Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội)
ẢNH: GIA HÂN
Ông cho rằng, với chỉnh thể to lớn đó, TP.HCM không thể khoác chung một cái áo thể chế giống như các địa phương khác trong cả nước mà cần phải có một khung khổ pháp luật khác biệt hơn, rộng mở hơn.
Nói cách khác, nghị quyết sửa đổi cần tạo cơ chế cho TP.HCM có một khoảng trời riêng để tự do sáng tạo và phát triển có kiểm soát.
Đồng tình với những chính sách về phát triển mô hình đô thị TOD, thu hút nhà đầu tư chiến lược, thành lập khu thương mại tự do, song đại biểu Hoàng Văn Cường nhận định, tất cả những đề xuất này "còn có phần khiêm tốn và chưa đủ mạnh mẽ để thực sự tạo một cơ chế đủ mạnh giúp cho TP.HCM tự do sáng tạo, phát triển bứt phá đúng với tiềm năng và vị thế đang có".
Do đó, ông đề nghị rà soát lược bỏ tất cả những nội dung quy định khiến không thể thực hiện được các cơ chế đặc thù, "mà không phải chạy đi xin ai nữa". Dự thảo không nên liệt kê cụ thể, mà cần quy định khái quát mang tính nguyên tắc và các tiêu chí để dựa trên cơ sở đó giao cho HĐND TP.HCM tự quyết định những việc cụ thể, giống như cách soạn dự thảo Nghị quyết của thủ đô.
"Trong trường hợp cần có các quy định đặc thù khác so với các quy định hiện hành thì HĐND ra nghị quyết và báo cáo Chính phủ để Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất", ông Cường nói.
Đại biểu cũng cho rằng đề xuất việc thực hiện cơ chế này sẽ tạo cho TP.HCM một không gian sáng tạo về các cơ chế quản lý mới và trở thành "phòng thí nghiệm về thể chế mới" cho cả nước.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng cho rằng, khung khổ pháp lý phải đi trước để mở đường cho phát triển, càng sửa đổi chậm thì TP.HCM càng mất đi cơ hội cạnh tranh.
"TP.HCM đang hội tụ ba động lực tăng trưởng: không gian kinh tế rộng lớn, liên kết vùng mạnh, đang đứng trước cơ hội hiếm có để định hình mô hình đô thị trung tâm trong tương lai. Một trung tâm toàn cầu phải đảm bảo năng lực cạnh tranh về tài chính, đổi mới sáng tạo và công nghệ", ông Hòa nói.
Để làm được điều này, TP.HCM cần được trao đầy đủ thẩm quyền trong quy hoạch, đầu tư và cơ chế đổi mới phát triển. Theo ông, sửa đổi Nghị quyết 98 cần nâng cấp cho TP.HCM công cụ để thu hút các dự án công nghệ cao, dịch vụ tài chính, năng lượng xanh - những lĩnh vực có khả năng định vị lại vai trò của thành phố trong chuỗi giá trị toàn cầu.
TP.HCM phát triển tốt sẽ kéo theo cả vùng Đông Nam bộ, ĐBSCL
Khi dòng vốn đổ về TP.HCM, không những đem lại nguồn lực mà còn tri thức, công nghệ và nâng cao liên kết vùng của cả đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và Đông Nam bộ. Phát triển theo mô hình siêu đô thị đa trung tâm không thể thiếu hạ tầng giao thông hiện đại, kết nối vùng, liên kết thông minh.
"TP.HCM và ĐBSCL cùng Đông Nam bộ là một vùng liên kết đặc biệt trọng tâm. Nếu TP.HCM phát triển tốt sẽ tạo tiền đề kinh tế phát triển, cả vùng sẽ hưởng lợi thêm", đại biểu Hòa nêu.
Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng)
ẢNH: GIA HÂN
Góp ý cụ thể về đề xuất lập Khu thương mại tự do tại TP.HCM, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) nói, so sánh Thượng Hải (Trung Quốc), Singapore đều cho thấy năng lực phản ứng của bộ máy quản lý trước nhịp vận động của thị trường toàn cầu.
Trong đó, quyền chủ động của địa phương phải được thiết kế cao hơn mức thông thường, đảm bảo quyết sách đi kịp với tốc độ thương mại, tài chính, logistics, những lĩnh vực biến động theo ngày, thậm chí là theo giờ. Theo bà, việc dự thảo trao thẩm quyền cho UBND TP.HCM là định hướng đúng đắn, phù hợp với yêu cầu phát triển và thông lệ quốc tế.
Cạnh đó, nữ đại biểu cũng đề xuất giám sát nhà nước trong khu thương mại tự do phải chuyển từ kiểm tra sang hậu kiểm, dựa trên công nghệ và nguyên tắc minh bạch. Khu thương mại tự do phải được nhìn nhận như một “sân khấu thể chế,” tức là một cơ chế thử nghiệm có kiểm soát của quá trình đổi mới phương thức quản trị quốc gia.
Đặc biệt, định vị khu thương mại tự do TP.HCM như hạt nhân liên kết vùng, kết nối hạ tầng, chuẩn hóa quy trình logistics liên vùng và mở rộng ra các tỉnh vệ tinh trong vùng kinh tế trọng điểm phía nam và Tây nguyên...
