Thượng úy công an xây trường, "nấu cơm" cho hàng nghìn em nhỏ: "Người tốt ngoài kia thì nhiều lắm"

Người ta quen với hình ảnh dũng mãnh của họ khi trấn áp tội phạm, điều tra phá án. Nhưng với Thượng úy Dương Hải Anh (hiện đang công tác tại Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động – Bộ Công An) và những người đồng đội, giúp các em nhỏ vùng cao có mái trường kiên cố, có bữa ăn no cũng là giúp xã hội phát triển, bình yên. 5 năm qua, nhóm dự án của anh đã quyên góp được hàng chục tỷ đồng, nuôi cơm trưa cho hàng nghìn em nhỏ, xây hàng chục ngôi trường ở các điểm khó khăn.

-Chào Hải Anh, điều gì đã thôi thúc một sĩ quan công an theo đuổi các dự án thiện nguyện như “Nuôi em Mộc Châu” hay “Hạnh phúc cho em”?

Khi còn công tác ở Công an tỉnh Sơn La, tôi nhận được sự chỉ đạo của Đảng ủy Ban Giám đốc Công an tỉnh, đặc biệt là Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Vân (khi đó là Giám đốc Công an Sơn La), rằng bà con nhân dân ở các vùng khó khăn của Sơn La cần được sự đồng hành và giúp đỡ của lực lượng công an trong các mặt của đời sống, không chỉ về an ninh trật tự.

Quả thật, ở các vùng cao biên giới Sơn La, không khó để bắt gặp những em nhỏ trèo đèo lội suối để tới trường, chỉ mang theo chiếc túi ni lông cơm trắng cho bữa trưa. Do vậy, chúng tôi đã nghĩ phải tìm cách hỗ trợ bà con một cách bền vững nhất và dần dà là các hạng mục đầy đủ hơn để giúp các em nhỏ ở đây có được môi trường giáo dục học tập tốt hơn. Ở vùng cao, chỉ có giáo dục mới có thể thay đổi được đời sống của các em.

Với “Hạnh phúc cho em”, dự án đã thực hiện được 4 năm và hiện có rất nhiều hạng mục như xây dựng nhà hạnh phúc, xây trường, nhà vệ sinh, nhà bếp, nhà công vụ cho các thầy cô giáo… Tính đến nay, chúng tôi đã xây dựng được 88 công trình giáo dục, trong đó có 72 công trình là trường, còn lại là nhà công vụ, bếp ăn… Vừa qua, dự án nhận được bằng khen của Bộ GD&ĐT vì có thành tích xuất sắc trong việc phát triển giáo dục vùng cao. Trước đó, năm 2024, “Hạnh phúc cho em” được trao giải “Dự án triển vọng” ở Giải thưởng Hành động vì cộng đồng - Human Act Prize.

-Điều đó có ý nghĩa như thế nào với anh và đội ngũ thực hiện dự án?

Việc được vinh danh tại một giải thưởng tầm vóc quốc gia như Human Act Prize khiến chúng tôi thấy rất vinh dự. Hơn nữa, giải thưởng cũng giúp dự án ngày càng được lan tỏa, Công an tỉnh Sơn La ngày càng được người dân yêu mến hơn.

Một điều đặc biệt khác, là ở Human Act Prize 2024, “Hạnh phúc cho em” đã được ca sĩ Hà Anh Tuấn trao tặng 400 triệu đồng ngay sau khi nghe chúng tôi thuyết trình ở Vòng Chung kết. Món quà bất ngờ này đã được tài trợ cho 2 điểm trường đặc biệt khó khăn tại xã Thuận Châu (Sơn La). Hai điểm trường hiện đã được xây xong và bà con rất mong chờ ca sĩ Hà Anh Tuấn lên để khánh thành. Các công trình này góp phần giúp Thuận Châu có thêm các phòng học kiên cố, thay thế cho các phòng học tạm. Các thầy cô và các cháu có thể yên tâm hơn, đặc biệt là trong những ngày mưa bão.

"Sau Nuôi em Mộc Châu, giờ chúng tôi tập trung xóa nhà tạm"

-Trước “Hạnh phúc cho em” thì một dự án khác của anh và đồng đội là “Nuôi em Mộc Châu” cũng đã giành giải “Dự án triển vọng” ở Human Act Prize 2023. Từ đó đến nay, “Nuôi em Mộc Châu” có thay đổi gì không?

Chúng tôi làm “Nuôi em Mộc Châu” đã được 5 năm. Gần đây, có 3 thay đổi lớn và tác động dự án. Thứ nhất là do thực hiện nghị quyết của Đảng, Chính phủ trong việc “sắp xếp lại giang sơn”, các địa phận hành chính hiện thay đổi rất nhiều, các cấp quản lý cũng thay đổi. Thứ hai, phòng giáo dục là đơn vị trực tiếp làm việc với dự án, chuyên quản lý về mặt tài chính, thì nay cũng đã giải thể. 

Thứ ba, có các nghị định mới của Đảng và Nhà nước, chẳng hạn như Nghị định số 66/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 01/5/2025; và các nghị định khác của các địa phương… để hỗ trợ cho các cháu bữa trưa, học phí, đồ dùng học tập… Những thực tế này đã bao phủ toàn bộ việc tài trợ cơm trưa cho các cháu rồi. Chính vì vậy, dự án “Nuôi em Mộc Châu” chính thức dừng hoạt động vào tháng 6/2025.

Sau khi dừng “Nuôi em Mộc Châu”, chúng tôi tập trung vào xóa nhà tạm theo kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ, triển khai xây dựng các điểm trường lắp ghép.

Chúng tôi đã xóa được 12 ngôi nhà tạm và kêu gọi được 16 tỷ đồng để xây dựng 77 điểm trường. Giá vật liệu xây dựng hiện tăng nhiều. Do đó, để xây dựng được một điểm trường ở Sơn La, chúng tôi phải huy động được nguồn kinh phí từ 300 – 500 triệu đồng.

-Mục tiêu của anh và các thành viên trong ban dự án thời gian tới là gì?

Chúng tôi sẽ tiếp tục xóa các điểm trường được xây dựng bằng cách lắp ghép trên vùng cao. Trước đây, nhà tranh vách lá, nhà tạm tôn lợp đã xóa rồi, giờ chúng tôi tập trung vào các nhà lắp ghép.

Đội ngũ của chúng tôi hiện có khoảng 30 người. Chúng tôi cũng đang cố gắng thiết lập các mối quan hệ công tác mới với các cơ quan đơn vị chức năng liên quan, các xã mới để làm việc rõ ràng với các đầu mối về các vấn đề có liên quan tới triển khai dự án.

-Trong suốt quá trình thực hiện các dự án, làm thế nào để anh và các thành viên trong ban dự án đảm bảo được minh bạch tài chính với các nhà hảo tâm?

Chúng tôi sử dụng cơ chế kết nối cuối cùng, tức là người trao nguồn lực biết được đối tượng thụ hưởng ở đâu, địa chỉ thế nào, số điện thoại liên hệ ra sao. Họ hoàn toàn có thể tự kiểm tra toàn bộ thông tin.

Thứ hai, với cơ chế quản lý nhà nước, chúng tôi không tài trợ bằng hiện vật, mà tài trợ bằng tiền mặt. Chẳng hạn, với “Nuôi em Mộc Châu”, Phòng Giáo dục sẽ tính ra một tháng sẽ có bao nhiêu bữa, bao nhiêu em, cần bao nhiêu tiền… Việc này đảm bảo rất minh bạch.

Các mạnh thường quân thậm chí có thể biết đến từng em học sinh luôn. Tôi nghĩ đây chính là cái tạo nên lòng tin.

"... Và người tốt thì ngoài kia nhiều lắm"

-Tham gia nhiều dự án cùng lúc đảm nhận cả công việc thường ngày của một chiến sĩ công an, có khi nào anh thấy quá tải hay bế tắc?

Nếu nói không có thì không đúng, nhưng may mắn là ngay khi tôi tham gia dự án, đã có nhiều nền tảng công nghệ hỗ trợ. Thậm chí, trong quá trình công tác, tôi và các thành viên vẫn có thể làm dự án từ xa, nên không đến mức quá khó khăn. Mọi người trong dự án cứ làm hết mình thôi, giống như câu hát của Đen Vâu trong ca khúc “Nấu ăn cho em”: Chúng mình đều phải học cách để tốt lên qua ngày qua tháng/ Lúc ban đầu thì chả ai tốt ngay được vì chả biết phải làm sao/ Thế là nhìn những người tốt quanh mình xem họ làm gì và làm theo/ Và người tốt thì ngoài kia nhiều lắm.

Hiện tôi đã chuyển công tác về Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động – Bộ Công an và làm việc ở Hà Nội. Nhưng may mắn là cơ quan mới cũng có các hoạt động hỗ trợ bà con ở Tây Bắc – Tây Nguyên – Tây Nam Bộ. Bản thân tôi đang tham gia xây dựng một hệ sinh thái mang tên “Bước chân thép” của lực lượng cảnh sát cơ động. Hệ sinh thái này là các cảnh sát cơ động sẽ hỗ trợ nhân dân trong công tác xã hội, như giúp bà con nắm được các thủ đoạn lừa đảo của tội phạm trên không gian mạng...

-Trong thời gian tới, anh có kỳ vọng gì với các dự án mà anh đang tham gia?

Tôi kỳ vọng là đến một ngày nào đó, người dân ở các vùng khó khăn không còn cần chúng tôi giúp đỡ gì nữa (cười). Đó là lúc đời sống của bà con tốt lên rất nhiều, khi họ có thể làm được kinh tế, tự chăm lo cho con em mình. Khi bà con được ấm no, hạnh phúc thì tỷ lệ tội phạm cũng giảm xuống.

Cảm ơn Thượng úy đã chia sẻ!