Từ ngày 1-6, Quyết định 67 năm 2025 của UBND TP HCM về giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt sẽ chính thức có hiệu lực. Thay vì mức phí cố định theo hộ gia đình như trước, người dân sẽ đóng phí dựa trên khối lượng hoặc thể tích rác thải.
Hội An là địa phương đầu tiên thí điểm thu phí rác qua bán túi đựng cho người dân. Ảnh: Báo Quảng Nam
Tuy nhiên, đến nay quy định mới này cũng khiến không ít người dân thắc mắc về cách tính, cách triển khai và tính minh bạch của quy trình.
Trao đổi với Báo Người Lao Động, ông Hồ Kiên Trung, Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định thu phí rác có thể thực hiện thông qua khối lượng, thể tích. Tuy nhiên, có nhiều cách khác nhau để thu tiền gom rác, tùy theo từng địa phương, miễn sao đảm bảo nguyên tắc "người xả rác bao nhiêu thì phải trả tiền bấy nhiêu".
"Địa phương có thể thông qua bán túi đựng rác có quy định số kg cụ thể hoặc thực hiện theo cách khác" - ông Trung nói.
Về câu hỏi nếu người dân không có túi đựng rác theo yêu cầu thì có được thu gom rác không? Phó Cục trưởng Cục Môi trường cho hay ở nhiều quốc gia trên thế giới thì lượng rác trên sẽ không được thu gom. Ở Việt Nam, việc quyết định chế tài để đảm bảo cách thức thu gom sẽ do các địa phương quyết định, đảm bảo hiệu quả nhất.
Đơn cử, thu phí rác thông qua bán túi đựng rác, ông Trung cho rằng UBND tỉnh, thành phố sẽ đặt hàng về kích cỡ, bao bì, giá cả cho các đơn vị, tránh bị làm giả và Bộ NN-MT không can thiệp, quy định điều này.
"Giá thu gom rác thông qua thể tích, khối lượng, cũng như đơn vị nào sản xuất bao bì, thu gom, vận chuyển… đều do địa phương quyết định" - ông nói. Theo ông, đây là bước chuyển quan trọng trong thay đổi hành vi, thúc đẩy phân loại và giảm phát sinh rác tại nguồn.
Được biết, TP Hội An (Quảng Nam) vào năm 2024 là địa phương đầu tiên trên cả nước thí điểm quy định về giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt từ hộ gia đình, cá nhân nhằm hướng đến phương án thu phí rác thải dựa trên khối lượng hoặc theo thể tích trước năm 2025.
Theo đó, quy đổi tiền phí vệ sinh, hàng tháng, địa phương sẽ bán cho mỗi hộ dân, hộ kinh doanh một số túi nilon đựng chất thải với các loại thể tích khác nhau, như túi nilon dung tích 10 lít có giá gần 1.900 đồng, túi 15 lít có giá 5.000 đồng, loại 20 lít 7.500 đồng, loại 30 lít 10.000 đồng và loại 40 lít giá 15.000 đồng.
Với mức thu bình quân 30.000 đồng/hộ gia đình như lâu nay, mỗi hộ thay vì trả tiền mặt thì sẽ mua túi nilon tương đương với "mệnh giá". 30.000 đồng sẽ mua được 16 túi loại 10 lít, với loại 15 lít thì sẽ mua được 6 túi, loại 20 lít sẽ mua được 4 túi.
