Trong dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định làm rõ hình thức kiểm tra thuế, gồm kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế và tại trụ sở người nộp thuế.
Theo đó, kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế sẽ thực hiện trong các trường hợp rủi ro cao, có dấu hiệu vi phạm, theo kế hoạch, chuyên đề, theo kiến nghị của cơ quan có thẩm quyền hoặc khi doanh nghiệp thay đổi trạng thái pháp lý, giải thể, phá sản...
Việc kiểm tra không quá một lần/năm đối với kiểm tra theo kế hoạch, chuyên đề, kiến nghị; thời hạn tối đa 20 ngày (gia hạn một lần thêm 20 ngày). Trường hợp doanh nghiệp có giao dịch liên kết, thời hạn kiểm tra tối đa 40 ngày (trường hợp cần thiết, có thể gia hạn một lần nhưng không quá 40 ngày làm việc).
Góp ý vào quy định này của dự thảo luật, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông quân đội (Viettel) cho rằng, thời hạn kiểm tra thuế 40 ngày làm việc, tương đương khoảng 15% tổng thời gian làm việc một năm; nếu tính cả gia hạn thì thành 80 ngày, tức 30% thời gian làm việc một năm, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Do đó, Viettel đề nghị sửa đổi nội dung về thời hạn kiểm tra cho phù hợp hơn với quy định tại Điều 47 Luật Thanh tra.
Theo đó, kiểm tra thuế tại trụ sở của người nộp thuế, thời hạn kiểm tra thuế không quá 20 ngày làm việc kể từ ngày công bố quyết định kiểm tra; trường hợp cần thiết, có thể gia hạn một lần nhưng không quá 10 ngày làm việc.
Trường hợp kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, Viettel đề nghị: Đối với người nộp thuế có hoặc là công ty mẹ tối cao của tập đoàn là doanh nghiệp Việt Nam, thời hạn kiểm tra đối với giao dịch liên kết không quá 25 ngày làm việc, trường hợp cần thiết thì có thể gia hạn một lần nhưng không quá 10 ngày làm việc.
Đối với người nộp thuế có hoặc là công ty mẹ tối cao của tập đoàn là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam; người nộp thuế có công ty mẹ tối cao của tập đoàn là doanh nghiệp ở nước ngoài: Thời hạn kiểm tra đối với giao dịch liên kết không quá 40 ngày làm việc, trường hợp cần thiết có thể gia hạn một lần, nhưng không quá 25 ngày làm việc.
Trường hợp cần thu thập, trao đổi thông tin với cơ quan thuế nước ngoài thì thời hạn kiểm tra thuế có thể kéo dài nhưng không quá 2 năm. Chính phủ quy định chi tiết việc kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Theo Viettel, nếu thanh tra - hoạt động phức tạp và quy mô rộng hơn - chỉ giới hạn thời gian như Luật Thanh tra, thì kiểm tra giao dịch liên kết cũng không nên vượt quá khung này.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho hay đề xuất của Viettel khó khả thi bởi trong thực tế, kiểm tra giá chuyển nhượng thường gặp nhiều khó khăn, phức tạp, dễ xảy ra tranh chấp khiếu nại, khiếu kiện do liên quan đến thuế quốc tế và bảo vệ quyền đánh thuế của các nước.
Phía công ty con tại Việt Nam lại chịu sự chi phối, kiểm soát từ công ty mẹ nên vấn đề xử lý qua thanh tra, kiểm tra, công ty con báo cáo về công ty mẹ quyết định. Nhiều trường hợp, các đoàn thanh tra phải chờ sắp xếp lịch làm việc đối thoại trực tiếp với công ty con tại Việt Nam và công ty mẹ nên thời gian thực hiện thanh tra thường kéo dài.
Vì vậy, để đảm bảo việc kiểm tra đối với doanh nghiệp giao dịch có liên kết đạt hiệu quả, đồng thời không gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, dự thảo luật quy định thời gian kiểm tra kéo dài hơn so với thời gian kiểm tra thông thường.
