Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 304/2025/NĐ-CP ngày 25/11/2025 quy định điều kiện tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu được thu giữ. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/12/2025.
Nghị định được thiết kế theo hướng khi thu giữ các tài sản bảo đảm là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất, tổ chức tín dụng có trách nhiệm trích một khoản tiền để bên bảo đảm có khả năng, nguồn lực duy trì cuộc sống, đảm bảo các chi phí sinh hoạt tối thiểu của bên bảo đảm và gia đình.
Nghị định quy định cụ thể như sau:
Đối với tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất chỉ được thu giữ khi đáp ứng các điều kiện quy định tại điểm a, b, c, d, e khoản 2 Điều 198a Luật số 32/2024/QH15 được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 96/2025/QH15 và một trong các điều kiện sau:
Trường hợp thu giữ chỗ ở duy nhất đã được xác nhận và chứng minh theo quy định, bên nhận bảo đảm trích một khoản tiền cho bên bảo đảm bằng 12 tháng lương tính theo mức lương tối thiểu.
Trường hợp thu giữ công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất không hình thành từ vốn vay đã được xác nhận và chứng minh theo quy định, bên nhận bảo đảm trích một khoản tiền cho bên bảo đảm bằng 06 tháng lương tính theo mức lương tối thiểu quy định
Nếu tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu không phải là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất, bên nhận bảo đảm được thu giữ khi đáp ứng các điều kiện quy định tại điểm a, b, c, d, e khoản 2 Điều 198a Luật số 32/2024/QH15 được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 96/2025/QH15.
Bên cạnh đó, Nghị định này cũng quy định quyền và trách nhiệm của bên bảo đảm. Tại hợp đồng bảo đảm hoặc trong các văn bản liên quan, bên bảo đảm phải thực hiện việc xác nhận và chứng minh tài sản thuộc hoặc không thuộc trường hợp được quy định, theo yêu cầu của bên nhận bảo đảm. Việc cung cấp thông tin phải hoàn thành trong vòng 10 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu của bên nhận bảo đảm.
Trường hợp bên bảo đảm không xác nhận và chứng minh theo yêu cầu, tài sản bảo đảm là chỗ ở hoặc công cụ lao động sẽ được mặc định không thuộc diện bảo vệ theo quy định của Nghị định. Bên bảo đảm chịu trách nhiệm về tính chính xác và hợp pháp của toàn bộ tài liệu cung cấp.
Nghị định cũng quy định trách nhiệm của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức mua bán, xử lý nợ. Các đơn vị này phải cung cấp đầy đủ thông tin cho bên bảo đảm về quyền và nghĩa vụ của các bên; thực hiện trích khoản tiền hỗ trợ theo mức quy định và đưa số tiền này vào chi phí xử lý tài sản bảo đảm; thu giữ tài sản khi đủ điều kiện theo quy định.
Theo Ngân hàng Nhà nước, mục đích của việc ban hành Nghị định này nhằm bảo đảm cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của bên đi vay và bên cho vay, cần có một cách tiếp cận toàn diện và cân bằng hơn đối với quy định về thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu nhằm hạn chế tối đa ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sản xuất và lao động thường nhật của người dân, góp phần ổn định an sinh xã hội nhưng cũng đảm bảo tôn trọng nguyên tắc "cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận.
