Theo Live Science, Trung Quốc đang vượt lên trước phần còn lại của thế giới trong việc đặt các trung tâm dữ liệu phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI) xuống đáy biển như một phương án làm mát thay thế.
Trước đây, Mỹ đã tiên phong trong lĩnh vực này với dự án 223 triệu USD của Microsoft. Cụ thể, Microsoft từng tiên phong hơn một thập kỷ trước với Project Natick, khi nhấn chìm một khoang chứa hơn 800 máy chủ dưới đáy biển Scotland. Kết quả cho thấy mô hình này đáng tin cậy, khả thi và tiết kiệm năng lượng hơn.
Theo Neowin, dù từng được kỳ vọng là giải pháp đột phá cho vấn đề lưu trữ dữ liệu, dự án Project Natick của Microsoft với mục tiêu xây dựng trung tâm dữ liệu dưới đáy biển đã chính thức bị khai tử.
Ra mắt vào năm 2016, Project Natick đạt được những thành tựu đáng kể trong quá trình thử nghiệm. Trung tâm dữ liệu dưới biển của Microsoft hoạt động ổn định và có tỷ lệ hỏng hóc thiết bị thấp hơn 8 lần so với trung tâm dữ liệu trên đất liền.
Tuy nhiên, sau 4 năm thử nghiệm, Microsoft đã quyết định ngừng phát triển dự án này. Theo Noelle Walsh, người đứng đầu bộ phận Cloud Operations + Innovation (CO+I) của Microsoft, công ty không có kế hoạch xây dựng thêm bất kỳ trung tâm dữ liệu dưới biển nào.
Dù không được tiếp tục triển khai, Project Natick vẫn mang lại nhiều bài học quý giá cho Microsoft, đặc biệt là về hoạt động và độ bền của máy chủ dưới môi trường biển. Những kiến thức này sẽ được áp dụng vào các dự án khác của công ty trong tương lai.
Microsoft cho biết họ sẽ tiếp tục sử dụng Project Natick như một nền tảng nghiên cứu để khám phá các công nghệ mới, chẳng hạn như làm mát bằng chất lỏng, nhằm nâng cao độ tin cậy và tính bền vững của trung tâm dữ liệu.
Quyết định từ bỏ Project Natick của Microsoft có thể là một bước lùi, nhưng cũng mở ra cơ hội để công ty tập trung vào các giải pháp mới, hiệu quả và bền vững hơn, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu về dịch vụ trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng tăng cao.
Trong khi đó, dự án Hailanyun của Trung Quốc tiến từ dự án thí điểm ở Hải Nam (12/2022) tới trung tâm thương mại chỉ trong chưa đầy 30 tháng – đây là kỷ lục mà chưa ai làm được, kể cả dự án Natick của Microsoft. Hailanyun – công ty đứng sau dự án Thượng Hải cho biết, theo đánh giá của Viện Thông tin và Truyền thông Trung Quốc, cơ sở này tiêu thụ ít hơn ít nhất 30% điện năng so với trung tâm trên đất liền nhờ khả năng làm mát tự nhiên.
Ngoài ra, trung tâm còn kết nối với một trang trại điện gió ngoài khơi, dự kiến cung cấp 97% nhu cầu điện. Giai đoạn đầu của dự án sẽ có 198 giá máy chủ, chứa từ 396 đến 792 máy chủ AI, và dự kiến đi vào hoạt động tháng 9 tới.
Mới đây, theo AFP, các trung tâm dữ liệu vốn tiêu tốn nhiều điện năng và sinh nhiệt lớn, nên một công ty Trung Quốc đang lên kế hoạch nhúng khoang máy chủ xuống biển gần Thượng Hải với hy vọng giải quyết bài toán năng lượng trong lĩnh vực điện toán.
Tại một bến tàu gần thành phố này, công nhân đang hoàn thiện một khoang hình trụ màu vàng lớn. Đây là một nỗ lực thử nghiệm mô hình hạ tầng công nghệ mới, dù vẫn còn nhiều nghi ngờ xoay quanh tác động của dự án.
Các trang web và ứng dụng trên toàn cầu đều phụ thuộc vào các trung tâm dữ liệu vật lý để lưu trữ thông tin, trong khi sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang đẩy nhu cầu xây dựng các cơ sở này tăng vọt.
“Hoạt động dưới nước có những lợi thế vốn có”, ông Yang Ye, Phó Chủ tịch công ty thiết bị hàng hải Highlander, đơn vị đang phát triển dự án tại Thượng Hải cùng các doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực xây dựng cho biết.
Các máy chủ đặt dưới nước được làm mát nhờ dòng chảy đại dương, thay vì phải dùng hệ thống làm mát bằng không khí hoặc bốc hơi nước vốn tiêu tốn rất nhiều năng lượng trên đất liền. “Các cơ sở dưới nước có thể tiết kiệm khoảng 90% năng lượng tiêu thụ cho hệ thống làm mát”, ông Yang chia sẻ.
Tại Trung Quốc, các khoản trợ cấp của chính phủ đang giúp thúc đẩy xu hướng này – Highlander từng nhận được 40 triệu NDT (tương đương 5,62 triệu USD) cho một dự án tương tự tại tỉnh Hải Nam năm 2022, hiện vẫn đang vận hành.
“Thực tế, việc hoàn thiện trung tâm dữ liệu dưới nước gặp nhiều thách thức kỹ thuật hơn dự kiến ban đầu”, kỹ sư Zhou Jun, người tham gia dự án Thượng Hải của Highlander chia sẻ. Các bộ phận được chế tạo riêng lẻ trên đất liền rồi mới được lắp ráp và hạ xuống biển, sử dụng nguồn điện gần như hoàn toàn từ các trang trại điện gió ngoài khơi.
Thách thức lớn nhất khi đặt một cấu trúc như vậy dưới nước là giữ cho bên trong luôn khô ráo và chống ăn mòn do nước biển. Để khắc phục, dự án sử dụng lớp phủ bảo vệ bằng thép có chứa các mảnh thủy tinh siêu nhỏ cho vỏ khoang chứa máy chủ. Ngoài ra, một thang máy sẽ được lắp đặt nối giữa phần khoang chính và phần nổi trên mặt nước, cho phép đội kỹ sư bảo trì tiếp cận dễ dàng hơn.
