TS Đặng Minh Tuấn, Chủ tịch liên minh Blockchain Việt Nam, dẫn số liệu thống kê của một số tổ chức cho thấy dòng tài sản số vào Việt Nam trong năm 2023 đạt 105-120 tỷ USD. Con số này chiếm khoảng 1/4 GDP của Việt Nam.
Ông Tuấn đánh giá, tài sản số là một trong những thành phần quan trọng của kinh tế số; là cơ hội để Việt Nam trở thành trung tâm về tài sản số trong khu vực và thế giới.
Tuy nhiên, Chủ tịch liên minh Blockchain Việt Nam nhận định đây là lĩnh vực mới với nhiều rủi ro do tài sản số và tiền mã hóa có biên độ biến động lớn và nhanh, khác biệt so với thị trường chứng khoán.
“Tài sản số, tiền mã hóa giao dịch xuyên biên giới dễ dàng với nhiều giao dịch ẩn danh, khiến việc kiểm soát, bao gồm cả chống rửa tiền và tài trợ khủng bố trở nên đầy thách thức. Việt Nam thử nghiệm trong bối cảnh khung pháp lý chưa được kiểm chứng thực tế, chưa có nghiên cứu chuyên sâu hay kinh nghiệm quản lý đối với loại hình tài sản mới này, do đó sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro”, ông Tuấn nói.
Trước mối lo ngại này, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Bộ Tài chính) cho biết: Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết về việc triển khai thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa.
Trước đó, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính xây dựng nghị quyết về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam nhằm xây dựng môi trường pháp lý hỗ trợ các hoạt động đổi mới sáng tạo, đồng thời hạn chế những tác động tiêu cực đến kinh tế - xã hội.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết cho phép triển khai thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa, trong đó đề xuất cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý như Bộ Tài chính, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước nhằm thúc đẩy hoạt động thị trường, đồng thời hạn chế tối đa rủi ro về an ninh tài chính, bảo đảm sự ổn định cho thị trường tài chính - tiền tệ.
Về chính sách thuế đối với giao dịch tài sản số, nhằm đảm bảo nguồn thu mà không kìm hãm thị trường, đại diện Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí cho biết, hệ thống pháp luật về thuế hiện hành đã có quy định mang tính bao quát, đảm bảo cơ sở pháp lý để thực hiện việc thu thuế đối với các loại hàng hóa, dịch vụ được mua bán, tiêu dùng.
Các doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước có hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam sẽ chịu các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân.
Tuy nhiên, hệ thống pháp luật chuyên ngành liên quan đến tài sản số vẫn chưa có quy định rõ việc xác định và phân loại các tài sản số cũng như hoạt động kinh doanh, mua bán, trao đổi các loại tài sản này.
Theo đó, trường hợp pháp luật chuyên ngành về tài sản số xác định rõ được bản chất, đồng thời cho phép tài sản số được kinh doanh, mua bán như là một loại tài sản thì sẽ thực hiện nghĩa vụ thuế theo các quy định của pháp luật về thuế.
Theo Bộ Tài chính, hoạt động phát hành và giao dịch tài sản mã hóa đang phát triển nhanh chóng cả về khối lượng phát hành, giá trị giao dịch và mức độ phức tạp. Sự phổ biến rộng rãi của tài sản mã hóa trên toàn cầu đặt ra cơ hội, thách thức và rủi ro đối với sự ổn định của hệ thống tài chính và sự phát triển của các nền kinh tế. Các cơ quan quản lý ở nhiều quốc gia đang nỗ lực xây dựng khung pháp lý để điều chỉnh và quản lý thị trường này.
Do đó, việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam nhằm tạo môi trường pháp lý linh hoạt, thích ứng nhanh chóng với sự đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ quản lý, giám sát của Nhà nước, từ đó hỗ trợ huy động vốn phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh, phát triển nền kinh tế số và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Cũng theo Bộ Tài chính, việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa với quy mô hạn chế có sự kiểm soát, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước sẽ đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đồng thời, giúp cơ quan quản lý có thời gian xây dựng cơ chế chính sách phù hợp với tình hình thực tiễn và đây cũng là cách tiếp cận chung của nhiều quốc gia.
Từ đó, giảm thiểu tối đa các hành vi bất hợp pháp như rửa tiền và tài trợ khủng bố, bảo vệ nhà đầu tư, tạo tiền đề phát triển thị trường tài chính minh bạch, an toàn, bền vững.
