Ngày 3.10, Hội Kiến trúc sư TP.HCM tổ chức tọa đàm và phát động cuộc thi ý tưởng thiết kế mẫu nhà ở xã hội hướng tới giải pháp bền vững, với sự tham dự của nhiều kiến trúc sư, nhà quản lý, doanh nghiệp…
TS Phạm Trần Hải, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, cho biết hiện có 12 nhóm đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội nhưng điều kiện của các nhóm không đồng nhất với nhau. Do vậy, ông Hải cho rằng có thể tạm phân chia thành 4 nhóm để đưa ra mẫu nhà hợp lý, gồm: nhóm thành phần đặc biệt, nhóm thành phần yếu thế, nhóm làm công ăn lương và nhóm thuê nhà trong thời gian ngắn.
Kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM
ẢNH: SỸ ĐÔNG
Tại TP.HCM, ông Hải cho biết qua khảo sát tại thời điểm trước sáp nhập, có gần 900.000 hộ gia đình có nhu cầu về nhà ở xã hội. Kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cũng cho thấy đa số người dân có nhu cầu mua và thuê mua nhà ở xã hội, căn hộ có từ 2 - 3 phòng ngủ. Và TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ xây dựng gần 200.000 căn nhà ở xã hội, tương ứng hơn 20% nhu cầu.
Ông Hải cho rằng nên phát triển nhà ở xã hội ở các đầu mối giao thông công cộng và khu vực phát sinh nhiều việc làm, tập trung nhu cầu nhà ở cho nhóm yếu thế và nhóm làm công ăn lương.
Tại tọa đàm, nhiều kiến trúc sư cho rằng phải thay đổi cách tiếp cận về nhà ở xã hội, không hạ chất lượng để giảm giá nhà, tăng cường các tiện ích xã hội dùng chung phục vụ nhu cầu cư dân.
Kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM cho biết đa số người mua nhà ở xã hội muốn căn hộ 2 - 3 phòng ngủ cho thấy họ có nhu cầu sử dụng lâu dài, có mong muốn đầu tư. Do vậy, các kiến trúc sư không nên "rón rén" khi thiết kế theo hướng ép chỉ tiêu, chất lượng xuống.
TP.HCM sẽ quy hoạch sẵn vị trí làm nhà ở xã hội
Ông Trần Sĩ Nam, Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết từ năm 2026 sẽ tăng tốc đầu tư nhà ở xã hội. Trong quy hoạch sắp tới, TP.HCM xác định sẵn các khu đất làm nhà ở xã hội để thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư.
Về nguồn vốn làm nhà ở xã hội, ông Nam cho biết sẽ sử dụng từ quỹ nhà ở quốc gia, khoản 20% nghĩa vụ khi làm nhà ở thương mại. Riêng nguồn huy động nhà đầu tư ủng hộ sẽ có đơn vị quản lý độc lập, sử dụng riêng để làm nhà ở xã hội.
Ông Trần Sĩ Nam, Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết từ năm 2026 sẽ tăng tốc xây dựng nhà ở xã hội
ẢNH: SỸ ĐÔNG
Ông Nam nhận định quá trình làm thủ tục đầu tư nhà ở xã hội thời gian qua thường kéo dài quá, ít nhất phải mất 2 - 3 năm. Sắp tới, cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu phương án cắt giảm thủ tục về quy hoạch, báo cáo kinh tế kỹ thuật, giấy phép xây dựng.
Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết Thủ tướng chỉ đạo áp dụng mẫu thiết kế điển hình phù hợp cho từng địa bàn để rút ngắn thủ tục đầu tư, đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở xã hội. Hình thức chỉ định nhà đầu tư cũng sẽ được áp dụng đối với một số trường hợp, đồng thời tính toán cách thức giảm lãi suất, kéo dài thời gian vay.
Ông Nam đề nghị các thiết kế nên mở rộng không gian dùng chung để người dân sử dụng thay vì phải làm trên nhà. "Nhà ở xã hội không chỉ để ở mà cần dành không gian đáng kể để phục vụ cuộc sống người dân. Như chọn quán cà phê để làm việc thì view phải thế nào?", ông Nam dẫn chứng, đồng thời khuyến nghị tính toán bố trí không làm việc cho ban quản trị chung cư, văn phòng của khu phố, ban bảo vệ an ninh trật tự...
