Thủ tục cho người nước ngoài thuê nhà tại Việt Nam

Việc người nước ngoài thuê nhà ở Việt Nam là hợp pháp và ngày càng phổ biến, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM...

Tuy nhiên, để đảm bảo tính pháp lý và tránh rủi ro, luật sư Nguyễn Văn Thọ, Đoàn luật sư TP.HCM cho rằng cả bên cho thuê và bên thuê cần nắm rõ các quy định pháp luật hiện hành, đặc biệt là luật Nhà ở 2023 và các văn bản hướng dẫn liên quan.

Điều kiện cho người nước ngoài thuê nhà ở tại Việt Nam

Theo luật sư Thọ, căn cứ theo điều 161 luật Nhà ở 2023, điều kiện cho người nước ngoài thuê nhà, như sau:

Đối với bên cho thuê: Phải đáp ứng điều kiện về chủ thể tham gia giao dịch theo quy định của pháp luật về dân sự.

Đối với bên thuê: Nếu là cá nhân trong nước thì không bắt buộc phải có đăng ký cư trú tại nơi có nhà ở được giao dịch. Nếu là cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì phải thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam và không bắt buộc phải có đăng ký cư trú tại nơi có nhà ở được giao dịch. Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài còn phải tuân thủ quy định của luật Đất đai.

Điều kiện đối với nhà cho thuê

Điều kiện nhà ở cho cá nhân nước ngoài thuê tại Việt Nam được quy định tại các điều 171, 172, 173 luật Nhà ở 2023, như sau:

• Đã được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở
• Phải là nhà ở riêng lẻ hoặc căn hộ khép kín
• Bảo đảm chất lượng, an toàn cho người thuê
• Bảo đảm cung cấp điện, nước, vệ sinh môi trường và các điều kiện thiết yếu khác
• Không có tranh chấp về quyền sở hữu, quyền sử dụng.

ẢNH: NHẬT THỊNH

Thủ tục cho người nước ngoài thuê nhà

Bước 1: Chủ nhà làm thủ tục đăng ký kinh doanh

Do hoạt động cho thuê nhà ở không thuộc lĩnh vực không phải đăng ký kinh doanh, do đó chủ nhà cần thực hiện đăng ký kinh doanh trước khi cho thuê.

Thủ tục đăng ký kinh doanh được thực hiện tại UBND nơi có nhà cho thuê. Khi thực hiện thủ tục cần mang theo các giấy tờ sau:

• Giấy tờ chứng minh nhân dân/Thẻ CCCD
• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhà cho thuê (sổ hồng/hợp đồng mua bán nhà đất…)

Bước 2: Kê khai mã số thuế và nộp thuế môn bài

Khi tiến hành kê khai mã số thuế và nộp thuế môn bài cần chuẩn bị trước một số giấy tờ như:

• Chứng minh nhân dân/CCCD
• Giấy đăng ký kinh doanh cho thuê nhà
• Tờ khai thuế môn bài và tờ khai mã số thuế căn hộ cho thuê.

Bước 3: Đăng ký tại trụ sở công an quận/huyện

Một số loại giấy tờ cần chuẩn bị gồm:

• Giấy đăng ký kinh doanh hoạt động cho thuê
• Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự để làm ngành nghề kinh doanh có điều kiện
• Tờ khai lý lịch của chủ hộ kinh doanh
• Chứng minh nhân dân/CCCD
• Giấy đăng ký đảm bảo đủ điều kiện phòng cháy, chữa cháy (tùy theo từng dự án sẽ có yêu cầu khác nhau).

Bước 4: Đăng ký tạm trú cho người nước ngoài thuê nhà

Hiện nay, thủ tục đăng ký tạm trú cho người nước ngoài có thể thực hiện dễ dàng qua mạng, căn cứ quy định tại điều 4, 5, 6 Thông tư 53/2016/TT-BCA, khi đăng ký tạm trú cho người nước ngoài qua mạng cần chuẩn bị các thông tin sau:

Thông tin về cơ sở lưu trú:

• Tên, loại hình, địa chỉ, số điện thoại, email của cơ sở lưu trú
• Họ tên, ngày tháng năm sinh, số điện thoại, số chứng minh nhân dân hoặc CCCD hoặc hộ chiếu của người đăng ký.

Thông tin của người nước ngoài:

• Họ tên, giới tính, ngày tháng năm sinh, quốc tịch, số hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị thay hộ chiếu
• Thời gian dự kiến tạm trú.

Bước 5. Hợp đồng thuê nhà

Theo khoản 2 điều 164 luật Nhà ở 2023, hợp đồng cho thuê nhà không bắt buộc công chứng, chứng thực, trừ khi các bên có nhu cầu. Tuy nhiên, đối với hợp đồng có thời hạn dài hoặc giá trị lớn, nên công chứng để phòng tránh rủi ro tranh chấp.

ẢNH: NVCC

Một số rủi ro pháp lý thường gặp

Theo luật sư Nguyễn Văn Thọ, việc cho người nước ngoài thuê nhà tại Việt Nam cũng có thể gặp phải những rủi ro sau:

• Không khai báo tạm trú đúng hạn, dẫn đến xử phạt hành chính theo luật Cư trú
• Hợp đồng thuê không rõ ràng, không có phiên bản song ngữ, dễ phát sinh mâu thuẫn khi có tranh chấp
• Không đăng ký hộ kinh doanh, không kê khai thuế, dễ bị truy thu thuế, phạt chậm nộp
• Cho thuê tại khu vực cấm hoặc hạn chế người nước ngoài cư trú, có thể bị xử lý theo quy định về an ninh, quốc phòng.

Luật sư Thọ cho rằng, việc cho người nước ngoài thuê nhà ở tại Việt Nam là hoạt động pháp lý được thừa nhận, góp phần thúc đẩy kinh tế, giao lưu quốc tế. 

Tuy nhiên, chủ nhà và người thuê cần nắm rõ quy định pháp luật và tuân thủ đầy đủ thủ tục cần thiết. 

Đặc biệt, nên chủ động tham vấn luật sư hoặc chuyên gia pháp lý trước khi ký kết hợp đồng để hạn chế rủi ro, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.