"Tiểu xe tăng" robot TAF35 chữa cháy của Công an TP.HCM

Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của robot chữa cháy TAF35 như một "chiến binh thép" của lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an TP.HCM như tăng thêm sức mạnh ứng phó cho công tác PCCC tại những điểm nóng về hỏa hoạn.

Robot chữa cháy - trợ thủ đắc lực trong những đám cháy phức tạp

Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an TP.HCM cho biết, được trang bị từ năm 2024, robot TAF35 (do Đức sản xuất) luôn túc trực trong biên chế của Tổ Cảnh sát đặc biệt tinh nhuệ trên cạn. 

Robot TAF35 được trang bị cho lực lượng PCCC ở Việt Nam nói chung và TP.HCM, một số tỉnh thành nói riêng nhằm xử lý những đám cháy phức tạp, khó tiếp cận.

ẢNH: TRẦN DUY KHÁNH

Không giống các thiết bị chữa cháy truyền thống, robot TAF35 có kích thước như một "tiểu xe tăng": dài 3 mét, nặng gần 4 tấn, vận hành bằng bánh xích cao su chắc chắn. 

Robot TAF35 chữa cháy có thể vượt dốc 30°, nghiêng 15°, xoay 360° và di chuyển với tốc độ tối đa 9 km/h, được điều khiển thông qua bảng điều khiển điện tử trong phạm vi lên đến 300 mét.

Điểm nhấn của robot TAF35 chính là khả năng làm mát quanh hệ thống xích, chi tiết nhỏ nhưng đặc biệt quan trọng khi robot phải lăn bánh giữa nhiệt độ hàng nghìn độ C trong các vụ cháy lớn.

Phía trước robot là cản thép dày có thể nghiền nát chướng ngại vật, kèm theo tời kéo hỗ trợ cứu hộ phương tiện bị nạn ra ngoài, bảo vệ tài sản, giải phóng lối thoát nạn.

ẢNH: TRẦN DUY KHÁNH

Thực tế cho thấy, tại mọi vụ cháy lớn, Tổ Cảnh sát đặc biệt tinh nhuệ đều xuất xe thớt chở robot TAF35 đến hiện trường. Tuy chưa có dịp triển khai thực chiến, nhưng trong các cuộc diễn tập TAF35 đã chứng minh hiệu quả vượt trội.

Ở nhà xưởng, hầm ngầm, nơi khói dày đặc và nguy cơ sập đổ cao, robot có thể tiến thẳng vào tâm lửa, dùng tua bin 25 kW thổi khói ra ngoài, tạo điều kiện cho chiến sĩ PCCC tiếp cận cứu người. Ở nhà cao tầng, tầm phun 80 mét giúp robot thay thế xe thang trong nhiều trường hợp khó tiếp cận.

Độ an toàn và hiệu quả thực chiến của robot được các chuyên gia đánh giá rất tích cực. Quan trọng nhất là robot làm thay những việc nguy hiểm nhất, giảm rủi ro cho chiến sĩ trong môi trường khói độc, hóa chất.

Để khai thác hết sức mạnh của TAF35 không phải chuyện đơn giản. Huấn luyện ngắn hạn chỉ giúp nắm tính năng cơ bản. Muốn vận hành thuần thục, các chiến sĩ phải trải qua khóa đào tạo chuyên sâu, trình độ kỹ thuật cao.

Hiện tất cả thành viên Tổ Cảnh sát đặc biệt tinh nhuệ đều được huấn luyện sử dụng TAF35, nằm trong kế hoạch tập huấn thường xuyên. Nhờ đó, robot có thể phối hợp nhịp nhàng với người và các phương tiện khác. 

Tuy nhiên, vẫn có điểm cần lưu ý khi hệ thống tiếp nước của TAF35 sử dụng ống phi 80, trong khi đa số vòi A trên xe chữa cháy là phi 70, nên khi triển khai phải lắp đầu nối chuyển đổi.

Tuy là công nghệ hiện đại, nhưng TAF35 cũng bộc lộ không ít hạn chế. Trong đó, cán bộ, chiến sĩ chưa được đào tạo chuyên môn về bảo trì, sửa chữa. Việc chẩn đoán lỗi kỹ thuật đòi hỏi kinh nghiệm và thiết bị chuyên dụng.

Ngoài ra, đặc thù hạ tầng TP.HCM với hàng ngàn hẻm sâu, hẻm nhỏ khiến việc đưa robot vào hiện trường gặp khó khăn. Mặt khác, dù có bánh xích chắc chắn, robot vẫn cần nền cứng vững chắc, nếu gặp địa hình lầy lội hoặc chướng ngại vật lớn không thể phá hủy, khả năng di chuyển sẽ bị hạn chế.

Hướng đi tất yếu, hiện đại hóa PCCC bằng robot

Sau khi sáp nhập TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TP.HCM hiện tại sở hữu 5 robot TAF35.

Tại hội nghị toàn quốc về công tác PCCC ngày 12.9 vừa qua, lãnh đạo UBND TP.HCM đã kiến nghị Trung ương sớm đầu tư thêm robot chữa cháy, tàu chữa cháy trên sông, xe thang và các phương tiện cứu nạn cứu hộ hiện đại khác. Đây được xem là hướng đi tất yếu: hiện đại hóa PCCC bằng robot.

Thực tế, ngoài robot TAF35 do Đức sản xuất, từ năm 2021, Trường đại học PCCC đề xuất đề tài độc lập cấp quốc gia "Nghiên cứu công nghệ, thiết kế và chế tạo thử nghiệm robot chữa cháy cho công trình công nghiệp" (mã số ĐTĐL.CN-98/21) do PGS-TS Lê Quang Bốn, Hiệu trưởng nhà trường, làm chủ nhiệm. 

Sau gần 3 năm triển khai, đến năm 2023 phiên bản 1 robot chữa cháy cứu nạn, cứu hộ đã được đưa vào thử nghiệm với kết quả khả quan. Năm 2024, nhà trường tiếp tục hoàn thiện phiên bản 2 và đề xuất dự án sản xuất thử nghiệm, đến nay robot đã hoàn thiện và sẵn sàng đưa vào sử dụng trên diện rộng.

Đặc biệt, tại triển lãm quốc tế về kỹ thuật và phương tiện PCCC và cứu nạn cứu hộ năm 2023, robot 114 do Trường đại học PCCC nghiên cứu đã thu hút sự chú ý. 

Robot này trang bị 2 camera truyền hình ảnh về thiết bị điều khiển, có khả năng phun nước chữa cháy, sử dụng tay thủy lực để thay thế chiến sĩ tiếp cận hiện trường nguy hiểm chứa hóa chất độc hại. Nhờ hệ thống bánh xích linh hoạt, robot có thể di chuyển trên nhiều địa hình phức tạp và đưa vòi chữa cháy vào những vị trí con người khó tiếp cận.

Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an TP.HCM nhận định, robot và công nghệ chữa cháy tự động là lựa chọn tối ưu trong chiến lược hiện đại hóa lực lượng PCCC TP.HCM. Không chỉ giảm rủi ro cho con người, robot còn cung cấp dữ liệu trực tiếp về trung tâm chỉ huy, hỗ trợ chỉ huy đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn.

"Robot không biết mệt mỏi, có thể hoạt động liên tục trong môi trường khắc nghiệt. Đây chính là cánh tay nối dài của lực lượng PCCC trong đô thị hiện đại", Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ Công an TP.HCM nhấn mạnh.

Nếu như robot TAF35 thường chỉ xuất hiện trong các cuộc diễn tập hoành tráng, thì trong vụ chữa cháy có dùng TAF35 tại Công ty da giày Cheng V (thuộc khu công nghiệp Đồ Sơn, phường Đồ Sơn, Hải Phòng) ngày 13.9 vừa qua đã chứng minh về giai đoạn hiện đại hóa PCCC. 

Đó không chỉ là bước tiến, giải pháp về công nghệ, mà còn là minh chứng cho quyết tâm của lực lượng chức năng trong việc bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của người dân trong mọi tình huống khẩn cấp.

Trong tương lai, khi thêm nhiều robot được bổ sung, TP.HCM sẽ có một "đội quân robot cứu nạn cứu hộ" sát cánh cùng lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ. Những "chiến binh" không mệt mỏi này sẽ góp phần giúp thành phố bắt kịp với tiến trình đô thị hóa, hiện đại hóa, nơi mọi thách thức an toàn đều cần đến giải pháp công nghệ tiên tiến nhất.