Trung tá quân đội 17 năm bền bỉ "thắp lên một que diêm", con hỏi một câu, lời đáp khiến ai cũng xúc động

Sinh ra và lớn lên ở Lai Châu, Trung tá, nhà báo Hoàng Trường Giang thấu hiểu những khó khăn của trẻ vùng cao. Từng đi bộ 5–10 km đến lớp, quần áo mỏng manh, chân trần không giày dép, anh sớm cảm nhận nỗi thiếu thốn của các em nhỏ.

Từ năm 2008, anh trực tiếp khởi xướng xây dựng các điểm trường, nhà bán trú, công trình nước sạch, phòng đọc sách, đồng thời trao học bổng, chăn áo ấm và hỗ trợ thiên tai, Covid-19. Mỗi năm, anh huy động 1,5–2 tỷ đồng giúp học sinh, thầy cô vùng sâu Tây Bắc và các gia đình quân nhân khó khăn.

Toàn bộ chuỗi hoạt động nằm trong dự án "Thắp lên một que diêm", đã giúp hàng vạn trẻ vùng cao có cơm ăn áo mặc, tiếp tục giấc mơ đến trường. Năm nay, khi đến vòng Chung khảo Giải thưởng Hành động vì cộng đồng – Human Act Prize 2025, anh muốn kể câu chuyện để chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là những cán bộ, chiến sĩ vững vàng nơi tuyến đầu nhưng cũng rất cần sự sẻ chia, động viên.

Từ những điểm trường vùng cao đến hậu phương quân nhân

Ý tưởng "Thắp lên một que diêm" được Hoàng Trường Giang gọi là "duyên thiện lành": khi lần đầu tiên nhìn thấy bức ảnh lớp học ở Sì Lở Lầu, Lai Châu, với những em bé nằm trên nền nhà, chăn đắp chỉ vừa đến mắt cá chân trong mùa đông giá rét, anh tự hỏi: "Sao các con lại khổ như vậy?" Khoảnh khắc ấy thôi thúc anh hành động. Bằng sự nỗ lực của bản thân, hỗ trợ của bạn bè và nhà hảo tâm, Hoàng Trường Giang đã giúp nhiều điểm trường trở nên kiên cố, học sinh có nơi an toàn để học tập.

Không chỉ hết lòng học sinh và người dân vùng cao, Hoàng Trường Giang còn dành nhiều thời gian, tâm huyết giúp đỡ các gia đình quân nhân khó khăn. Cơ duyên cũng đến với anh một cách tình cờ. Trong chuyến đi Trường Sa lần thứ 2 (2014), chứng kiến những khó khăn, vất vả, hiểm nguy và hy sinh thầm lặng của đồng đội, anh tự nhủ "Mình phải có trách nhiệm kể những câu chuyện ấy".

"Mọi người thường nghĩ những người cần giúp đỡ là người già, người bệnh, trẻ em mồ côi hay chịu thiên tai. Ít ai biết rằng, ngay trong lực lượng vũ trang, một số cán bộ chiến sĩ đã nhường cơm xẻ áo, thậm chí hy sinh tính mạng để bảo vệ dân cũng có hoàn cảnh riêng rất khó khăn nhưng vẫn lao động, chiến đấu hết mình vì nhân dân. Khi nhìn hậu phương của họ, tôi thấy những đóng góp, hy sinh thầm lặng ấy cần phải được sẻ chia", anh Giang nói.

Từ 2018 đến nay, dự án "Thắp lên một que diêm" mở rộng hỗ trợ không chỉ trẻ em vùng sâu vùng xa mà còn gia đình cán bộ, chiến sĩ quân đội khó khăn. Chương trình phối hợp với Bộ Chỉ huy quân sự, biên phòng các tỉnh, Ban chỉ huy các đơn vị, với mục tiêu mỗi năm hỗ trợ 3–5 trường học vùng biên giới, kinh phí từ 700 triệu đến 1 tỷ đồng, đồng thời giúp gia đình chiến sĩ 300–500 triệu đồng/năm.

36 điểm trường, 27 tỷ đồng, nhưng còn hơn thế...

"Khi tôi quyết định làm dự án, nhiều người nói đó chỉ là thú vui nhất thời của tuổi trẻ, rồi sẽ chìm vào lãng quên. Nhưng tôi không bỏ cuộc", Trung tá Hoàng Trường Giang chia sẻ.

Vào những thời điểm khó khăn, anh nhận được sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè, nhiều doanh nghiệp và các nhà hảo tâm. 

Sau 17 năm bền bỉ, Trung tá Hoàng Trường Giang đã quyên góp xây dựng được 36 điểm trường, trao hàng trăm suất học bổng, giúp hàng vạn học sinh vùng khó khăn. Tổng kinh phí hỗ trợ đạt khoảng 27 tỷ đồng.

"Bây giờ, con trai tôi cũng thường xuyên đi cùng trong các chuyến thiện nguyện. Có lần cháu hỏi: 'Tại sao mọi người lại khó khăn như vậy, mà tại sao mình lại phải giúp mọi người hả bố?' Tôi trả lời: Bố từng khó khăn, và được mọi người giúp đỡ. Giờ thấy người khác khó khăn, mình cũng phải giúp họ con ạ", Hoàng Trường Giang chia sẻ. Với anh, 17 năm bền bỉ "thắp lên một que diêm" không chỉ là hành trình giúp đỡ người khác, mà còn là quá trình trưởng thành và sống có ý nghĩa.