Các nhà khoa học nước này khẳng định ngành vũ trụ Trung Quốc đang chuyển mình sang một mô hình chế tạo mang tính cách mạng.
Theo SCMP, phương thức mới sẽ cho phép chế tạo tên lửa và vệ tinh hiệu quả như các nhà máy ô tô sản xuất xe. Cách làm này, được gọi là “hệ thống kéo sản xuất dựa trên nhu cầu thực tế từ khâu lắp ráp cuối cùng” (final assembly pull), dựa trên triết lý sản xuất tinh gọn (lean manufacturing) của ngành ô tô.
Năm 2024, Mỹ thực hiện 158 vụ phóng lên quỹ đạo, phần lớn do SpaceX thực hiện, trong khi Trung Quốc mới đạt 68 lần. Để cạnh tranh, Trung Quốc cần một hệ thống sản xuất có quy mô và hiệu suất cao hơn. SCMP cho biết, đến năm 2045, khối lượng tải trọng phóng lên quỹ đạo toàn cầu có thể đạt 170.000 tấn mỗi năm, đòi hỏi mô hình sản xuất công nghiệp hóa mạnh mẽ.
Khác với phương thức truyền thống “đẩy” (push), vốn sản xuất linh kiện dựa trên dự báo và lịch trình phóng dẫn tới tình trạng chậm tiến độ và tồn kho, hệ thống “kéo” (pull) chỉ lấy linh kiện khi công đoạn tiếp theo có nhu cầu. Phương thức này được Toyota khởi xướng giữa thế kỷ 20 và sau đó lan rộng toàn cầu. Với cách tiếp cận này, linh kiện được cung ứng đúng số lượng, giảm lãng phí và loại bỏ nút thắt sản xuất, từ đó rút ngắn đáng kể thời gian hoàn thành.
Ngành công nghiệp vũ trụ Trung Quốc hiện đang áp dụng mô hình này cho sản xuất tên lửa và vệ tinh. SCMP mô tả: “Từ khâu lắp ráp cuối cùng tới lắp ráp hệ thống con, từ linh kiện tới nguyên liệu thô, mỗi bước chỉ khởi động khi có tín hiệu từ bước tiếp theo”.
Chiến lược mới này đòi hỏi sự phối hợp trên toàn quốc, huy động doanh nghiệp nhà nước, viện nghiên cứu và cả các nhà cung ứng tư nhân. Trong một báo cáo tháng 7, Giám đốc thông tin Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC), ông Vương Quốc Thanh, khẳng định: “Đây là sự chuyển đổi mang tính hệ thống và có tính đột phá đối với mô hình sản xuất hiện tại”.
Trung Quốc cũng chuyển từ dây chuyền cố định sang các hệ thống lắp ráp mô-đun, linh hoạt, trong đó trung tâm lắp ráp thông minh sử dụng AI và robot để tự động điều chỉnh quy trình khi cần thiết. Ngoài ra, một nền tảng số hợp tác sẽ kết nối phòng thí nghiệm, nhà cung ứng và nhà máy, thậm chí qua cả mạng bảo mật, cho phép quản lý chuỗi cung ứng theo thời gian thực.
Mô hình mới này không chỉ nâng cao năng lực sản xuất mà còn mở đường cho việc triển khai các chùm vệ tinh quy mô lớn như Guowang, Qianfan và Hongtu-3, giúp Trung Quốc thách thức vị thế thống trị quỹ đạo của SpaceX.
(Theo Interesting Engineering)
