Thị trường xe điện Trung Quốc đang trải qua tình trạng cung vượt xa cầu nghiêm trọng, dẫn đến một cuộc chiến giá khốc liệt chưa từng có. Theo dữ liệu từ CNBC, giá trung bình của một chiếc xe điện mới giảm tới 19%, tùy thuộc vào loại hệ truyền động, mức giá dao động có thể chạm ngưỡng từ 18% đến 27%. Điều này tạo ra một áp lực khổng lồ lên các hãng xe, buộc họ phải tìm mọi cách để "xả hàng" và duy trì doanh số.
Nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng là sản xuất dư thừa. Sau nhiều năm đầu tư ồ ạt, công suất sản xuất của ngành đã vượt xa nhu cầu, dẫn đến tồn kho khổng lồ và áp lực phải tìm đầu ra mới. Một số nhà máy thậm chí chỉ hoạt động với công suất 2%, cho thấy sự lãng phí tài nguyên và rủi ro lớn.
Sức nóng của cuộc chiến giá thể hiện rõ qua các mẫu xe giá rẻ. Một số mẫu xe như BYD Seagull (chỉ có giá 7.800 USD tại Trung Quốc) và Great Wall Ora 3 đang được bán thấp hơn giá niêm yết tới 20%. Dù mức giá này gây sốc trên thị trường quốc tế, nhưng lại phản ánh đúng thực trạng dư thừa trong nước. Tình trạng giảm giá sâu diễn ra trên toàn ngành, với mức giảm trung bình lên tới 17% trong tháng 4, gần gấp đôi so với năm 2024.
Áp lực này lớn đến mức các doanh nghiệp buộc phải tìm mọi cách để đạt chỉ tiêu doanh số. Một số công ty đã ghi nhận bán hàng ngay cả khi xe chưa được giao, hoặc "lách luật" bằng cách đăng ký xe trong nước rồi xuất khẩu sang thị trường quốc tế dưới dạng xe đã qua sử dụng. Thậm chí, ngay cả những "gã khổng lồ" như BYD, Li Auto và Nio cũng không thể thoát khỏi vòng xoáy giảm giá này. Trong tháng 7 vừa qua, doanh số của BYD đã giảm hơn 36.000 xe, tương đương gần 10%.
Tình trạng bất ổn của thị trường xe điện đã gây ra lo ngại lớn cho chính phủ. Các quan chức Trung Quốc nhận thấy rằng cuộc chiến giá có thể gây tổn hại cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Một trong những biện pháp đang được đề xuất là sửa đổi luật giá để hạn chế các hành vi giảm giá "bất thường" gây méo mó thị trường.
Trong bối cảnh thị trường nội địa quá tải, các doanh nghiệp Trung Quốc đang tìm cách phân phối xe điện ra thị trường quốc tế. Mặc dù gặp phải mức thuế quan khổng lồ nhằm bảo hộ ngành xe nội địa từ các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu, việc xuất khẩu vẫn được coi là một lối thoát. Hiện tại, xe Trung Quốc chiếm 5,1% tổng số xe mới đăng ký tại châu Âu. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa đủ để giải quyết triệt để tình trạng dư thừa trong nước.
Với khoảng 50 thương hiệu xe điện Trung Quốc đang tồn tại, các chuyên gia dự đoán sẽ có một cuộc thanh lọc lớn giữa các doanh nghiệp trong vài năm tới khi phần lớn trong số đó không có lãi. Cuộc chiến giá này đang đẩy thị trường xe điện Trung Quốc đến một ngã rẽ quan trọng, nơi các biện pháp can thiệp chính phủ và khả năng thích ứng của các doanh nghiệp sẽ quyết định ai có thể tiếp tục sống sót.
