay tiền vẫn chậm, hiện ở mức 0,67 lần, nhích hơn chút so với năm 2024 là 0,65 lần", TS. Lực thông tin.
Với lãi suất, ông Lực đánh giá không cần lo về chính sách lãi suất điều hành. Bởi lãi suất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hiện không có tác dụng nhiều với thị trường", ông nói.
Ông Lực nhấn mạnh, NHNN cần xem lại chính sách tiền tệ để sát hơn với thị trường, chỉ dẫn cho thị trường. Hiện tại, việc giảm lãi suất giúp một số ngân hàng thương mại cho vay tái cấp vốn với chi phí vốn rẻ hơn.
Rủi ro lớn từ thương mại
Tuy nhiên, theo ông Việt Nam nhìn chung vẫn gặp nhiều thách thức, đặc biệt từ bên ngoài. Chúng ta đã ký hợp đồng 9 tỷ USD tăng cường hợp tác, nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ.
Rủi ro lớn của Việt Nam với thế giới là chính sách thương mại. Rủi ro này tăng mạnh lên trong bối cảnh chiến tranh thương mại và tăng trưởng toàn cầu dự kiến giảm. Với Việt Nam, số liệu hai tháng đầu năm 2025 tích cực và chúng ta đang phấn đấu trên 8% trở lên trong năm 2025.
Tháng 1 vừa qua âm do chu kỳ Tết và bắt đầu tác động từ chiến tranh thương mại. Tháng 2 phục hồi song chưa bằng giai đoạn trước. "Bộ Chính trị và Chính phủ đặt mục tiêu xuất khẩu 12% là rất thách thức, tôi dự báo chỉ đạt khoảng 8%", ông Lực nói.
Vị chuyên gia này cũng nhấn mạnh cần cảnh giác với câu chuyện rủi ro về trung chuyển hàng hóa để trốn thuế, trốn xuất xứ bởi Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ tăng 23%, song nhập khẩu từ Trung Quốc tăng 30% trong năm 2024.
Trong khi đó, Chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump rất chú trọng vào các vấn đề thương mại, quy trình rà soát của họ rất nhanh chỉ có va tuần và áp thuế cả các đồng minh. Vì vậy, đây sẽ là rủi ro rất lớn đối với cả nền thương mại trong nước và các doanh nghiệp.
Nếu bị Mỹ đánh giá là Việt Nam đang trung chuyển hàng hoá để trốn thuế, trốn xuất xứ nền kinh tế sẽ chịu thiệt hại rất lớn. Vì vậy, TS. Lực khuyến nghị các doanh nghiệp cần chuyển trạng thái, minh bạch hóa xuất xứ hàng hóa Việt Nam.
Ngoài ra, chuyên gia cũng nhấn mạnh, vốn đầu tư cũng rất quan trọng, là yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng. Trong đó, đầu tư tư nhân tăng vẫn khá thấp chỉ đạt 7,7% trong năm 2024.
Bù lại, đầu tư công giải ngân rất tốt, tăng 21,7% so với cùng kỳ năm trước. Năm nay chỉ tiêu giải ngân đầu tư công là 830.000 tỷ đồng, cộng vốn chuyển tiếp là gần 900.000 tỷ đồng đầu tư công, tăng 25% so với năm ngoái, đây là mức tăng rất lớn.
Nếu giải ngân tốt, đây là động lực quan trọng, đặc biệt hoàn thành dự án trọng điểm quốc gia. Về tiêu dùng, phục hồi tích cực song tiêu dùng thực 2024 chỉ tăng gần 6%, 2 tháng đầu năm tăng khoảng 6% - tốt nhưng bằng 2/3 so với trước dịch. Rõ ràng sức cầu vẫn yếu, cần nghiên cứu từ Trung Quốc xem họ kích cầu thế nào. Đó là một hướng để đạt mục tiêu GDP, TS. Lực khuyến nghị.
Đối với các gợi ý giải pháp với doanh nghiệp, nhà đầu tư, ông Lực cho rằng cần tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lãi suất…; tiết giảm chi phí, tinh giản quy trình, bộ máy; nắm bắt các xu hướng lớn: chuyển đổi kép “xanh hóa và số hóa”; xây dựng và nhất quán thực hiện chiến lược chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và ESG.
Đồng thời, các doanh nghiệp cần đa dạng thị trường, đối tác, chuỗi cung ứng, sản phẩm – dịch vụ, nguồn vốn và tận dụng cơ hội từ các FTA thế hệ mới và từ việc nâng cấp quan hệ Việt Nam với Mỹ, Nhật Bản, Austrlia, Malaysia, Singapore….
