"Tổng thống Donald Trump lại lần nữa nói không đúng sự thật" – nhà lãnh đạo Mulino của Panama viết trên mạng xã hội X hôm 5-3 và nhấn mạnh – "Không có chuyện kênh đào Panama đang trong quá trình bị Mỹ lấy lại. Kênh đào là của đất nước Panama và sẽ mãi mãi thuộc về người dân Panama".
Thông điệp được ông Mulino đưa ra nhằm phản bác bài phát biểu trước quốc hội Mỹ hôm 4-3 của Tổng thống Donald Trump rằng Washington "đã giành lại được" kênh đào Panama.
"Thay mặt cho toàn thể dân tộc Panama tôi phản đối tuyên bố mới này của tổng thống Mỹ" - Tổng thống Panama nhấn mạnh.
Tổng thống Panama Jose Raul Mulino. Ảnh: Jose Raul Mulino
Kênh đào Panama là một trong những tuyến đường thương mại quan trọng nhất đối với Mỹ, với khoảng 40% tổng số tàu container của Washington đi qua tuyến đường thủy này.
Theo ước tính, khoảng 5% lưu lượng hàng hải toàn cầu đi qua kênh đào Panama. Mỹ là nước sử dụng nhiều nhất với 74%, tiếp theo là Trung Quốc với 21%.
Kênh đào dài 82 km nối Thái Bình Dương với Đại Tây Dương, rút ngắn đáng kể hành trình giữa hai khu vực và cho phép tàu thuyền không phải vòng qua tuyến đường dài, nguy hiểm quanh cực Nam Nam Mỹ.
Kênh đào Panama do Mỹ xây dựng, hoàn thành năm 1914, được bàn giao toàn bộ quyền quản lý cho chính quyền Panama vào ngày 31-12-1999 nhưng với điều kiện trung lập và mở cửa cho tàu thuyền của mọi quốc gia.
Những tuyên bố qua lại nêu trên diễn ra trong bối cảnh công ty Mỹ BlackRock đạt thỏa thuận mua lại hầu hết mảng kinh doanh cảng biển toàn cầu của công ty CK Hutchison, có trụ sở Hồng Kông – Trung Quốc.
CK Hutchison nắm giữ Panama Ports Company - công ty sở hữu hợp đồng vận hành và khai thác 2 cảng Balboa và Cristóbal ở hai đầu kênh đào Panama đến hết năm 2047.
Thương vụ "hoán chủ" có trị giá 23 tỉ USD giúp doanh nghiệp Mỹ sở hữu 90% cổ phần Panama Ports Company, tiếp quản 43 cảng, bao gồm 199 chỗ neo đậu tàu tại 23 quốc gia khác nhau. Còn công ty CK Hutchison nhận về 19 tỉ USD tiền mặt, số còn lại doanh nghiệp Mỹ trả sau.
"Chúng tôi rất vui khi thấy các nhà đầu tư Mỹ giành được cổ phần kiểm soát đối với Panama Ports Company, công ty sở hữu cảng Balboa và Cristóbal ở hai đầu kênh đào Panama" – Reuters dẫn thông báo từ một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ.
Thế nhưng, CK Hutchison lại khẳng định thỏa thuận với công ty Mỹ không liên quan đến tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về việc "giành lại" quyền kiểm soát kênh đào Panama.
"Tôi muốn nhấn mạnh rằng thương vụ này thuần túy mang tính chất thương mại và không hề liên quan những tin tức chính trị gần đây về các cảng ở Panama" - ông Frank Sixt, đồng giám đốc điều hành CK Hutchison, quả quyết.
