Cuối cùng, bức màn bí ẩn về tương lai của TikTok tại Mỹ được hé lộ, không phải bằng một thương vụ thâu tóm gọn ghẽ mà bằng sự xuất hiện của một "biệt đội" đầy quyền lực.
Khi Tổng thống Donald Trump đặt bút ký sắc lệnh hành pháp vào ngày 25/9 (giờ Mỹ), ông không chỉ định đoạt số phận của một ứng dụng, mà còn vẽ ra chân dung những người chủ mới của nó: một liên minh gồm các gã khổng lồ công nghệ, những nhà đầu tư sừng sỏ và các ông trùm truyền thông.
Thương vụ trị giá 14 tỷ USD này không đơn thuần là một cuộc chuyển giao tài sản. Nó là một ván cờ phức tạp, nơi mỗi người chơi mang đến một quân cờ chiến lược. Để hiểu ai thực sự thắng trong cuộc đua này, chúng ta cần nhìn vào những gương mặt đứng sau và vai trò của họ trong "liên minh" đặc biệt này.
Bộ 3 trụ cột: Công nghệ, vốn và tầm ảnh hưởng
Thay vì công ty duy nhất, "TikTok USA" được tái cấu trúc dưới quyền kiểm soát của một tập đoàn đầu tư. Nguồn tin từ CNBC cho biết, 3 cái tên giữ vai trò nòng cốt, kiểm soát khoảng 45% cổ phần, chính là Oracle, Silver Lake và MGX. Đây không phải là một sự kết hợp ngẫu nhiên, mà là một cấu trúc được tính toán kỹ lưỡng, dựa trên ba trụ cột chính.
Oracle - Người bảo chứng công nghệ và an ninh
Đứng đầu là Oracle, và người đứng sau nó, tỷ phú Larry Ellison. Vai trò của Oracle không chỉ là một nhà đầu tư rót vốn. Họ là "người bảo chứng" về mặt kỹ thuật và an ninh cho toàn bộ thỏa thuận.
Trước thương vụ, Oracle đã là đối tác lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ của TikTok, một vị thế mang lại cho họ sự am hiểu sâu sắc về hạ tầng của ứng dụng. Trong cấu trúc mới, vai trò này được nâng lên một tầm cao mới: Oracle sẽ chịu trách nhiệm kiểm toán toàn bộ thuật toán của TikTok. Theo Nhà Trắng, thuật toán này sẽ được "huấn luyện lại và vận hành tại Mỹ, ngoài tầm kiểm soát của ByteDance".
Nói một cách đơn giản, Oracle chính là người nắm giữ "chìa khóa kỹ thuật", đảm bảo rằng trái tim của TikTok - thuật toán đề xuất nội dung gây nghiện - hoạt động theo tiêu chuẩn của Mỹ. Sự tham gia của Larry Ellison, một đồng minh lâu năm của Tổng thống Trump và là người giàu thứ hai thế giới, mang lại một lớp bảo vệ vững chắc cả về công nghệ lẫn chính trị.
Silver Lake & MGX - Cỗ máy tài chính
Nếu Oracle là bộ não kỹ thuật, thì Silver Lake và MGX là túi tiền và sự nhạy bén tài chính.
Silver Lake là một trong những quỹ đầu tư cổ phần tư nhân (private equity) hàng đầu thế giới, chuyên tập trung vào công nghệ. Với danh mục đầu tư trải dài từ Airbnb, Tesla đến Waymo, Silver Lake mang đến kinh nghiệm dày dạn trong việc tái cấu trúc và tối đa hóa giá trị cho các công ty công nghệ. Họ biết cách biến một tài sản kỹ thuật số thành một cỗ máy kiếm tiền hiệu quả.
Trong khi đó, MGX, quỹ đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Abu Dhabi, đại diện cho dòng vốn quốc tế hùng mạnh và có tầm nhìn chiến lược. Với sự tập trung vào AI và các công nghệ tương lai (quỹ từng tham gia vòng gọi vốn của OpenAI), MGX không chỉ mang lại tiền, mà còn cả một mạng lưới quan hệ và định hướng phát triển dài hạn cho TikTok trong cuộc đua AI.
Sự kết hợp này đảm bảo TikTok USA có đủ nguồn lực tài chính dồi dào và sự dẫn dắt chiến lược từ những bộ óc hàng đầu phố Wall.
Ngày 25/9 (giờ Mỹ), Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh tại Phòng Bầu dục, chính thức mở đường cho thương vụ tái cấu trúc quyền sở hữu TikTok tại Mỹ (Ảnh: AP).
Những "vệ tinh" quyền lực: Hơn cả một thương vụ kinh doanh
Ngoài bộ 3 trụ cột, Tổng thống Trump còn hé lộ sự tham gia của những cái tên lừng lẫy khác, biến thương vụ này vượt ra ngoài khuôn khổ một cuộc mua bán thông thường.
Rupert Murdoch: Ông trùm truyền thông, người sở hữu đế chế Fox News và Wall Street Journal. Sự góp mặt của gia tộc Murdoch, dù ở quy mô nào, cũng là một tín hiệu cho thấy tiềm năng hội tụ giữa mạng xã hội và truyền thông chính thống. Liệu TikTok có thể trở thành một kênh phân phối mới cho nội dung của Murdoch, và ngược lại?
Michael Dell: Nhà sáng lập, Chủ tịch và CEO của Dell Technologies. Giống như Ellison, Dell là một biểu tượng của ngành công nghệ Mỹ. Sự tham gia của ông củng cố thêm "chất Mỹ" và uy tín công nghệ cho liên doanh mới.
Sự xuất hiện của những nhân vật này không chỉ mang ý nghĩa tài chính. Họ tạo thành một pháo đài gồm những tên tuổi lớn trong giới kinh doanh và truyền thông Mỹ, tạo ra một lớp bảo vệ vững chắc và gia tăng tầm ảnh hưởng cho TikTok USA.
Bài toán hóc búa: Thuật toán và tương lai của người dùng
Trái tim của thương vụ và cũng là thách thức lớn nhất nằm ở thuật toán. ByteDance, công ty mẹ của TikTok, sẽ vẫn nắm giữ cổ phần thiểu số (dưới 20%). Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để tách biệt bộ não của TikTok USA khỏi công ty mẹ?
Giải pháp được đưa ra là một bản sao được cấp phép của thuật toán gốc sẽ được huấn luyện lại hoàn toàn bằng dữ liệu của người dùng Mỹ và vận hành trên nền tảng đám mây của Oracle. Về lý thuyết, điều này tạo ra một phiên bản TikTok độc lập.
Tuy nhiên, đây cũng là rủi ro kinh doanh lớn nhất.
Đầu tiên là trải nghiệm người dùng. Liệu thuật toán "made in USA" có giữ được sự kỳ diệu đã thu hút hàng trăm triệu người dùng? Bất kỳ thay đổi nào, dù nhỏ, cũng có thể khiến người dùng quay lưng, như bài học từ Twitter (nay là X) sau khi Elon Musk tiếp quản đã cho thấy. "Mạng xã hội không chỉ là công nghệ, nó còn là văn hóa", nhà phân tích Jasmine Enberg cảnh báo.
Tiếp đó là sự đồng thuận của các ông chủ. Một hội đồng quản trị với quá nhiều cá tính mạnh như Ellison, đại diện từ Silver Lake, và có thể cả Murdoch sẽ định hướng TikTok ra sao? Liệu họ có tìm được tiếng nói chung để điều hành một nền tảng văn hóa giới trẻ vốn thay đổi liên tục?
Cuộc chuyển giao TikTok tại Mỹ không đơn thuần là một thương vụ mua bán. Đó là sự ra đời của một thực thể lai ghép, nơi công nghệ, tài chính và quyền lực truyền thông giao nhau, được hậu thuẫn bởi những cái tên sừng sỏ nhất. Trước mắt, mục tiêu là trấn an lo ngại an ninh và duy trì sự tồn tại của ứng dụng.
Nhưng đường dài mới là phần hấp dẫn. TikTok USA sẽ trở thành mảnh ghép chiến lược trong hệ sinh thái của các tập đoàn khổng lồ hay bị phân mảnh bởi quá nhiều lợi ích đan xen? Kết cục nào xảy ra cũng sẽ để lại dấu ấn lâu dài lên bản đồ công nghệ và truyền thông toàn cầu.
